Doanh nghiệp nhập ô tô lại chất vấn Bộ Công Thương về Thông tư 20

Phát biểu tại hội nghị, đại diện các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô, ông Nguyễn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Thiên An Phúc cho rằng: “Thông tư 20/2011/TT-BCT về nhập khẩu ô tô, theo quy định là từ 1/7 hết hiệu lực. Đến hôm nay đã hết hiệu lực gần 3 tháng, nhưng DN chúng tôi muốn nhập ô tô cũng không nhập được. Điều này khiến doanh nghiệp tuột mất cơ hội làm ăn cuối năm”.

“Đến bao giờ quy định này sẽ hết hiệu lực để doanh nghiệp có thể lên kế hoạch kinh doanh? Và việc kìm giữ quy định trên có phải đang nhằm bảo vệ cho doanh nghiệp lớn và gạt doanh nghiệp nhỏ ra ngoài? Liệu có lợi ích nhóm khiến một chính sách dù bị phản đối và đáng lý đã hết hiệu lực, vẫn được kéo dài gây khó cho doanh nghiệp?", ông Tuấn đặt câu hỏi.

Còn theo ông Nguyễn Đình Quyết, Giám đốc Công ty Hưng Hà: "Doanh nghiệp tôi cũng là một trong những “nạn nhân” của Thông tư 20. Tôi muốn hỏi lãnh đạo Bộ Công Thương vậy Thông tư 20 là thủ tục hành chính hay điều kiện đầu tư kinh doanh? Nếu là điều kiện thì cần phải xoá bỏ để doanh nghiệp có phát triển theo thị trường".

Trả lời những búc xúc của doanh nghiệp, Thứ trưởng Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, giữa tháng 8 cơ quan này đã có tờ trình báo cáo Thủ tướng và đến nay vẫn đang chờ quyết định của Chính phủ về “số phận” văn bản này.

Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Công Thương cũng khẳng định, Thông tư 20 không phải điều kiện đầu tư kinh doanh và việc Bộ Công Thương đề xuất bãi bỏ Thông tư 20 là vì bất hợp lý chứ không phải do văn bản bất hợp pháp. Việc tới nay văn bản này vẫn còn hiệu lực được Thứ trưởng lý giải là do Thông tư 19/2012 của Bộ Giao thông Vận tải đã được bãi bỏ theo Luật Đầu tư 2014, trong tình huống này không còn văn bản nào quy định trách nhiệm bảo hành, bảo dưỡng, triệu hồi xe của thương nhân nhập khẩu.

“Chúng ta đang ở trong vùng trũng chính sách, trong tình huống này Thông tư 20 là điều kiện duy nhất ràng buộc trách nhiệm của doanh nghiệp, bảo vệ người tiêu dùng”, lãnh đạo Công Thương nói.

Theo Thứ trưởng Khánh, bản thân ông cho rằng, ai cũng có quyền nhập khẩu ôtô mà không cần phải xuất trình giấy ủy quyền chính hãng. Tuy nhiên, thương nhân nhập khẩu cần tuân thủ 3 cam kết: sẵn sàng bảo hành cho người tiêu dùng theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất; bảo dưỡng vĩnh viễn chiếc xe đã bán và đứng ra triệu hồi xe cho người mua trong trường hợp nhà sản xuất triệu hồi…

Cơ sở bảo hành, bảo dưỡng cũng phải đáp ứng một trong các điều kiện: là cơ sở chính hãng; được chính hãng ủy quyền; hoặc được Bộ Giao thông Vận tải xác nhận đủ điều kiện

“Chỉ khi cơ sở có dịch vụ sửa chữa liên quan tới an toàn của xe như khung gầm, động cơ… mới cần đáp ứng các điều kiện trên. Còn nếu làm những dịch vụ đơn giản như sơn, bơm, rửa kính… thì không cần tuân thủ quy định. Theo đó, không khó để đưa ra một Thông tư quy định trách nhiệm của người bán xe và một khi có những quy định này thì lập tức Thông tư 20 sẽ được bãi bỏ”, ông Khánh khẳng định.

Thông tư 20 được ban hành vào năm 2011 trong bối cảnh thị trường ô tô trong nước thường xuyên xảy ra tình trạng: ồ ạt nhập ô tô về bán khiến cung vượt cầu, lượng ô tô tồn kho ngày một nhiều. Theo đó, các thương nhân nhập khẩu ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống khi làm thủ tục nhập khẩu phải có: Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền là doanh nghiệp nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó; Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện do Bộ Giao thông Vận tải cấp. Chính vì những quy định này đã gây ra nhiều ý kiến tranh cãi.

Đến ngày 18/8, trong văn bản gửi lên Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương khẳng định, Thông tư 20 không trái luật, có mục tiêu chính đáng. Bộ Công Thương lý giải, văn bản trên không nhằm "hạn chế nhập khẩu" hoặc "kiềm chế nhập siêu" mà chỉ mang mục đích "bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và an toàn giao thông đường bộ".

Đồng thời, Bộ Công Thương cũng kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan ban hành sớm các quy định trong nước có tác dụng tương đương Thông tư 20 và chỉ đồng ý bãi bỏ Thông tư 20 khi các quy định do Bộ Giao thông Vận tải ban hành chính thức có hiệu lực.

Tiếp đó, Bộ Giao thông Vận tải đã có dự thảo thông tư quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu, trong đó có quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu. Theo đó, hồ sơ nhập khẩu buộc phải có “bản chính giấy chứng nhận chất lượng của nhà sản xuất cấp cho xe cơ giới thực tế nhập khẩu hoặc phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng”.

Nhiều chuyên gia đánh giá, Dự thảo của Bộ Giao thông Vận tải được chú ý với các điều khoản có tính chất kéo dài những điều kiện của Thông tư 20 khi tiếp tục trao một “thương quyền quá lớn” cho nhà sản xuất tại nước ngoài, mà bỏ qua quyền lợi của người tiêu dùng Việt Nam.

Phương Dung