"Cần loại bỏ bao cấp, độc quyền trong ngành năng lượng"
(Dân trí) - Ông Nguyễn Văn Bình, UVBCT, Trưởng Ban Kinh tế trung ương đề cập về việc khuyến khích tư nhân tham gia, phát triển ngành năng lượng Việt Nam tại Nghị quyết số 55 vừa được Bộ Chính trị ban hành.
Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 55/NQ/TW về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030 và 2045, theo đó đưa ra nhiều nhiệm vụ ưu tiên như phát triển năng lượng sạch, giảm ô nhiễm môi trường do ngành năng lượng phát ra.
Ông Bình cho hay, ngành năng lượng cần đi trước một bước, gắn với bảo đảm môi trường sinh thái có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
"Đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước", Trưởng Ban Kinh tế trung ương nhấn mạnh.
Theo ông này, để đạt được mục đích như Bộ Chính trị đưa ra trong Nghị quyết, cần nhanh chóng xây dựng thị trường năng lượng đồng bộ, cạnh tranh, minh bạch với nhiều hình thức sở hữu và phương thức kinh doanh.
"Áp dụng giá thị trường đối với mọi loại hình năng lượng. Khuyến khích tạo mọi điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế, đặc biệt là kinh tế tư nhân tham gia phát triển năng lượng. Kiên quyết loại bỏ mọi biểu hiện bao cấp, độc quyền, cạnh tranh thiếu bình đẳng, minh bạch trong ngành năng lượng", ông Bình cho biết.
Sau khi Nghị quyết 55 của Trung ương ra đời, nhiều chuyên gia, doanh nghiệp hồ hởi hưởng ứng về chiến lược phát triển ngành này bởi đây là những vấn đề cốt yếu, để hoạch định các chính sách, biện pháp cụ thể cho kế hoạch kinh tế Việt Nam 2045.
Tiến sĩ Trần Đình Thiên, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: “Lâu nay chúng ta bị trói vào cái gọi là năng lượng than, năng lượng truyền thống, thì bây giờ có cơ sở để chúng ta định hướng là ưu tiên phát triển những ngành năng lượng tái tạo dựa trên nền tảng công nghệ cao".
"Thay đổi tư duy giúp chúng ta giải quyết được một vấn đề rất cơ bản, đấy là vấn đề môi trường. Tôi cho rằng đây là điểm rất là mấu chốt”, TS Thiên nói.
Những nội dung trong Nghị quyết 55 được các chuyên gia về năng lượng ở Việt Nam đánh giá cao, và cho rằng Nghị quyết này là bước đột phá mở ra thị trường năng lượng cạnh tranh thực sự của Việt Nam.
Theo ông Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu năng lượng sạch, Nghị quyết của Bộ Chính trị yêu cầu là tất cả các bộ, ban, ngành chúng ta cùng phải vào cuộc, và dựa trên cơ sở các nghiên cứu, các phân tích đánh giá mang tính chất khoa học.
"Chúng ta không thể nào theo cách mà như chúng tôi gọi là “bốc thuốc”, tức là cách thức để mà các bộ, ban, ngành liên quan phải phối hợp với nhau như thế nào để đảm bảo vấn đề an ninh năng lượng cho quốc gia”, ông Sơn nói.
TS. Nguyễn Thành Sơn, Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam cho rằng: Tư nhân vào mới tạo ra thị trường, mới phát triển theo tư duy thị trường và tính cạnh tranh.
"Tư nhân tham gia sâu hơn vào ngành năng lượng, không chỉ đảm bảo vững chắc hơn cho an ninh năng lượng của đất nước, mà còn tạo môi trường minh bạch để nền kinh tế thực sự phát triển bền vững”.
Ông Hoàng Anh Đức, đại diện Tập đoàn năng lượng Enterprize tại Việt Nam cho rằng: “Khi có nhà đầu tư tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài tham gia thì họ sẽ trực tiếp quản lý và xây dựng, và sẽ không chịu tác động quá nhiều bởi thu xếp vốn và đầu tư vốn bởi vì họ đã đi cùng các tổ chức quốc tế để tham gia ngay từ đầu”.
Không chỉ là vốn, công nghệ, sự tham gia của tư nhân cũng sẽ khiến ngành năng lượng thay đổi cơ bản, tạo lập được thị trường đúng nghĩa cho phát triển.
Nghị quyết số 55/NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030 và 2045 ưu tiên sử dụng năng lượng gió và mặt trời cho phát điện; khuyến khích đầu tư xây dựng các nhà máy điện sử dụng rác thải đô thị, sinh khối và chất thải rắn đi đôi với công tác bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế tuần hoàn.
Về nhiệt điện than, Bộ Chính trị yêu cầu phát triển nhiệt điện than ở mức hợp lý theo hướng ưu tiên những tổ máy công suất lớn, hiệu suất cao, sử dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại như công nghệ siêu tới hạn trở lên.
Các nhà máy điện than phải bảo đảm thực hiện đầy đủ pháp luật về an toàn môi trường sinh thái, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.
Đặc biệt Bộ Chính trị nêu nhiệm vụ của các Bộ, ngành liên quan cần sớm rà soát tổng thể và có kế hoạch sớm triển khai nâng cấp công nghệ của các nhà máy điện than hiện có để đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường.
“Kiên quyết đóng cửa đối với các nhà máy không thực hiện nâng cấp công nghệ theo quy định”, Nghị quyết Bộ Chính trị nêu rõ.
An Linh