Bí ẩn sinh vật khổng lồ nằm ngoài sự hiểu biết của khoa học

Nhóm sinh vật chưa hề được biết tới

Kể từ khi được phát hiện cách đây hơn 165 năm, Prototaxites - những cấu trúc hóa thạch khổng lồ - đã trở thành một bí ẩn lớn trong lịch sử, vì không thuộc bất kỳ nhóm sinh vật hiện đại nào.

Một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học tại Đại học Edinburgh (Anh) cho rằng, lý do khiến chúng không thể phù hợp với bất kỳ nhánh nào trên cây sự sống là vì chúng thuộc về một nhóm sinh vật hoàn toàn riêng biệt, đã tuyệt chủng từ lâu và không có hậu duệ trong thế giới ngày nay.

Bằng cách phân tích giải phẫu vi mô và hóa học 3 mẫu hóa thạch P. taiti - một biến thể nhỏ hơn của Prototaxites, nhóm nghiên cứu đã bác bỏ từng khả năng một. Đầu tiên, họ cho rằng Prototaxites không phải là nấm, vì cấu trúc giải phẫu của nó hoàn toàn khác biệt.

Nó cũng không thể là thực vật hay tảo, vì thành phần hóa học không phù hợp. Ngay cả giả thuyết về địa y - một dạng cộng sinh giữa nấm và tảo - cũng bị loại bỏ. Cuối cùng, với cấu trúc thành tế bào rõ ràng, khả năng Prototaxites là một dạng động vật cũng bị phủ nhận.

Các nhà nghiên cứu kết luận rằng Prototaxites không thuộc bất kỳ nhóm sinh vật hiện đại nào và có lẽ là thành viên của một nhóm sinh vật nhân chuẩn hoàn toàn mới, đã tuyệt chủng mà chưa từng được mô tả trước đây.

Sự tuyệt diệt của nhóm sinh vật này vẫn còn là một câu hỏi chưa có lời giải. Việc nghiên cứu sâu hơn có thể giúp xác nhận hoặc bác bỏ giả thuyết này, thậm chí có thể đưa Prototaxites quay trở lại nhóm nấm cổ đại nếu có thêm các bằng chứng liên quan.

Lịch sử hình thành và phát triển của sinh vật kỳ bí

Khoảng 400 triệu năm trước, vào cuối kỷ Silur, khi Trái Đất còn được bao phủ bởi các đầm lầy nguyên thủy, nhiều loài thực vật thuộc nhóm mộc tặc, dương xỉ và cây nguyên sinh xuất hiện.

Trong khung cảnh kỳ lạ đó, những tòa tháp khổng lồ cao tới 8 mét, hoàn toàn không có cành, không phân nhánh, đã mọc lên. Người ta chỉ biết dùng tên khoa học Prototaxites để đặt cho nó, dù không ai dám chắc thứ xuất hiện trước mắt họ là thứ gì.

Các hóa thạch Prototaxites lần đầu tiên được phát hiện tại bờ Vịnh Gaspé, Quebec, Canada. Nhà địa chất John William Dawson thậm chí đã nhầm lẫn chúng với phần còn lại của một thân cây bị mục nát, và gọi chúng là loài cây lá kim vào những năm 1850.

Dù tên gọi này vẫn tồn tại đến ngày nay, song bản chất thực sự của chúng vẫn chưa được làm sáng tỏ.

Vào năm 2001, nhà cổ sinh vật học Francis Hueber từ Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Mỹ đưa ra giả thuyết rằng Prototaxites thực chất là một loại nấm khổng lồ.

Nhận định này được củng cố vào năm 2017 khi một phân tích chi tiết về hóa thạch của loài P. taiti cho thấy cấu trúc tương đồng với nấm Ascomycota ngày nay.

Tuy nhiên, vẫn có sự hoài nghi, khi một số nhà khoa học đặt câu hỏi liệu các mảnh hóa thạch được nghiên cứu có thực sự thuộc về cùng một sinh vật hay không.

Trong nhiều thập kỷ, các nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều giả thuyết về bản chất của chúng, cho rằng đây có thể là một dạng tảo khổng lồ hay thậm chí là một loài cây lá kim cổ đại. Tuy nhiên, bằng chứng hóa thạch ít ỏi là không đủ để khẳng định bất kỳ giả thuyết nào.

Nếu không tìm thấy những mẫu vật tương tự để so sánh, Prototaxites có thể vẫn chỉ là một hiện tượng hóa thạch độc nhất vô nhị.

Sự tồn tại của chúng là bằng chứng về sự đa dạng và thử nghiệm không ngừng của quá trình tiến hóa, nơi có nhiều nhánh sự sống đã xuất hiện, để rồi bị lãng quên mà không ai biết tới.