Cuộc gặp lịch sử của 2 Tổng thống Trump - Putin: Kinh tế Nga đang ra sao?

Hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến bắt đầu lúc 11h ngày 15/8 (2h ngày 16/8 giờ Việt Nam) tại thành phố Anchorage, bang Alaska (Mỹ). Đây sẽ là cuộc gặp đầu tiên của lãnh đạo Mỹ - Nga kể từ tháng 6/2021. Lãnh đạo hai bên sẽ gặp theo hình thức một - một, chỉ có phiên dịch viên tham gia.

Tổng thống Mỹ cam kết không tự ký kết thỏa thuận với Nga, mà sẽ để Ukraine tham gia vào mọi quyết định về số phận của mình. Ông Trump cũng dự đoán xác suất hội nghị thất bại là khoảng 25%.

Sau xung đột Nga - Ukraine nổ ra đầu năm 2022, Moscow đã tăng mạnh chi tiêu cho quốc phòng, dẫn tới một thời kỳ bùng nổ kinh tế. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, sự bùng nổ đó đã lắng xuống.

Các tổ chức kinh tế lớn dự báo nền kinh tế Nga chỉ đạt tốc độ tăng trưởng 1-2% trong năm nay, giảm tốc từ mức tăng 4,7% đạt được trong năm ngoái.

Doanh thu từ xuất khẩu dầu thô của Nga đang giảm. Hầu hết các ngành công nghiệp dân sự của nước này không duy trì được tăng trưởng. Lãi suất cao cũng gây trở ngại cho đầu tư của khu vực tư nhân và nhiều công ty buộc phải cắt giảm việc làm.

“Các công ty lớn nhất của Nga bây giờ không thể đầu tư để phát triển, như đầu tư xây dựng nhà máy điện mới, nhà máy sản xuất mới, đường ống, đường sắt… Các chương trình đầu tư đang co lại”, nghị sỹ Nga Dmitri Gusev phát biểu tại một cuộc họp báo gần đây.

"Nền kinh tế đang trở lại với sự tăng trưởng cân bằng hơn", Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) Elvira Nabiullina phát biểu hồi tháng 7.

Nhưng có một rủi ro lớn mà nền kinh tế Nga phải đương đầu là sự suy giảm của nguồn thu từ xuất khẩu dầu. Do giá dầu thế giới giảm, doanh thu xuất khẩu dầu của Nga năm nay đã giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thu ngân sách từ xuất khẩu dầu giảm buộc Chính phủ Nga phải nâng dự báo thâm hụt ngân sách năm nay lên 1,7% GDP từ mức 0,5% trước đó.

Hai tuần qua, chênh lệch giá giữa loại dầu thô của Nga và giá chuẩn toàn cầu đã tăng thêm 5 USD/ thùng trên thị trường Ấn Độ. Homayoun Falakshahi, nhà phân tích tại công ty dữ liệu dầu mỏ Kpler, dự đoán khoảng cách này sẽ tiếp tục tăng khi Nga tăng mức chiết khấu.

Mới đây, theo Cơ quan Thống kê Nga, GDP nước này tăng 1,1% trong quý II so với cùng kỳ năm ngoái. Số liệu này cho thấy kinh tế Nga đang dần giảm tốc. Trước đó, tăng trưởng quý I của nước này đạt 1,4%, còn quý IV/2024 là 4,5%.

Chi tiêu quốc phòng tăng mạnh khiến lạm phát lên cao, hiện quanh 9%. Ngân hàng Trung ương Nga vì thế phải nâng lãi suất. Năm ngoái, lãi suất được nâng lên 21% và từ tháng 7 được hạ xuống 18%. Các chuyên gia cho rằng lãi suất cao đã gây sức ép lên triển vọng tăng trưởng kinh tế.

Dù Ngân hàng Trung ương đã hạ tổng cộng 300 điểm cơ bản trong 2 lần họp gần đây, lãi suất vẫn là gánh nặng đối với tiêu dùng và tín dụng. Thống đốc Elvira Nabiullina đánh giá rằng kinh tế Nga đang hạ nhiệt sau giai đoạn tăng trưởng quá nóng, chủ yếu do chi tiêu quân sự lớn và các biện pháp bù đắp tác động từ các lệnh trừng phạt.

Năm nay, một số quan chức đã lên tiếng cảnh báo về nền kinh tế. Tại diễn đàn kinh tế St. Petersburg hồi tháng 6, Bộ trưởng Kinh tế Nga Maxim Reshetnikov nói rằng các chỉ số kinh tế cho thấy xu hướng chững lại.

"Dựa trên cảm nhận thực tế của doanh nghiệp và các chỉ báo hiện tại, tôi cho rằng chúng ta đang ở bên bờ vực suy thoái", ông nói với báo chí.

Dù vậy, Tổng thống Nga Vladimir Putin phủ nhận thông tin chiến sự đang tàn phá nền kinh tế. Ông cho biết mức nợ thấp và độ đa dạng về kinh tế vẫn là các tín hiệu tích cực với quốc gia này.