Chuyến thăm Mỹ của Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn: Bước đột phá mới trong công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài

Làm việc với Bộ Ngoại giao Mỹ và chính quyền địa phương

Tại thủ đô Washington DC, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn đã có buổi làm việc với bà Maria Otero, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách an ninh dân sự, dân chủ và nhân quyền. Bà Maria Otero hoan nghênh chuyến thăm và làm việc của Đoàn, đánh giá cao mục đích chuyến đi nhằm giúp tăng cường sự ổn định, phát triển của cộng đồng người Việt Nam tại Mỹ phù hợp với xu thế chung quan hệ Việt - Mỹ hiện ngày càng phát triển. Phía Mỹ khẳng định chính sách quay trở lại Châu Á – Thái Bình Dương vì Mỹ là quốc gia Thái Bình Dương và vì vai trò kinh tế đang tăng lên của khu vực này; một trong những biện pháp để Mỹ triển khai chính sách này là tăng cường các mối quan hệ chiến lược với các nước trong khu vực. Bà Maria Otero khẳng định Chính phủ Mỹ đối xử với cộng đồng người Việt Nam tại Mỹ như với bất kỳ cộng đồng nào khác; rất mong một bộ phận cộng đồng người Việt Nam tại Mỹ và Chính phủ Việt Nam hòa giải, có quan hệ tốt, mặc dù hiểu đây là việc không dễ do lịch sử để lại. Bà cho rằng cộng đồng có quyền bày tỏ chính kiến, có thể trùng với quan điểm của Chính phủ Mỹ về dân chủ, nhân quyền, song Chính phủ Mỹ không ủng hộ các hành động chống lại quan hệ Mỹ - Việt. Về vấn đề chống buôn người (TIP), phía Mỹ tỏ quan tâm đối với một số khía cạnh liên quan tới người lao động Việt Nam và mong Chính phủ Việt Nam có các thoả thuận liên Chính phủ với các quốc gia tiếp nhận lao động để đảm bảo quyền lợi của lao động Việt Nam.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn bày tỏ hoan nghênh vai trò của Mỹ tại Châu Á – Thái Bình Dương và Đông Nam Á vì hòa bình, ổn định và phát triển. Khẳng định Việt Nam rất coi trọng quan hệ với Mỹ, dù hai bên có vấn đề quá khứ song sự phát triển của quan hệ hai nước trên nhiều lĩnh vực, sự trao đổi nhiều đoàn các cấp thời gian qua chứng tỏ quan hệ hai nước đang được tăng cường và đã tạo điều kiện cho đàm phán tiến tới đối tác chiến lược. Thứ trưởng khẳng định Đảng và Nhà nước Việt Nam trong gần 40 năm qua thực hiện nhất quán chính sách coi trọng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; khuyến khích và giáo dục cộng đồng tuân thủ luật pháp và góp phần vào sự phát triển của nước sở tại, góp phần tích cực vào quan hệ giữa VN với nước họ đang sinh sống. Số người Việt chống đối Nhà nước Việt Nam và cản trở quan hệ hai nước chỉ là số nhỏ; một trong những mục tiêu của đoàn sang Hoa Kỳ lần này là trao đổi thẳng thắn về những vấn đề mà kiều bào quan tâm, kể cả những vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo... Về vấn đề đưa lao động ra nước ngoài, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn lên án mạnh các hoạt động phá hoại hợp đồng được ký giữa Chính phủ Việt Nam và các quốc gia tiếp nhận lao động do tổ chức Thuyền nhân SOS và cá nhân Nguyễn Đình Thắng tại Mỹ thực hiện; cho rằng đây là các hoạt động có nhiều dấu hiệu lừa đảo, hiện đang gây nhiều bức xúc trong cộng đồng người Việt Nam ở Mỹ và cản trở quan hệ Việt – Mỹ. Phía Mỹ ghi nhận thông tin về những hoạt động tiêu cực này và hứa sẽ lưu ý những trường hợp này, nhất là trong lĩnh vực tư pháp.

Tại Houston, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn đã có buổi gặp và làm việc với bà Annise Parker, Thị trưởng thành phố Houston và một số Nghị viên Hội đồng thành phố, trong đó có ông Hoàng Duy Hùng, người Mỹ gốc Việt. Bà Thị trưởng tỏ vui mừng được đón tiếp Đoàn, đánh giá chuyến thăm thành phố của Đoàn chứng tỏ quan tâm cao của Chính phủ Việt Nam đối với Houston - một trong những thành phố phát triển nhất trên thế giới. Bà mong muốn mở đường bay trực tiếp Việt Nam – Houston và việc kết nghĩa giữa thành phố Houston với thành phố Đà Nẵng sớm được thúc đẩy. Bà khẳng định cộng đồng người Việt Nam ở Houston rất năng động, tuy nhiên vẫn có một số người vẫn còn bảo thủ, là vật cản cần được khắc phục trong quan hệ giữa Thành phố và Việt Nam.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn bày tỏ vui mừng trước việc Tổng Lãnh sự quán Việt Nam và cộng đồng người Việt Nam ở Houston ngày càng phát huy vai trò cầu nối giữa Thành phố và Việt Nam. Thứ trưởng đánh giá cao sự quan tâm của chính quyền Houston dành cho cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống tại địa phương. Đánh giá về những thế mạnh của Houston và khả năng hợp tác với Việt Nam trong bối cảnh chung quan hệ Việt - Mỹ hiện tại, Thứ trưởng hoàn toàn ủng hộ những kế hoạch hợp tác với Việt Nam của Thành phố.

Tại California, Thứ trưởng có buổi gặp và làm việc với Chủ tịch Thượng viện bang California, ông Darrell Stainberg. Ông Stainberg bày tỏ vui mừng khi được đón Đoàn và nhận thấy quan hệ giữa hai nước nói chung và giữa bang California với Việt Nam nói riêng ngày càng phát triển tốt đẹp. Ông cho biết, bang California có một cộng đồng đông đảo người Việt Nam sinh sống, là một cộng đồng năng động, giữ được bản sắc văn hóa Việt Nam và đóng góp rất tốt cho sự phát triển của Bang; tiếc rằng, sau 17 năm bình thường hóa quan hệ vẫn có một số người Việt Nam ở đây phản đối Chính quyền Bang trong những hoạt động phát triển quan hệ với Việt Nam. Ông đánh giá cao mục tiêu chuyến đi và hoạt động của Đoàn.

Thứ trưởng khẳng định mối quan hệ giữa Việt Nam với Mỹ nói chung và với bang California ngày càng phát triển là xu thế tất yếu. Trên thực tế, 95% trong số hơn 2 triệu người Việt Nam ở Mỹ đã về Việt Nam, điều đó cho thấy đa số kiều bào tại Mỹ đều hướng về quê hương. Sau khi trao đổi về chính sách đối với kiều bào, hai bên nhất trí cho rằng cần cùng hợp tác không để một số ít người Việt cực đoan cản trở quan hệ Việt - Mỹ cũng như quan hệ của Bang với Việt Nam.

Gặp gỡ, tiếp xúc cộng đồng

Tại Washington DC, Houston, quận Cam và San Francisco, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn đã có rất nhiều cuộc tiếp xúc cộng đồng với thành phần đa dạng khác nhau.

Làm việc với Chi Hội doanh nhân Việt Nam tại Mỹ của Hiệp hội doanh nhân VNONN và các doanh nhân kiều bào, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn cho rằng bên cạnh những thành công đã đạt được, doanh nhân kiều bào ta tại Mỹ cần phát huy hơn nữa những tiềm năng sẵn có của mình như môi trường, kinh nghiệm làm ăn kinh doanh... Bên cạnh đó, các doanh nhân kiều bào cần tăng cường vai trò của mình trong việc xây dựng một cộng đồng đoàn kết, ổn định và phát triển cũng như là cầu nối giúp các doanh nghiệp trong nước và kiều bào ở các địa bàn khác vào thị trường Mỹ.

Đoàn có nhiều cuộc gặp với các trí thức người Việt tại Mỹ thành công trong các lĩnh vực công nghệ cao như dầu khí, công nghệ thông tin, công nghệ vũ trụ (tại NASA)... Đáng chú ý, có nhiều trí thức trẻ kiều bào nhiệt huyết, tự khắc phục nhiều khó khăn về nước làm các công việc thiện nguyện, luôn mong muốn được góp sức xây dựng quê hương. Kiều bào cho rằng đa số bà con ta tại Mỹ ngày càng gắn bó với đất nước, đã về nước thăm thân, đầu tư kinh doanh, làm từ thiện nhiều năm nay. Tuy nhiên, đây đó ở một số địa phương vẫn còn gặp trở ngại về cơ chế, thủ tục hành chính... cần được khắc phục. Kiều bào đánh giá cao kết quả công tác đối với NVNONN thời gian qua, khẳng định Ủy ban Nhà nước về NVNONN thực sự là chỗ dựa cho kiều bào khi về nước; mong muốn kết quả của Hội nghị NVNONN lần thứ hai vừa qua sớm phát huy hiệu quả, nhất là kiến nghị của kiều bào về việc nâng cấp Ủy ban Nhà nước về NVNONN tương xứng với vị trí, vai trò và tầm quan trọng của một cơ quan chuyên trách phụ trách công tác đối với NVNONN như tinh thần Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị.

Đoàn đã có nhiều cuộc gặp với các nhóm khác nhau trong giới truyền thông, nhà báo người Việt tại Mỹ; trả lời phỏng vấn trực tiếp trên đài “Tiếng quê hương” và phố Bolsa TV ngay tại trung tâm quận Cam. Đoàn có các cuộc gặp gỡ, trao đổi thẳng thắn, cởi mở với nhiều cơ quan truyền thông báo chí người Việt như Thúy Nga Paris, VietFace TV, Little Saigon, Viên Thao... và các nhà báo độc lập. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn đề nghị các cơ quan truyền thông và những nhà báo kiều bào cần dũng cảm tăng cường đoàn kết, hợp tác với nhau và với trong nước để tăng thêm sức mạnh, đem lại những thông tin chính xác về tình hình đất nước cho cộng đồng. Thứ trưởng hy vọng, thời gian tới, sẽ có thêm các nhóm cơ quan báo chí người Việt tại Mỹ về nước tác nghiệp.

Đáng chú ý, Đoàn đã có các cuộc gặp với nhiều nhóm kiều bào còn có thái độ, cách nhìn khác, thậm chí rất cực đoan với trong nước và trái ngược với đa số bà con kiều bào. Các hoạt động này, một lần nữa thể hiện rõ chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Các cuộc tiếp xúc diễn ra hết sức cởi mở, thẳng thắn trên tinh thần tôn trọng chính kiến cá nhân. Có thể nói, nội dung các cuộc gặp này đề cập đến hầu hết các vấn đề lâu nay được dư luận ở ngoài nước cho là “nhạy cảm” như: những vấn đề do lịch sử để lại (mồ mả binh lính chính quyền Sài Gòn cũ, vấn đề tài sản để lại khi di tản...), vấn đề dân chủ, nhân quyền, tự do tôn giáo, chủ quyền biển đảo, chống tham nhũng và tiêu cực ở Việt Nam hiện nay... Tuy nhiên, với những lập luận và dẫn chứng cụ thể, rõ ràng, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Sơn và Đoàn đã lần lượt giải đáp, tháo gỡ những vấn đề kiều bào đặt ra. Nhiều cá nhân sau khi tiếp xúc đã gỡ bỏ được những uẩn khúc lâu nay còn giữ trong lòng, những sân hận lâu nay còn giữ sâu trong tim; cảm nhận rõ hơn thực tế đất nước, có cách nhìn khác về đất nước và chế độ, mong muốn được về thăm quê cha, đất tổ.

Nhìn chung dư luận cộng đồng cho rằng hoạt động của Đoàn, đặc biệt là các cuộc tiếp xúc trực tiếp với những nhóm kiều bào còn có thái độ cực đoan, là bước đột phá quan trọng trong công tác đối với NVNONN. Lần đầu tiên trong nhiều năm qua, người đứng đầu cơ quan chuyên trách về kiều bào - Thứ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Nhà nước về NVNONN - trực tiếp trao đổi, truyền tải thông tin tới nhiều thành phần kiều bào khác nhau, kể cả lực lượng chống đối cực đoan ngay ở Mỹ, không né tránh bất kỳ vấn đề nhạy cảm nào. Dư luận kiều bào cũng mong muốn thời gian tới Nhà nước tiếp tục duy trì kênh thông tin tương tự để bà con có thông tin toàn diện, chính xác về tình hình và chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời cũng tạo cơ hội cho kiều bào, đặc biệt là lực lượng chuyên gia, trí thức đóng góp những thông tin, ý kiến cho đất nước.

Một số hình ảnh gặp gỡ, tiếp xúc cộng đồng của Đoàn: