12 dự án nghìn tỷ thua lỗ, yếu kém: Dư nợ "khủng", đa số không trả đúng hạn

Chính phủ vừa có báo cáo gửi đại biểu Quốc hội về tình hình và kết quả xử lý tồn tại, yếu kém của các dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương.

Báo cáo cho thấy, mặc dù số lượng nhiệm vụ giai đoạn 2017 - 2019 mà các bộ, cơ quan, doanh nghiệp đã hoàn thành đạt khoảng 75,36%. Tuy nhiên những vướng mắc, mấu chốt nhất của các dự án, doanh nghiệp chưa được giải quyết.

Trong đó, phần lớn tập trung ở 3 nhóm vấn đề: Thứ nhất, xử lý dứt điểm tranh chấp, vướng mắc để quyết toán hợp đồng EPC, quyết toán toàn bộ dự án;

Thứ hai, khó khăn về tài chính, cơ cấu lại nợ, giãn khấu hao, điều chỉnh lãi suất vay và cuối cùng là xây dựng phương án thoái vốn.

Theo báo cáo, sau hơn 2 năm thực hiện Đề án 1468; đến nay, một số dự án, doanh nghiệp đã có những chuyển biến nhất định nhưng nhìn chung vẫn còn rất nhiều khó khăn, tồn tại.

Đến nay, chỉ có 2 dự án, doanh nghiệp có lãi, trong đó 1 doanh nghiệp vẫn còn lỗ lũy kế. Cụ thể, đó là Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng với lợi nhuận sau thuế năm 2018 đạt 227,5 tỷ đồng, năm 2019 ước đạt 6,262 tỷ đồng, nhà máy thép Việt - Trung lợi nhuận sau thuế năm 2018 đạt 397 tỷ đồng.

Có 2 dự án, doanh nghiệp giảm được lỗ nhưng chưa bền vững, 1 dự án, doanh nghiệp dừng hoạt động nay đã vận hành trở lại. 7 dự án còn lại vẫn thua lỗ hoặc dở dang, dừng hoạt động.

Cụ thể, so với cùng kỳ năm 2018, năm 2019: Nhà máy Đạm Ninh Bình giảm lỗ 134 tỷ đồng, Công ty DQS giảm lỗ 64,04 tỷ đồng, Nhà máy đạm Hà Bắc tăng lỗ 239 tỷ đồng, Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai tăng lỗ 178,2 tỷ đồng.

Đáng chú ý, có 5 trên tổng số 12 dự án, doanh nghiệp có tranh chấp, vướng mắc EPC với nhiều nội dung được doanh nghiệp đàm phán nhiều lần với đối tác theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo nhưng vẫn không thành công .

Chính phủ cho biết, dư nợ của các dự án, doanh nghiệp tại các tổ chức tín dụng lớn, đa số không trả được nợ đúng hạn.

Cụ thể hiện nay, có 17 ngân hàng thương mại và 1 công ty tài chính cấp tín dụng cho 12 dự án với tổng số dư nợ đến thời điểm 31/12/2019 là 20.938. Trong đó, dư nợ trung dài hạn là 17.169, dư nợ ngắn hạn là 3.769 tỷ đồng.

Ngoài 12 dự án, doanh nghiệp này ra, các ngân hàng còn cấp tín dụng đối với các chủ đầu tư có liên quan 22.964 tỷ đồng, trong đó, dư nợ trung hạn 17.263 tỷ, ngắn hạn 5.701 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, báo cáo cho biết, Ngân hàng Phát triển Việt Nam còn cấp tín dụng cho 6 dự án bao gồm: Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Tisco; Dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình; Dự án đạm Hà Bắc; Dự án DAP số 1 Hải Phòng; Dự án DAP số 2 Lào Cai; Nhà máy đóng dầu Dung Quất. Tổng dư nợ đến 31/12/2019 là 9.796 tỷ đồng.

Chính phủ khẳng định việc xác định trách nhiệm, xử lý đối với các tổ chức, cá nhân có sai phạm đã được tiến hành nghiêm túc, quyết liệt.

Theo đó toàn bộ 12 dự án, doanh nghiệp đều đã được tiến hành thanh tra, kiểm toán, điều tra ở các cấp độ khác nhau để phát hiện các sai phạm, vi phạm pháp luật của tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật.

Nguyễn Khánh