AI đang thay đổi cách con người làm việc và phát triển bản thân ra sao?

Patrice Poltzer từng tin rằng cô hiểu rõ sức mạnh của kể chuyện. Từng có thời gian là nhà sản xuất của một show truyền hình và hiện là huấn luyện viên về nghệ thuật kể chuyện trong kinh doanh, cô dành cả sự nghiệp để giúp người khác tự tin chia sẻ câu chuyện của họ. Nhưng có một điều trớ trêu là cô lại che giấu một phần quan trọng nhất về bản thân mình: cô bị khiếm thính và phải đeo máy trợ thính từ nhỏ.

Suốt nhiều năm, cô đã làm mọi cách để giấu đi điều đó. Cô luôn để tóc xõa để che tai, đặt tai nghe ở một góc nghiêng và lựa chọn vị trí phù hợp trong các cuộc họp để nghe rõ hơn mà không ai nhận ra vấn đề của mình. Cô có thể giúp người khác cởi mở và kể câu chuyện của họ, nhưng bản thân lại chưa từng dám làm điều tương tự.

Rồi AI xuất hiện. Cuộc đời cô thay đổi kể từ thời khắc đó.  

AI - công cụ giúp nhìn lại chính mình

Năm 2023, khi điều hành một công ty kể chuyện qua video, Patrice Poltzer nhận thấy học viên của cô liên tục nộp những bài viết do AI tạo ra. Những bài viết này rất mượt mà nhưng vô hồn. Sau hàng tháng trời được giúp tìm ra câu chuyện về chính mình, cuối cùng họ lại đưa tất cả vào ChatGPT để có một kịch bản hoàn hảo nhưng thiếu cảm xúc. Điều này khiến cô không mấy thiện cảm với công nghệ mới kể trên. 

Thế nhưng, với tư duy của một nhà báo, Patrice không thể bỏ qua một câu hỏi quan trọng: Liệu AI có thể được sử dụng để kể những câu chuyện chân thực hơn, giàu cảm xúc hơn không?

Một đêm nọ, cô quyết định thử nghiệm điều đó trên chính bản thân mình. Patrice mở ChatGPT và gõ: "Tôi muốn tìm hiểu về một điều mà mình đã che giấu bấy lâu nay. Tôi đeo máy trợ thính và đã quá mệt mỏi vì luôn phải giấu nó đi. Bạn có thể giúp tôi hiểu tại sao việc cởi mở về điều này lại khó khăn đến vậy không?"

Câu trả lời của AI khiến cô sững sờ. Thay vì đưa ra những lời khuyên chung chung, nó phản ánh lại chính cách cô viết, bao nhiêu lần cô sử dụng các từ như "che giấu", "đeo mặt nạ", "che đậy".

AI giúp Patrice nhận ra rằng thế mạnh lớn nhất của cô với tư cách là một huấn luyện viên kể chuyện chính là giúp người khác chấp nhận sự khác biệt của họ, và cô cũng cần làm điều đó với chính mình. 

Biến AI thành công cụ chữa lành

Patrice bắt đầu sử dụng AI như một cuốn nhật ký, ghi lại những lo lắng thầm kín của học viên và khách hàng (tất nhiên là ẩn danh), những khoảnh khắc cô cảm thấy mình không đủ giỏi, và cả những nỗi sợ rằng cô đang "giả vờ" trong sự nghiệp của chính mình. Sau đó, cô nhờ AI giúp tìm ra những điểm kết nối giữa trải nghiệm cá nhân với những điều mà khán giả của cô đang trải qua.

Quá trình này không chỉ khó khăn mà còn mang tính trị liệu.

AI giúp Patrice nhận ra mối liên kết giữa những khoảnh khắc tưởng như ngẫu nhiên trong cuộc đời. Lần cô suýt bị sa thải vì làm hỏng một buổi ghi hình trực tiếp? Nó phản ánh nỗi sợ của khán giả về việc xuất hiện trước công chúng. Khoảnh khắc cô nằm trên sàn căn hộ ở Brooklyn, hoang mang về việc có thể bị mất việc sau khi nghỉ thai sản? Nó kết nối trực tiếp với nỗi lo của họ về việc dấn thân vào điều mới mẻ.

Chia sẻ câu chuyện và đón nhận chính mình

Patrice bắt đầu dạy phương pháp này cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp khác. Cô cùng họ sử dụng những câu hỏi như: "Những chủ đề nào thường xuất hiện trong cách tôi kể về hành trình của mình?", "Tôi có đang kìm nén điều gì vì lo sợ không?", "Làm thế nào để những khó khăn của tôi có thể mang lại giá trị cho khán giả?".

Cô chứng kiến những người sáng lập doanh nghiệp, từng ẩn mình sau logo của họ, cuối cùng dám bước ra ánh sáng với sự tự tin.

Điều này mạnh mẽ đến mức Patrice biết mình phải giúp nhiều người hơn nữa tiếp cận phương pháp này. Nhưng hầu hết các công cụ AI hiện tại không được thiết kế để giúp con người kể chuyện theo cách này. Chúng tạo nội dung, nhưng không giúp khám phá câu chuyện thực sự.

Vì vậy, cô đã xây dựng StoryPro - một công cụ AI giúp khám phá những câu chuyện chân thực. Nó không viết thay người dùng mà giúp họ nhìn thấy những gì đã luôn ở đó.

Và Patrice quyết định rằng đã đến lúc cô công khai câu chuyện về máy trợ thính của mình.

Cô viết một kịch bản video về câu chuyện này, lần đầu tiên một cách tự do và rõ ràng. Khi đăng video lên LinkedIn, nó nhanh chóng lan tỏa, thu hút hàng triệu lượt xem. Nhưng sự thay đổi lớn nhất không nằm ở số liệu thống kê, mà là cách cô nhìn nhận chính mình.

Lần đầu tiên, Patrice thực sự hiểu rằng việc mất thính lực không phải là điểm yếu.

AI không thay thế sự sáng tạo của con người, nó là một tấm gương, giúp chúng ta nhìn thấy những câu chuyện mà ta đã giấu kín. Nó có thể là đối tác trong hành trình chữa lành của mỗi người.

Còn những chiếc máy trợ thính mà cô từng giấu suốt bao năm, giờ đây, chúng xuất hiện rõ ràng trong mọi cuộc gọi video và bài phát biểu của cô. Không phải vì AI viết cho cô một câu chuyện hoàn hảo, mà vì nó giúp cô nhận ra câu chuyện ấy đã luôn ở đó, và cô tự hào đón nhận nó.

Thử hiểu rõ chính mình 

AI có thể làm nhiều hơn là tạo nội dung, nó có thể giúp con người nhìn sâu vào chính mình. Dưới đây là phương pháp mà Patrice và nhiều người đã thử và nhận được những khám phá bất ngờ về bản thân.

Mở công cụ AI và hãy nhập: "Tôi muốn khám phá một điều mà bấy lâu nay tôi vẫn ngần ngại chia sẻ".

Khi AI phản hồi, tiếp tục hỏi: "Hãy giúp tôi nhìn nhận điều này theo một góc độ mới - làm thế nào điều tôi từng coi là điểm yếu lại có thể trở thành sức mạnh?"

Cuối cùng, yêu cầu: "Hãy gợi ý cho tôi 3 cách đơn giản để bắt đầu chia sẻ câu chuyện này ngay hôm nay".

Nhiều người đã thử và bất ngờ khi AI giúp họ nhận ra những điều mà họ chưa từng nghĩ tới. Đôi khi, sự thấu hiểu sâu sắc nhất lại đến từ những nơi không ngờ đến!