Công ty chứng khoán thêm nguồn vốn rẻ, "Room margin" thêm nguồn lực

Nhà đầu tư hưởng lợi

Thị trường chứng khoán Việt Nam nửa đầu năm 2021 tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ với dòng tiền lớn đổ vào. Cũng trong nửa đầu năm nay, số tài khoản giao dịch chứng khoán tại Việt Nam tăng thêm 623.230 tài khoản, cao hơn 57,2% so với cả năm 2020.

Khi giao dịch sôi động, nhu cầu vay ký quỹ (margin) của các nhà đầu tư cũng gia tăng mạnh. Thống kê đến ngày 30/6, tổng giá trị cho vay margin của 50 công ty chứng khoán vào khoảng 126.344 tỷ đồng, tăng thêm hơn 26.000 tỷ đồng trong quý II - con số kỷ lục.

Khi cho vay margin tăng mạnh đồng nghĩa một số công ty chứng khoán cũng bắt đầu chạm tới mức trần đối với hoạt động kinh doanh này. Theo quy định hiện hành, các công ty chỉ được cho vay ký quỹ giá trị gấp hai lần vốn chủ sở hữu.

Điều này cũng lý giải vì sao, thông tin Công ty Chứng khoán SSI (HSX: SSI) ký thành công hợp đồng vay vốn tín chấp với hạn mức lên tới 100 triệu USD (tương đương 2.300 tỷ đồng) từ nhóm các ngân hàng hàng đầu Đài Loan ngay lập tức thu hút sự chú ý từ phía các nhà đầu tư. Được biết, đứng đầu thu xếp và đầu mối khoản vay là Ngân hàng Union Bank of Taiwan (UBOT) và Taipei Fubon Commercial Bank Co., Ltd (Fubon). Khoản vay được kết nối thu xếp bởi Khối Dịch vụ Ngân hàng đầu tư SSI (Investment Banking - IB SSI) chỉ sau 3 tháng thương thảo.

Bà Nguyễn Vũ Thùy Hương - Giám đốc Khối Nguồn vốn và Kinh doanh Tài chính của SSI cho biết, việc mở rộng thêm các hạn mức vay nước ngoài với số vốn lớn sẽ giúp SSI có thêm lợi thế vượt trội để triển khai các mảng kinh doanh của công ty hiệu quả. "Với lợi thế là công ty chứng khoán lớn nhất thị trường, công ty sẽ tiếp tục tận dụng lợi thế nguồn vốn lớn, tiềm lực tài chính vững mạnh để duy trì vị thế công ty chứng khoán dẫn đầu thị trường về cho vay ký quỹ", bà Hương chia sẻ.

Được biết, để nâng cao chất lượng phục vụ, SSI đã và đang xây dựng các chương trình ưu đãi dành cho các nhóm nhà đầu tư, với các khẩu vị đầu tư khác nhau, và sẽ đưa cho các nhà đầu tư trong thời gian sắp tới

Như vậy, với việc ký thành công khoản vay tín chấp lên tới 100 triệu USD và định hướng phân bổ một phần cho margin, SSI sẽ tạo thêm dư địa lớn cho những nhà đầu tư đang có nhu cầu tối ưu hiệu suất đầu tư, gia tăng lợi nhuận với việc vay ký quỹ.

Phải nói thêm, mặc dù là công ty dẫn đầu về cho vay margin nhưng SSI vẫn còn room khá rộng rãi nhờ vốn chủ sở hữu lớn. Trong khi đó, một số công ty có dấu hiệu "cạn tiền" cho vay ký quỹ khi hết room.

Theo chuyên gia chứng khoán, một trong những điều nhà đầu tư nào nên quan tâm khi sử dụng margin đó là hạn mức cho vay (room margin) của công ty chứng khoán đó. "Margin của các công ty chứng khoán không phải là bình thông nhau, có công ty đã cho vay chạm tới mức giới hạn, trong khi nhiều đơn vị cho vay không đáng kể. Khi thị trường chứng khoán tiếp tục sôi động, nhiều công ty chứng khoán muốn tăng nguồn cho vay margin. Để làm được việc này, công ty chứng khoán cần tăng vốn chủ sở hữu, qua đó nâng giới hạn margin được phép cho vay hoặc cần tìm thêm nguồn vốn để có nguồn cho vay. Tuy nhiên, không phải công ty chứng khoán nào cũng có thể làm được việc này", vị chuyên gia cho biết.

Tận dụng nguồn vốn rẻ từ nước ngoài nhờ tín nhiệm cao

Thị trường chứng khoán Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục sự tăng trưởng mạnh trong thời gian tới. Kéo theo đó là nhu cầu ngày càng lớn về margin. Rất nhiều kỳ vọng của thị trường vào việc nới "rom" song vấn đề này không hề đơn giản.

Lý do là nguồn tiền margin hiện nay của các công ty chứng khoán một phần đến từ chủ sở hữu, còn phần lớn từ tín dụng với các vay ngân hàng trong nước. Trong khi tín dụng chảy vào chứng khoán được kiểm soát khá chặt chẽ nhằm đảm bảo cho thị trường này phát triển bền vững.

Theo thống kê, cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán của các tổ chức tín dụng hiện không quá cao, chỉ chiếm khoảng 0,5% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Dư nợ chứng khoán chỉ tăng 3% trong 6 tháng đầu năm 2021, thấp hơn mức tăng trưởng tín dụng toàn nền kinh tế (khoảng 6,4%).

Trong bối cảnh đó, một số công ty vươn ra ngoài tìm đối tác quốc tế. Song có một thực tế là không phải công ty chứng khoán nào cũng vay được từ nước ngoài bởi họ chỉ xem xét cho vay nhóm công ty chứng khoán đứng đầu ngành. Hoặc nếu cấp thì phải có bảo lãnh của bên thứ 3 có định mức tín nhiệm cao trên thị trường và trả phí cho dịch vụ bảo lãnh đó.

Chứng khoán SSI là một trong số ít công ty chứng khoán tạo được lợi thế cạnh tranh khi tìm được nguồn vốn rẻ từ đối tác nước ngoài. Điều này góp phần tạo ra một mặt bằng lãi suất margin cạnh tranh so với các công ty chứng khoán trong nước - đó cũng là điều nhiều nhà đầu tư trông đợi từ những cái "bắt tay" của các "ông lớn" chứng khoán nội với nhóm đối tác nước ngoài.

Theo tìm hiểu, gói 100 triệu USD mà SSI vừa ký kết cũng là khoản vay tín chấp nước ngoài lớn nhất về giá trị tài trợ trong nhóm các công ty chứng khoán tại Việt Nam. Điều này cho thấy định mức tín nhiệm rất cao của SSI với các đối tác quốc tế.

Thực tế, ngoài vấn đề tìm kiếm lợi nhuận từ hợp tác cấp vốn cho SSI, các đối tác nước ngoài khi rót vốn cũng đều mong muốn tìm kiếm, mở rộng và lan tỏa các hoạt động kinh doanh khác của họ tại Việt Nam. Điều đó cũng cho thấy những tín hiệu lạc quan của thị trường. Yếu tố như vĩ mô ổn định, tiềm năng phục hồi của nền kinh tế và tăng trưởng lợi nhuận của các công ty niêm yết được cho là những điểm sáng thu hút dòng vốn ngoại trong thời gian gần đây.

Qua quan sát, lượng tiền bơm thêm cho vay margin trong nửa đầu năm nay chủ yếu từ các công ty chứng khoán lớn. Trong đó, SSI là đơn vị tăng trưởng margin mạnh nhất. Dư nợ cho vay ký quỹ cuối quý II của SSI đạt 15.539 tỷ đồng, tăng trưởng 72% so với đầu năm, dẫn đầu thị trường và cũng là mức kỷ lục đối với hoạt động cho vay margin của công ty này.