Lịch sử khoa học phát hiện lăng mộ Vua Tut - khám phá khảo cổ vĩ đại

Hành trình khai quật kỳ vĩ trong Thung lũng các vị Vua

Vào một buổi sáng đầy nắng, những công nhân Ai Cập đang dọn cát tại Thung lũng các vị Vua thì phát hiện ra dấu vết của những bậc đá cách lăng mộ của Ramesses VI khoảng 4 mét.

Cầu thang trũng này dẫn đến lăng mộ chưa bị cướp bóc của Vua Tutankhamun - vị pharaoh qua đời khi còn là thiếu niên, cách đây hơn 3.200 năm.

Nhóm khai quật do nhà khảo cổ học người Anh Howard Carter dẫn đầu, với phần lớn nhân công là người Ai Cập, đã dọn sạch cát gần các túp lều trong Thung lũng các vị Vua. Một số câu chuyện kể rằng một cậu bé múc nước tên Hussein Abd el-Rassul có thể là người đầu tiên phát hiện ra cầu thang.

Khi tìm thấy những bậc thang, cả nhóm biết rằng họ đã phát hiện ra một điều quan trọng. Họ làm việc hăng say cho đến khi đến bậc thang thứ 12 thì phát hiện ra một ô cửa nhỏ được phủ thạch cao. Trên cánh cửa có một phần con dấu của Nghĩa trang Hoàng gia, khắc họa thần Anubis như một vị vua đang đứng trên thi thể bị đánh bại của chín kẻ thù.

“Trước mắt chúng tôi là đủ bằng chứng cho thấy đây thực sự là lối vào một ngôi mộ, và qua các dấu niêm phong, mọi dấu hiệu bên ngoài đều cho thấy nó còn nguyên vẹn”, Carter viết trong nhật ký ngày 5/11/1922.

Tiếp tục khám phá, nhóm nghiên cứu phát hiện lối vào bị lấp bởi gạch vụn, có thể do các thầy tế lễ cố tình bịt kín, một bằng chứng nữa cho thấy ngôi mộ chưa bị cướp phá.

Kho báu trong lăng mộ và huyền thoại “lời nguyền xác ướp”

Trong vài tuần sau đó, nhóm khai quật phát hiện con dấu có khắc hình hộp chữ nhật (cartouche) ghi tên Tutankhamun. Ngày 25/11/1922, họ mở cánh cửa đầu tiên dẫn vào lăng mộ, và hôm sau khoét một lỗ nhỏ để quan sát bên trong.

Carter cùng Lãnh chúa Carnarvon, Phu nhân Evelyn Herbert và Arthur Callender là những người đầu tiên nhìn thấy kho báu sau hơn ba thiên niên kỷ.

“Phải mất một lúc sau, người ta mới có thể nhìn thấy; luồng khí nóng thoát ra khiến ngọn nến lung linh, nhưng ngay khi mắt quen với ánh sáng le lói, không gian bên trong căn phòng dần hiện ra trước mắt, với sự pha trộn kỳ lạ và tuyệt vời của những đồ vật phi thường và đẹp đẽ xếp chồng lên nhau”, Carter viết.

Lăng mộ Tutankhamun là lăng mộ pharaoh đầu tiên chưa bị cướp bóc được phát hiện trong thời hiện đại, chứa đầy kho báu quý giá: mặt nạ tử thần bằng vàng nguyên khối nặng 10 kg khảm đá quý, bàn cờ, giường ngủ và cả ma-nơ-canh thử trang phục cho “thế giới bên kia”.

Tutankhamun được chôn trong ba quan tài lồng nhau. Hai chiếc bằng gỗ dát vàng và chiếc thứ ba bằng vàng nguyên khối. Thi thể ngâm trong dầu chuyển sang màu đen trước khi được ướp.

Khoảng một tháng sau khi ngôi mộ mở, Lãnh chúa Carnarvon qua đời vì nhiễm trùng do muỗi đốt, làm dấy lên tin đồn “lời nguyền xác ướp”. Tạp chí Pearson năm 1923 còn thêu dệt câu chuyện “Ngôi mộ của loài chim”, trong đó con chim hoàng yến của Carter bị rắn hổ mang cắn chết - biểu tượng cho sự trả thù của các vị thần.

Những giai thoại này nhanh chóng lan rộng, trở thành truyền thuyết rằng ai mở mộ pharaoh sẽ chết yểu. Tuy nhiên, nghiên cứu năm 2002 cho thấy 25 người phương Tây từng tiếp xúc với lăng mộ vẫn sống bình thường; thời điểm và nguyên nhân qua đời của họ hoàn toàn tự nhiên, không có gì bất thường.