Đi vay mua ô tô, cần hiểu rõ bản chất
Cuối năm là thời điểm khởi sắc của thị trường tiêu dùng, trong đó có ô tô. Các hãng ô tô tăng cường các chương trình khuyến mãi lớn nhất trong năm, tranh thủ kích cầu khách hàng mua sắm ô tô để đi chơi vào dịp Lễ, Tết trong thời gian sắp tới.
Còn giới ngân hàng thì giúp sức đáng kể bằng lãi suất hấp dẫn và thủ tục nhanh gọn, có khi chỉ trong một buổi sáng khách hàng đã có thể lấy xe về. Song khách hàng cần phải hiểu rõ bản chất của việc đi vay mua ô tô để tự bảo vệ mình.
Mạnh tay mua ô tô
Có một nghịch lý là dù kinh tế khó khăn, thị trường ô tô vẫn diễn ra sôi động. Trên thực tế, không chỉ đến bây giờ người tiêu dùng mới đi mua ô tô nhiều, ngay từ năm 2014, thị trường xe hơi đã bắt đầu nóng lên, mặc dù kinh tế khi đó chưa có nhiều tín hiệu lạc quan. Doanh số bán hàng năm ngoái tăng 36% so với năm trước đó, còn 9 tháng đầu năm nay tăng 52% đối với xe lắp ráp trong nước và 57% đối với xe nhập khẩu, theo thống kê của VAMA.
Cần lưu ý rằng con số này tăng trưởng cả ở phân khúc cá nhân, chứ không đơn thuần là các dòng xe sang, hay xe chuyên dụng. Một lý do mà ô tô được tiêu thụ mạnh là vì các ngân hàng hiện đang dành nhiều ưu đãi trong lĩnh vực này. Khi nhiều ngân hàng cạnh tranh, lãi suất không chỉ về mức hợp lý mà thủ tục cũng phải nhanh gọn.
Mới gần đây nhất là có thể kể đến gói cho vay chương trình của Ngân hàng Bản Việt với mục tiêu “Thỏa ước mơ xe” trong 4 giờ. Ngân hàng cho biết đã cố gắng đơn giản hóa thủ tục và rút ngắn thời gian duyệt hồ sơ, có thể xét duyệt trong vòng 4 giờ kể từ khi khách hàng nộp đơn xin vay, tức là có thể ngay trong buổi sáng khách hàng có thể được lái xe về nhà.
Không chỉ với khách hàng cá nhân, hồi cuối tháng 11 vừa qua, ngân hàng này cũng giới thiệu gói cho vay cho vay cả xe ô tô mới và xe cũ đã qua sử dụng hoặc vay bù đắp vốn tự có đã dùng mua xe đối với các doanh nghiệp vận tải và phi vận tải có nhu cầu mua xe ô tô phục vụ sản xuất với lãi suất từ 6,8%/năm và kì hạn vay tối đa lên đến 60 tháng.
Trên thực tế, mua xe là hình thức cho vay dễ dàng đối với ngân hàng vì đã có tài sản đảm bảo, giá trị xe rõ ràng. Khoản vay mua xe được cho là khá an toàn do có tài sản đảm bảo cụ thể. Hơn nữa, xu hướng cho vay tiêu dùng trong thời gian qua cũng được Ngân hàng Nhà nước khuyến khích.
Cân nhắc thông tin
Trong khi nhiều chuyên gia cho rằng đây là thời điểm đi vay phù hợp vì lãi suất tiết kiệm và cho vay sẽ khó giảm sâu hơn, thì mối lo ngại phổ biến thường là cho vay tiêu dùng có thể dẫn đến nợ xấu. Nhiều người cho rằng không nên vay tiền ngân hàng để mua sắm đồ sử dụng hàng ngày, nhưng chuyện vay mua ô tô ngày nay lại khác.
Trên thực tế, những người có nhu cầu sở hữu ô tô thực là những người đã có nền tảng tài chính cơ bản. Vay mua ô tô ngày nay không chỉ phục vụ nhu cầu đi lại, giải trí mà đôi khi sử dụng cho công việc. Sở hữu chiếc xe sớm không những giúp khách hàng làm được nhiều việc sớm hơn, mà còn có thể mang lại cơ hội sinh lợi nếu người vay có thể tận dụng chiếc xe, hoặc dòng tiền tiết kiệm được để xoay vòng vốn.
Phần tiền lời sinh ra này có thể bù đắp một phần hoặc hoàn toàn lãi vay ngân hàng. Như vậy, ô tô có thể gián tiếp hoặc trực tiếp mang lại cơ hội sinh lời cho người chủ sở hữu và chuyện vay mua ô tô đang trở thành bài toán tài chính đơn thuần.
Tuy nhiên, khách hàng cũng cần cân nhắc kĩ thông tin. Theo các chuyên gia, có một số nguyên tắc cơ bản trong việc đi vay ngân hàng. Ngoài chuyện tìm hiểu những thông tin về mức lãi suất, kì hạn áp dụng, công thức tính, thì người đi vay cũng nên hạn chế vay quá mức so với khả năng trả nợ, tốt nhất nên chiếm khoảng 30% tổng thu nhập hàng tháng. Bên cạnh đó, khách hàng cũng cần phải tìm hiểu kĩ tất cả các điều khoản liên quan đến khoản vay trước khi kí vào giấy tờ. Chẳng hạn, bạn phải tính luôn cả số tiền mình sẵn sàng nộp phạt. Phí trả nợ trước hạn cũng có công thức tính toán riêng.
Ngoài yếu tố lãi suất có lên, có xuống theo thị trường, một yếu tố khác ảnh hưởng lớn là những quy tắc và yêu cầu rắc rối từ phía các ngân hàng. Song, trên thực tế các sản phẩm cho vay của ngân hàng không thực sự phức tạp đến như vậy. Vấn đề một phần nằm ở chỗ người tiêu dùng chưa thực sự hiểu hết về gói vay.
Trên thực tế, thời gian qua có rất nhiều tranh cãi giữa khách hàng với ngân hàng, mà phần đông khách hàng là người thiệt thòi, bởi họ chưa tìm hiểu kĩ những chi tiết trong hợp đồng. Chẳng hạn, khách hàng không để ý đến việc mức lãi suất ưu đãi được áp dụng trong khoảng thời gian nào, tính trên dư nợ cố định hay dư nợ giảm dần. Có trường hợp khách hàng muốn trả hết nợ một lần nhưng lại thôi vì phí tất toán khoản vay trước hạn lại quá cao so với kì vọng.
Những khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng không chỉ đến từ phía khách hàng thiếu thông tin, mà một phần còn đến từ phía nhân viên tín dụng của ngân hàng, vì muốn có doanh số nên cố tình lập lờ chẳng hạn. Song điều này cũng đang dần thay đổi, bởi số người tiếp cận đến ngân hàng ngày càng nhiều hơn, các ngân hàng cũng đang cố gắng minh bạch lên rất nhiều, thậm chí còn thay đổi bằng cách chủ động cung cấp thông tin cho người dùng tìm hiểu và tự mình lựa chọn.
Nếu có thời gian, tốt nhất là nên gặp gỡ đội ngũ nhân viên ngân hàng trực tiếp. Còn nếu không, bạn cũng có thể tham khảo từ trên website trực tiếp của ngân hàng đó, hoặc cũng có thể tham khảo thông tin dựa trên các website khác như lamchutaichinh.vn, một trang web tư vấn tài chính do Ngân hàng Bản Việt mới vận hành gần đây.
Trang web này cung cấp nhiều thông tin, kiến thức cần thiết trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, giúp người dùng có cái nhìn tổng quát hơn và có thể giải đáp những thắc mắc thường gặp khi sử dụng những sản phẩm tài chính khác như thẻ ATM, thẻ tín dụng, gửi tiết kiệm, cho vay, ngân hàng điện tử, thanh toán hóa đơn,… Kì vọng của Ngân hàng này là giúp nhiều người tiêu dùng ở Việt Nam tiếp cận được với nền tảng kiến thức chung và chính thức từ phía ngân hàng.
Linh Lan