Chạy đua tăng lãi suất huy động, chỉ là yếu tố tâm lý?

Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) vừa phát đi bản tin trái phiếu với nhiều điểm đáng lưu ý về mặt bằng lãi suất hiện nay và sự chuyển động trên thị trường liên ngân hàng.

Thời gian gần đây, thị trường ngân hàng chứng kiến cuộc chạy đua tăng lãi suất huy động VND kỳ hạn dài giữa các ngân hàng thương mại. Không chỉ các ngân hàng có truyền thống tăng lãi suất, mà ngân hàng “bảo thủ” nhất như: Vietcombank, SHB… cũng đã nhập cuộc.

Theo đánh giá của TS. Nguyễn Xuân Thành - Giám đốc chương trình giảng dạy Fulbright, một số ngân hàng hiện nay đang phải liên tục huy động tiền gửi mới để trả lãi tiền gửi cũ vì lãi dự thu chưa thu được, ngân hàng chưa có tiền.

Còn Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng, sức khỏe của các doanh nghiệp dù đã phục hồi từ giai đoạn khó khăn 2011 - 2012 nhưng vẫn chưa ổn định. Do vậy, nếu lãi suất cho vay tiếp tục tăng, gánh nặng chi phí lãi có thể quay trở lại.

VDSC cho rằng, việc cạnh tranh huy động bằng lãi suất, đồng thời tăng lãi suất cho vay cần được các ngân hàng cân nhắc thận trọng. Tình trạng vội vã đẩy tăng quá nhanh vượt ngưỡng khả năng chịu đựng của các doanh nghiệp có thể khiến tình hình nợ xấu, vừa bớt xấu đã có thể xấu trở lại.

Theo thống kê từ Chứng khoán Bảo Việt, tuần qua, thị trường mở (OMO) tiếp tục sôi động. Tuy nhiên, sau ba tuần liên tiếp ở trạng thái hút ròng, tuần qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã trở lại trạng thái bơm ròng. Đã có 10.193 tỷ đồng được bơm mới qua kênh này, trong khi lượng vốn đáo hạn là 2.117 tỷ đồng. Do vậy, 8.076 tỷ đồng đã được NHNN bơm ròng qua kênh thị trường mở trong tuần.

“Động thái bơm ròng của NHNN kết hợp với tín hiệu tăng trở lại của lãi suất liên ngân hàng hai tuần gần đây cho thấy trạng thái thanh khoản của các ngân hàng đã bớt dồi dào hơn so với thời điểm ba tuần cuối tháng 2. Tuy nhiên, chúng tôi cũng chưa thấy nhiều nguy cơ khiến thanh khoản hệ thống sẽ quay trở lại trạng thái căng thẳng trong các tuần sắp tới do nhu cầu vay vốn thời điểm đầu năm chưa nhiều. Khả năng cao là diễn biến ổn định với giá trị bơm/hút vốn không quá lớn sẽ là xu hướng chính của thị trường OMO trong các tuần còn lại của tháng 3”, Bảo Việt cho hay.

Đề cập tới hoạt động phát hành trái phiếu, dữ liệu của công ty chứng khoán cho thấy, tuần qua là tuần thứ mười ba liên tiếp NHNN không có hoạt động phát hành mới tín phiếu. Do nhiều tuần liền không có lượng vốn huy động mới nên tuần qua không có lượng tín phiếu đáo hạn nào, đồng nghĩa với NHNN đã không có hoạt động bơm/hút qua kênh tín phiếu.

Nhưng lãi suất liên ngân hàng tuần qua tiếp tục tăng với biên độ tương đối lớn. Cụ thể, lãi suất trung bình kỳ hạn qua đêm đã tăng1,81% lên mức 4,55%/năm; kỳ hạn một tuần tăng 1,41%/năm lên mức 4,65%/năm; và kỳ hạn hai tuần tăng 1,13% lên mức 4,77%/năm. Với hai tuần tăng liên tiếp, lãi suất liên ngân hàng hiện tại đã gần bằng giai đoạn cao điểm trước Tết Nguyên đán.

Nguyên nhân lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh tuần vừa qua, theo công ty chứng khoán này, phần nhiều do yếu tố tâm lý. Dự thảo sửa đổi Thông tư 36 được ban hành gần đây, đặc biệt là các điều khoản liên quan đến giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn từ mức 60% xuống 40% đã gây lo ngại về khả năng lãi suất huy động sẽ bước vào cuộc đua mới, đặc biệt là ở các kỳ hạn dài.

Ngoài ra, cũng không loại trừ khả năng các ngân hàng đang trong giai đoạn chuẩn bị nguồn vốn để tích cực giải ngân cho các hợp đồng tín dụng sắp tới, dẫn tới nguồn vốn cho vay liên ngân hàng có xu hướng dần bị thu hẹp.

Nguyễn Hiền