Cạnh tranh "cá lớn nuốt cá bé": Đại gia du lịch Ánh Dương chính thức bị xử lý

Kết luận của Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh cho rằng, Công ty Ánh Dương có vị trí thống lĩnh trên thị trường dịch vụ lữ hành đối với khách Nga, Ukraine và các nước khác trong khối CIS vào Việt Nam tại tất cả các điểm du lịch trên toàn quốc nhưng đã có nhiều hành vi vi phạm Luật Cạnh tranh.

Công ty Ánh Dương đã có hành vi buộc doanh nghiệp khác chấp nhận các nghĩa vụ không liên quan trực tiếp đến đối tượng của hợp đồng. Cụ thể, Công ty Ánh Dương đã buộc các khách sạn phải chấp nhận những nghĩa vụ không liên quan trực tiếp đến đối tượng của hợp đồng bởi đối tượng của hợp đồng cung cấp phòng chính là dịch vụ lưu trú được thực hiện thông qua việc thuê phòng khách sạn.

Các điều khoản bị khiếu nại không liên quan đến đối tượng của hợp đồng cụ thể là “Trường hợp khách sạn công bố giá trên mạng, giá công bố phải được cộng thêm ít nhất 15-20% so với giá hợp đồng để bảo vệ quyền lợi và uy tín của Bên B”. “Khách sạn không giới thiệu, không bán và không cho phép những người khác và các đại lý du lịch vào giới thiệu và bán “Option Tours” cho khách của Ánh Dương.

Công ty Ánh Dương đã có hành vi ngăn cản việc tham gia thị trường của những đối thủ cạnh tranh mới thông qua việc yêu cầu các khách sạn chỉ được nhận đặt phòng cho du khách Nga, Ukraine và các nước trong khối CIS bay bằng chuyên cơ/chuyến bay thuê bao riêng của Công ty Ánh Dương đến Cam Ranh, Đà Nẵng - Việt Nam, khách sạn không được phép kí kết hợp đồng với các công ty đối thủ của Pegas cung cấp dịch vụ bay từ Nga tới cảng Cam Ranh”.

Theo đánh giá của Cục Quản lý Cạnh tranh, quyết định xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh trong lĩnh vực du lịch này của Hội đồng Cạnh tranh có ý nghĩa rất lớn đối với hoạt động du lịch lữ hành đón khách quốc tế nói riêng và hoạt động xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam nói chung. Thực tế, quá trình điều tra và xử lý vụ việc này đã được các doanh nghiệp du lịch của Việt Nam và công luận rất quan tâm, góp phần nâng cao nhận thức về pháp luật cạnh tranh của các doanh nghiệp. Hành vi của Công ty Ánh Dương là hành vi không phù hợp với pháp luật cạnh tranh, có khả năng làm hạn chế đáng kể cạnh tranh trên thị trường, giảm động lực sáng tạo, gây thiệt hại cho người tiêu dùng.

"Quyết định của Hội đồng Cạnh tranh vì vậy không chỉ có hiệu lực đối với các doanh nghiệp liên quan mà còn có tác động tích cực nhiều mặt đến cơ cấu thị trường và sự phát triển môi trường kinh doanh cạnh tranh lành mạnh, thể hiện sự nghiêm khắc đối với doanh nghiệp vi phạm pháp luật cạnh tranh, có tính răn đe đối với các doanh nghiệp khác, buộc các doanh nghiệp phải xem xét cẩn trọng khi tiến hành các quyết định kinh doanh có nguy cơ vi phạm pháp luật cạnh tranh", Cục Quản lý cạnh tranh đánh giá.

Trước đó, ngày 28/3/2016, Hội đồng Cạnh tranh đã tiếp nhận Hồ sơ và Kết luận điều tra của Cục trưởng Cục Quản lý Cạnh tranh (Bộ Công Thương) điều tra chính thức vụ việc hạn chế cạnh tranh của công ty Ánh Dương (có trụ sở tại Số 42, Lô E, 40 Đường Bà Huyện Thanh Quan, Phường 6, Quận 3, TPHCM), trên cơ sở Đơn khiếu nại của công ty AB Tours (có trụ sở tại 21, khu Biệt thự 86B Trần Phú, Phường Lộc Thọ, Thành phố Nha Trang, Tỉnh Khánh Hòa).

Theo Đơn khiếu nại, công ty Ánh Dương là đối tác của tập đoàn Pegas Touristik (có trụ sở tại số 21 Phố Hannover, London, Anh) đã ký hợp đồng độc quyền sử dụng phòng với các khách sạn ở Nha Trang, Phan Thiết, Phan Rang và đảo Phú Quốc, phục vụ du khách Nga đến Việt Nam.

Ngày 31/3/2016, Chủ tịch Hội đồng cạnh tranh đã ban hành Quyết định thành lập Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh để xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh này. Hội đồng Xử lý vụ việc cạnh tranh đã nghiên cứu Hồ sơ điều tra vụ việc cạnh tranh, tiến hành xác minh và lấy lời khai của các bên liên quan; phân tích, xác định về thị trường liên quan và các chứng cứ chủ yếu.

Theo đó xác định, thị trường liên quan trong vụ việc là thị trường dịch vụ lữ hành đối với khách Nga, Ukraine và các nước khác trong khối CIS vào Việt Nam ở tất cả các điểm du lịch trên toàn quốc; tại thời điểm bị điều tra (năm 2013), bên bị điều tra có vị trí thống lĩnh trên thị trường liên quan với thị phần 51,6%.

Công ty Ánh Dương có hành vi đã ký kết và thực hiện hợp đồng với khách hàng trong đó có quy định các khách sạn này chỉ được nhận khách du lịch từ Nga, Ukraina và các nước khác thuộc khối CIS do Ánh Dương cung cấp. Nhiều khách sạn đã từ chối khách do Công ty AB Tours và các công ty Du lịch lữ hành khác đưa đến mặc dù còn trống phòng.

Trong hợp đồng ký giữa Ánh Dương với 43 khách sạn trên địa bàn Khánh Hòa có những nội dung mang tính chất hạn chế cạnh tranh như: “Bên A (các khách sạn) chỉ có quyền xác nhận các booking cho du khách Nga, Ucraine, và các nước trong khối CIS bay bằng chuyên cơ đến Cam Ranh của bên B (Công ty Ánh Dương)… (ngoại trừ các booking online)”; hoặc “Khách sạn không được quyền bán, giới thiệu hoặc cho phép bất kỳ cá nhân, công ty du lịch nào bán các tour khác cho khách hàng của Pegas. Hướng dẫn viên của Pegas chịu trách nhiệm bán các tour này… khách sạn không được phép kí kết hợp đồng với các công ty đối thủ của Pegas cung cấp dịch vụ bay từ Nga tới cảng Cam Ranh”.

Bên cạnh các hợp đồng công ty Ánh Dương ký với các khách sạn, công ty Pegas Touristik còn ký hợp đồng trực tiếp với 8 doanh nghiệp khách sạn, trong đó đều có điều khoản hạn chế cạnh tranh tương tự.

Phương Dung