Bổ sung hành vi cấm, không mở rộng thêm các trường hợp chỉ định thầu

Sáng 23/6, Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự án Luật Đấu thầu sửa đổi với 460/474 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 93,12%). Luật gồm 10 chương với 96 điều, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2024.

Về phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu đối với doanh nghiệp Nhà nước và dự án sử dụng vốn Nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu ý kiến của đại biểu theo hướng đảm bảo hài hòa giữa yêu cầu nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước và quyền tự chủ của doanh nghiệp, không thu hẹp hoặc mở rộng đối tượng quá mức…

Về lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, Luật Đất đai hiện hành và dự thảo Luật Đất đai đang sửa đổi không quy định việc đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư áp dụng đối với các dự án đầu tư có liên quan đến an ninh, quốc phòng. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin bỏ quy định về lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt.

Về đấu thầu tập trung, mua thuốc, hóa chất, thiết bị y tế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Pháp luật, Ủy ban Xã hội, Bộ Y tế và một số đại biểu Quốc hội làm việc trong ngành y tế về những nội dung tiếp thu, chỉnh lý liên quan đến lĩnh vực y tế.

Trên cơ sở đó rà soát, thống nhất về thuật ngữ sử dụng trong Luật; thống nhất quy định về mua sắm tập trung đối với mua thuốc hiếm, thuốc cần mua với số lượng ít; rà soát quy định về lựa chọn nhà thầu cung cấp hóa chất, thiết bị y tế; chỉnh lý quy định về ưu đãi trong mua thuốc…

Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã chỉnh lý dự thảo Luật, thể hiện 9 nhóm hành vi và chỉnh lý các nội dung cụ thể tại Điều 16. Bổ sung thêm mục đích của hành vi trong quy định cấm hành vi thông thầu; bổ sung quy định cấm hành vi vi phạm pháp luật về an toàn, an ninh mạng nhằm can thiệp, cản trở việc đấu thầu qua mạng.

Liên quan tới ý kiến đề nghị cần quy định giới hạn số lần chuyển nhượng nhà thầu thứ cấp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định tại dự thảo Luật nhằm quy định nhà thầu không được bán thầu, cho dù lần đầu chuyển nhượng thầu đã vi phạm hành vi bị cấm và sẽ bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu từ 6 tháng đến 5 năm tùy theo tính chất, mức độ vi phạm. Vì vậy, dự thảo Luật không quy định số lần chuyển nhượng thầu.

Về hình thức chỉ định thầu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp với cơ quan soạn thảo rà soát, chỉnh lý theo hướng giảm một số trường hợp chỉ định thầu. Bên cạnh đó, cơ quan này cũng yêu cầu rà soát, bổ sung Điều 23 của dự thảo Luật chỉnh lý, luật hóa một số trường hợp lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt đã được quy định.

Liên quan tới ý kiến đại biểu cho rằng, việc chỉ định thầu nên mở rộng thêm ngoài những trường hợp như trong quy định, đề nghị thực hiện phương pháp chỉ định thầu giảm giá vì có những trường hợp mang lại hiệu quả cao hơn…

Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, ý nghĩa của hoạt động đấu thầu trong những năm qua một mặt mang lại lợi ích cho bên mời thầu, nhằm lựa chọn nhà thầu cạnh tranh về giá cả, chất lượng tốt; mặt khác, việc đấu thầu nhằm đảm bảo tính công khai, tính minh bạch, mang lại môi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh.

Nếu tăng cường áp dụng chỉ định thầu thì trong một số trường hợp có thể dẫn đến tình trạng "xin - cho", làm giảm tính cạnh tranh do nhà thầu không thân quen với chủ đầu tư sẽ không có cơ hội được tham dự thầu, doanh nghiệp nhỏ sẽ khó có cơ hội cạnh tranh.

Ngoài ra, hiện nay đấu thầu qua mạng đang được đẩy mạnh với thủ tục đơn giản, tiết kiệm thời gian nên việc mở rộng chỉ định thầu là không cần thiết. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin được giữ quy định như dự thảo luật, không mở rộng thêm các trường hợp chỉ định thầu.