Chỉ còn 6 ngành, nghề bị cấm kinh doanh

Theo dự thảo Luật, các hoạt động cấm đầu tư kinh doanh gồm 6 ngành nghề: kinh doanh các chất ma túy; các loại hóa chất, khoáng vật; mẫu vật các loại thực vật, động vật hoang dã theo quy định của Công ước về buôn bán quốc tế các loài thực vật, động vật hoang dã nguy cấp (CITES) và mẫu vật các loại động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm; kinh doanh mại dâm; mua, bán người, mô, bộ phận cơ thể người; các hoạt động liên quan đến sinh sản vô tính trên người.

Còn theo dự thảo Luật, ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng điều kiện nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe của con người; quốc phòng, an ninh; trật tự, an toàn xã hội; đạo đức xã hội; quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; an ninh tài chính, tiền tệ quốc gia; bảo vệ môi trường. Trong đó, danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện gồm 272 ngành nghề kinh doanh, điển hình như: kinh doanh casino, xăng dầu, kinh doanh dịch vụ đòi nợ, kinh doanh dịch vụ xoa bóp...

Tại Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật đầu tư (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, nhiều ý kiến đề nghị rà soát, quy định cụ thể tại Luật đầu tư các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh và ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Có ý kiến đề nghị Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội trước khi ban hành danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Ý kiến khác đề nghị giao cho Chính phủ quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện để đảm bảo tính ổn định, lâu dài của Luật.                                     

Trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan hữu quan tiến hành tập hợp, rà soát và xây dựng Danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh và Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo hai nguyên tắc.

Thứ nhất, rà soát, loại bỏ các quy định trùng lặp tại Danh mục ngành, nghề cấm kinh doanh theo Luật doanh nghiệp, Danh mục lĩnh vực cấm đầu tư theo Luật đầu tư, Danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh theo Luật thương mại và các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh trong các văn bản quy phạm pháp luật khác. Đồng thời hợp nhất các Danh mục này để quy định các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh tại Luật đầu tư.

Thứ hai, quy định tiêu chí xác định Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và ban hành Danh mục đầu tư kinh doanh có điều kiện kèm theo dự thảo Luật (Điều 7 và Điều 8).

Trên cơ sở đó, danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện đã được rà soát, xây dựng theo hướng: Bãi bỏ một số ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện không cần thiết, không rõ mục tiêu quản lý nhà nước hoặc bị trùng lặp, đồng thời bổ sung một số ngành, nghề cần thiết; Cập nhật, chuẩn xác tên gọi một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và hệ thống hóa các ngành, nghề theo nhóm lĩnh vực thay vì theo bộ, ngành quản lý nhằm phản ánh chính xác, minh bạch các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, tránh trùng lặp và tạo thuận lợi cho việc thực hiện các quy định của pháp luật về vấn đề này; Xác định rõ danh mục “loại trừ” về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện (gồm cả những ngành nghề theo Biểu cam kết của Việt Nam trong WTO và các điều ước quốc tế khác) nhằm bảo đảm tính minh bạch trong việc áp dụng pháp luật.

Theo kết quả rà soát, hiện có 51 lĩnh vực, ngành, nghề, hàng hóa, dịch vụ cấm đầu tư, kinh doanh quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật và 386 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện được quy định tại 391 văn bản pháp luật. Sau khi xem xét, cân nhắc Ủy ban thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo thu hẹp lại còn 6 ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh như quy định tại Điều 6 của dự thảo Luật và 272 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Điều kiện đầu tư kinh doanh cụ thể đối với các ngành, nghề này được quy định tại các luật, pháp lệnh, nghị định và được công bố công khai trên Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia theo quy định của Chính phủ.

Về quy định ưu đãi đầu tư, hỗ trợ đầu tư, báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật nhấn mạnh:  ”Đối với những dự án quy mô lớn, có tính chất đặc biệt quan trọng hoặc dự án thực hiện tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, dự thảo Luật bổ sung quy định theo hướng giao Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định ưu đãi đầu tư khác với các ưu đãi đầu tư được quy định tại Luật này trong trường hợp Nhà nước cần khuyến khích”.

Nguyễn Hiền