Buôn bán thịt thú rừng: Phải đóng cửa vĩnh viễn và cấm tuyệt đối

“Chúng tôi rất đau buồn trước những mất mát về người do dịch virus corona gây ra. Trái tim của chúng tôi luôn hướng về các gia đình đã mất đi người thân và những người còn đang phải vật lộn với căn bệnh nguy hiểm này” - bản thông cáo của WWF - một trong những tổ chức bảo tồn độc lập lớn nhất thế giới đã bắt đầu như vậy.  

Theo WWF, trước tình hình dịch bệnh, Chính phủ Trung Quốc đã ban bố lệnh tạm cấm việc mua, bán các loài hoang dã tại các chợ, các nhà hàng và trên các nền tảng trực tuyến.

Những tác động tiêu cực của việc buôn bán bất hợp pháp các loài hoang dã lên tới quần thể của chúng và đa dạng sinh học toàn cầu đã được biết đến rộng rãi, tuy nhiên ảnh hưởng của việc buôn bán này đối với sức khoẻ của con người hiện nay vẫn còn hạn chế và ít được quan tâm.

WWF cho rằng, bệnh dịch do virus corona mới xuất hiện, dịch SARS, MERS và những dịch tương tự khác đã bùng phát trong lịch sử cận đại cho thấy cần phải hành động khẩn trương và tăng cường nâng cao nhận thức về các nguy cơ tiềm ẩn tới sức khỏe con người do buôn bán bất hợp pháp các loài hoang dã gây ra. 

Các thị trường buôn bán bất hợp pháp các loài hoang dã còn sống hay đã chết rất phổ biến ở nhiều nước châu Á, đặc biệt là ở lưu vực sông Mekong, trong đó có Việt Nam, khu vực Tam giác vàng, điểm gặp nhau giữa Thái Lan, Lào và Myanmar, rất gần với biên giới Trung Quốc.

Những kẻ săn trộm trải bẫy khắp nơi để săn bắt thú rừng nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng ở khu vực và đã trở thành vấn nạn phổ biến ở các nước. Kết cục là rất nhiều khu rừng nhiệt đới ở châu Á đang trở thành rừng rỗng, không còn các quần thể thú đặc hữu, quý và hiếm.

“Vì vậy, việc buôn bán các loài hoang dã này cần phải được cấm tuyệt đối” - WWF nhấn mạnh. Đáng tiếc là, nhiều quốc gia đã có luật cấm buôn bán, săn bắt các loài hoang dã nguy cấp, nhưng việc thực thi pháp luật đối với các thị trường bất hợp pháp này dường như bị bỏ ngỏ.

Theo tổ chức này, những hoạt động buôn bán bất hợp pháp này không chỉ là mối đe dọa đối với quần thể các loài hoang dã. Do hoạt động buôn bán này không được kiểm dịch nên nó đã trở thành mối đe dọa đối với sức khỏe con người và vật nuôi, và theo đó tiềm ẩn những ảnh hưởng khôn lường tới cộng đồng và kinh tế cả ở cấp quốc gia cũng như cấp quốc tế.

Virus corona gây bệnh trên động vật, và có thể truyền từ động vật sang người. Loại virus này có khả năng tự biến đổi và trú ngụ tại vật chủ là động vật có vú và truyền sang người ở những nơi con người tiếp xúc gần với các loài thú mang bệnh.

Vì vậy các thị trường buôn bán các động vật hoang dã tạo ra một môi trường tiềm ẩn nguy cơ cao cho các loại virus như thế này biến đổi và lây sang con người và, đôi khi gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Thêm vào đó, sự thuận tiện của giao thông và phát triển du lịch khiến cho việc phát tán virus từ người mắc bệnh trở nên dễ dàng, các ổ dịch cục bộ có thể nhanh chóng phát triển thành đại dịch.

Ông Văn Ngọc Thịnh, Giám đốc Quốc gia của WWF-Việt Nam cho hay: “Việt Nam đã từng chịu ảnh hưởng và thiệt hại về người và của đối với các dịch bệnh nguy hiểm có nguồn gốc từ động vật như SARS và hiện tại là virus corona (2019-nCoV). Để tránh sự bùng phát của các dịch bệnh này, Việt Nam cần đóng cửa vĩnh viễn các thị trường buôn bán động vật hoang dã trái phép và tăng cường thực thi pháp luật”.

Theo ông Thịnh, để phản ứng nhanh đối với dịch cúm virus corona, chính phủ Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm buôn bán động vật hoang dã. Và WWF cho rằng, Việt Nam cũng cần có những hành động tương tự để đóng góp vào nỗ lực toàn cầu trong việc ngăn chặn dịch bệnh có nguồn gốc từ động vật trong tương lai.

Về phần mình, phía WWF cho biết, sẽ làm việc chặt chẽ với các chính phủ ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương để tiếp tục tăng cường hệ thống pháp lý quốc gia và quốc tế cũng như vận động sự tham gia của ngành y tế công cộng nhằm chấm dứt nạn buôn bán bất hợp pháp các loài hoang dã, bao gồm đóng cửa các thị trường các loài hoang dã chưa được quản lý.

Mai Chi