Đề nghị cho “sống lại” các dự án thuỷ điện vừa bị loại bỏ

Theo ông Trần Viết Ngãi, do phong trào xây dựng thủy điện ồ ạt từ những năm 2010 - 2014, nảy sinh một số bất cập, tồn tại; có một số dự án làm ảnh hưởng môi trường rừng, và xả lũ không đúng quy định, báo chí lên tiếng, Quốc hội đã đồng ý loại khỏi quy hoạch trên 400 dự án.

Tuy nhiên, đánh giá khách quan, trên 300 dự án thủy điện vừa và nhỏ đã được xây dựng với tổng công suất khoảng 4.000 MW, đóng góp mỗi năm hơn 10 tỷ kWh điện vào hệ thống, đây là mặt tích cực.

Đến nay, nhiều dự án đã hoạt động ổn định, trồng lại rừng và không ảnh hưởng đến tái định cư, đời sống nhân dân vùng thương lưu và hạ du, quy trình xả lũ đã theo đúng với quy trình được cấp có thẩm quyền ban hành.

"Những năm gần đây, việc quản lý hồ đập của các dự án thủy điện vừa và nhỏ đã làm đúng quy trình, không gây ra tình trạng ngập lụt, ảnh hưởng tới đời sống nhân dân" ông Trần Viết Ngãi cho hay.

Trong bối cảnh Việt Nam vẫn có nguy cơ thiếu hụt điện năng và thủy điện là năng lượng sạch, tái tạo. Vì vậy, ông Ngãi đề nghị: "Đến nay, cần phải xem xét lại, trong số các dự án còn có khả năng đầu tư tiếp (dự án có hiệu quả kinh tế, có công suất điện khá - trên 30 MW trở lên) nên tiếp tục cho đầu tư xây dựng, cung cấp điện cho các địa phương vùng sâu, vùng xa... với điều kiện đảm bảo quy trình lập đề án, hạn chế tối đa phá rừng".

"Theo tính toán của chúng tôi, nếu cho khai thác thêm 300 - 400 dự án thủy điện vừa và nhỏ nữa, thì tổng công suất điện của thủy điện mới này sẽ đạt khoảng 3.000 MW đến 4.000 MW bổ sung vào hệ thống điện quốc gia. Hàng năm cung cấp khoảng 15 tỷ kWh điện, giải quyết phần điện năng thiếu hụt", ông Ngãi nói.

Chủ tịch VEA đề nghị Việt Nam phải khai thác các tiềm năng sẵn có, tạo ra sản lượng điện mới nên không thể loại ra bởi đây là nguồn tài nguyên quý còn sót lại của đất nước, nếu bỏ qua thì vô cùng lãng phí.

Trước đó, theo báo cáo của Chính phủ gửi đến Quốc hội tại kỳ họp thứ 2, khóa XIV, trong 3 năm qua, Bộ Công Thương đã loại bỏ 471 dự án thủy điện (gồm 8 dự án thủy điện lớn và hơn 463 dự án thủy điện nhỏ), không xem xét xây dựng 213 vị trí tiềm năng khác. Trong quy hoạch thủy điện nhỏ, hiện đã có 245 công trình vận hành phát điện, đang thi công 162 dự án và còn 230 dự án đang nghiên cứu đầu tư và chưa cấp phép các dự án khác.

Đa số các dự án bị Bộ Công Thương loại bỏ khỏi quy hoạch phát triển thủy điện đều nằm ở các tỉnh Miền núi và Trung du Bắc bộ, Tây Nguyên và các tỉnh Duyên hải Miền trung do các doanh nghiệp tư nhân thực hiện.

Nguyễn Tuyền