Đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu: Tiền mất, tật mang!

Theo báo cáo tài chính tháng 11/2017, tổng tài sản của Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu hơn 302 tỷ đồng, trong khi tổng nợ doanh nghiệp này phải trả hơn 1.200 tỷ đồng. Cuối năm 2018, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam đã thông qua nghị quyết với phương án phá sản đối với doanh nghiệp này.

Đối với tiền nợ thuế hơn 108 tỉ đồng của công ty này, Cục Thuế tỉnh Quảng Nam cho hay, đơn vị này không có khả năng thu hồi. Món nợ hơn 800 tỉ đồng với hàng chục chủ nợ của doanh nghiệp này cũng khó đòi.

Kết quả kiểm kê gồm cơ sở hạ tầng, nhà cửa, vật kiến trúc, máy móc thiết bị đã qua sử dụng, hàng tồn kho, phế liệu có khả năng thu hồi có giá trị hơn 34,8 tỷ đồng gồm tài sản đảm bảo hơn 25,4 tỷ đồng và tài sản không đảm bảo hơn 9,4 tỷ đồng.

Theo cơ quan tòa án, toàn bộ tài sản của công ty là tài sản đặc thù của ngành khai khoáng và tài sản gắn liền trên đất tại mỏ vàng nên chỉ có giá trị khi tiếp tục phục vụ để khai thác vàng, còn nếu đem thanh lý thì giá trị rất thấp.

Với việc thông qua phương án phá sản, doanh nghiệp này sẽ bị thanh lý tài sản để trả cho các chủ nợ, nhưng trên thực tế tài sản của doanh nghiệp này không còn đáng giá bao nhiêu so với số nợ của họ.

Sau khi tuyên bố phá sản, đơn vị này hầu như không có một hoạt động nào để khắc phục hiện trạng, hoàn thổ môi trường theo đúng quy định đối với 230ha khai thác lộ thiên.

Theo giấy phép, Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu được cấp 365ha, nhưng có hơn 100ha không quản lý, bảo vệ trên thực tế nên hiện người dân địa phương và nhiều đối tượng lợi dụng khai thác vàng trái phép.

Tháng 12/2018, Bộ TN-MT có công văn đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam có ý kiến đối với đề án đóng cửa mỏ sau khi đơn vị tư vấn đã chỉnh sửa; đồng thời đề nghị tỉnh bổ sung dự toán chi ngân sách năm 2019, trình HĐND cùng cấp thông qua làm cơ sở bổ sung kinh phí thực hiện đề án đóng cửa mỏ, mức kinh phí hơn 19 tỉ đồng.

Đến cuối năm 2018, tỉnh tổ chức lấy ý kiến về giải pháp kỹ thuật và đề nghị rà soát, cân nhắc kỹ các hạng mục cần thiết và đơn giá sử dụng trong đề án. Tỉnh Quảng Nam cũng đề nghị Bộ TN-MT bố trí ngân sách để đảm bảo thực hiện đề án vì đây là đề án do bộ này làm chủ đầu tư.

Theo quy định, cơ quan nào cấp phép thì cơ quan đó phải bố trí ngân sách thực hiện đề án đóng cửa mỏ. Hiện tiền ký quỹ phục hồi môi trường của Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu chỉ có 6,4 tỷ đồng. Với đề án đóng cửa mỏ lên đến 19 tỉ đồng thì số tiền còn lại không biết lấy từ đâu.

Trong cuộc họp với Tổng cục Địa chất và khoáng sản Việt Nam ngày 5/3, ông Lê Trí Thanh - Phó Chủ tịch tỉnh Quảng Nam - kiến nghị xin ý kiến tập thể Chính phủ theo hướng đồng ý cho sử dụng nguồn sự nghiệp môi trường của Bộ TN-MT, bổ sung 13 tỉ đồng để đảm bảo đủ kinh phí để đóng cửa mỏ vàng này.

Ngày 6/3, tỉnh Quảng Nam có công văn gửi Bộ TN-MT. Theo đó, hiện nay đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu đang được Bộ TN-MT xem xét, phê duyệt. Qua các đề án đã gửi lấy ý kiến, UBND tỉnh xét thấy đề án đã đưa ra nhiều hạng mục, khối lượng công tác đóng cửa mỏ, cải tạo, phục hồi môi trường khá đầy đủ, xử lý gần như triệt để các vấn đề về môi trường, chất thải nguy hại...

Tuy nhiên, trên cơ sở số tiền ký quỹ của Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu tại Kho bạc huyện Phú Ninh không đủ so với mức tổng kinh phí đề án đưa ra (hơn 6,4 tỷ đồng/hơn 19 tỷ đồng) nên tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ TN-MT quan tâm, xem xét, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát, điều chỉnh các hạng mục, khối lượng công tác đóng cửa mỏ, trong đó chỉ để lại các hạng mục thật sự cần thiết, những hạng mục có thể để địa phương tái sử dụng như cơ sở vật chất, văn phòng làm việc... có thể cắt giảm nhằm giảm bớt chi phí đóng cửa mỏ.

Ngoài ra, UBND tỉnh cũng thống nhất việc xử lý, cải tạo khu vực đập thải thành hồ dự trữ nước phục vụ tưới tiêu vào mùa khô như đề án đã nêu để hạn chế chi phí đóng cửa mỏ.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cũng cho rằng, đối với việc bổ sung ngân sách để thực hiện Đề án, tỉnh đề nghị Bộ TN-MT là cơ quan chủ đầu tư dự án bố trí ngân sách để đảm bảo thực hiện đề án; đồng thời xét thấy đây là khu vực ô nhiễm môi trường nghiêm trọng nếu không được xử lý chất thải nguy hại.

Tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ TN-MT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép sử dụng kinh phí từ nguồn sự nghiệp môi trường cấp cho bộ sử dụng cho việc xử lý cơ sở gây ô nghiễm môi trường nghiêm trọng để bổ sung kinh phí thực hiện đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu.

Có thể thấy, vàng thì công ty đã lấy đi, nợ thuế và nợ các doanh nghiệp cả ngàn tỉ đồng giờ không biết lấy đâu ra để trả; nay đến lượt đóng cửa mỏ tốn gần 20 tỉ đồng, trong đó kinh phí nhà nước phải bỏ ra khoảng 13 tỉ để thực hiện việc đóng cửa mỏ thì cũng không biết lấy từ nguồn nào. Tiền mất, tật mang!

C.Bính