900.000 người bị hút vào "cỗ máy" kinh doanh đa cấp

Theo một báo cáo được Bộ Công Thương gửi Ban chỉ đạo 389 trung ương mới đây, cơ quan này cho biết, trong năm 2015, Bộ Công Thương đã thành lập đoàn kiểm tra đối với các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp và cả những doanh nghiệp có dấu hiệu kinh doanh đa cấp nhưng không đăng ký.

Theo đó, năm 2015 có tổng cộng 40 doanh nghiệp đã bị kiểm tra và xử phạt với số tiền phạt hơn 5 tỷ đồng. Một số cái tên đáng chú ý có thể kể đến như Thiên Ngọc Minh Uy từ đầu năm 2015 đến nay mới bị Cục Quản lý cạnh tranh cấp Bộ xử phạt 42 triệu đồng.

Công ty Liên minh tiêu dùng Việt Nam cũng bị xử phạt tới 570 triệu đồng; Liên Kết Việt bị phạt 570 triệu đồng, TNC bị phạt 300 triệu đồng, Thăng Long Group bị bạt 202 triệu đồng, Amway bị phạt 40 triệu đồng... Tổng tiền phạt từ năm 2015 đến nay là 5.934 triệu đồng (5,9 tỷ đồng).

Nhìn chung, các đợt xử phạt của cơ quan chức năng với những doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực đa cấp khá rời rạc và lẻ tẻ, tính răn đe chưa cao với giá trị tiền phạt khiêm tốn.

Kết quả thanh tra, kiểm tra của Đoàn công tác cũng cho thấy, trong năm 2015, số lượng mặt hàng được đưa vào hệ thống kinh doanh đa cấp là hơn 9.000 mặt hàng/tháng. Trong đó, số lượng thực phẩm chức năng chiếm cao nhất là 83,78%; mỹ phẩm trên 10%.

Bình luận về điều này, lãnh đạo một cơ quan chống buôn lậu, gian lận thương mại cho rằng, các mức xử phạt trên là còn quá thấp so với mức độ vi phạm.

"Trong các mặt hàng bán hàng đa cấp, đa số là thực phẩm chức năng và mỹ phẩm nhập ngoại, nhiều mặt hàng không rõ nguồn gốc trong khi đời sống người dân ở Việt Nam chưa cao, đủ thấy công tác quản lý loại hình kinh doanh đa cấp này kém hiệu quả thế nào", ông này nói.

Đáng chú ý, trong báo cáo của Bộ Công Thương, tổng số người tham gia vào hệ thống kinh doanh đa cấp năm qua khoảng 900.000 người. Tổng số hoa hồng và các lợi ích kinh tế khác mà các đơn vị đa cấp chi trả cho người tham gia là 2.700 tỷ đồng.

Hồi đầu năm nay, Cục Quản lý cạnh tranh đã phối hợp với Cục Quản lý Thị trường (Bộ Công Thương), Cơ quan điều tra tội phạm về kinh tế và tham nhũng (Bộ Công an) thành lập đoàn kiểm tra liên ngành về việc chấp hành pháp luật về bán hàng đa cấp tại các doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực này.

Cụ thể, sẽ kiểm tra 7 công ty, gồm Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy, Công ty TNHH Unicity Maketing Việt Nam, Công ty TNHH Amway Việt Nam, Công ty cổ phần Tập đoàn Liên kết Việt Nam, Công ty cổ phần Liên kết Tri thức, Công ty cổ phần Liên Minh tiêu dùng Việt Nam, Công ty TNHH Nhượng quyền Thăng Long.

Bộ Công Thương cho biết, trong quá trình kiểm tra, nếu cần thiết, có thể sẽ mở rộng diện kiểm tra với những doanh nghiệp khác.

Bích Diệp