Ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào giải mã gen ở Việt Nam rất tiềm năng

Giáo sư Gill Bejerano cho rằng, ứng dụng giải mã gen trong chẩn đoán bệnh đóng vai trò vô cùng quan trọng như tìm đúng bác sỹ chuyên khoa cho vấn đề sức khỏe họ đang gặp phải, chỉ ra cách dùng thuốc và lên kế hoạch điều trị, cải thiện hướng chữa bệnh cho bệnh nhân, giảm chi phí chăm sóc sức khỏe.

Đồng quan điểm này, ông David Strohm, Quỹ đầu tư Greylock cũng khẳng định, ứng dụng giải mã gen trong điều trị và chăm sóc sức khỏe là xu hướng thế giới. Tuy nhiên, để chính xác hệ thống gen của người Việt, cá nhân hóa phác đồ điều trị cho người Việt thì Việt Nam nên xem xét đến việc hình thành Trung tâm giải mã gen.

“Nếu có bản đồ gen của người Việt, việc sử dụng và bảo mật sẽ an toàn hơn rất nhiều vì có những quy định của quốc gia. Bên cạnh đó, đây là cơ hội để Việt Nam để trở thành “người dẫn đầu” về lĩnh vực này”, ông David Strohm phân tích.

Ông David Strohm cũng đưa ra lời khuyên: Khi theo đuổi định hướng nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo cần làm chủ công nghệ lõi để phân tích dữ liệu lớn, bởi điều này rất quan trọng để phù hợp với người châu Á.

Dưới một góc nhìn khác, Giáo sư Roy Perlis, trường Đại học Y khoa Harvard với bài tham luận “Từ hệ gen đến sức khỏe: Những thách thức trong việc ứng dụng di truyền học trong cải thiện việc chăm sóc sức khỏe bênh nhân” cho biết, rất nhiều những căn bệnh nguy hiểm là bệnh di truyền như tự kỷ chiếm 90%, tâm thần phân liệt chiếm 90%, tiểu đường loại 2 chiếm 80%, viêm khớp dạng thấp chiếm 60%... Cấu trúc gen liên quan đến phần lớn những căn bệnh phổ biến thường rất phức tạp. Hiện nay thế giới đã phát triển nhiều mô hình ngân hàng gen để dò tìm những biến thể với nguy cơ gây bênh.

“Ngân hàng gen không thể tính hết sự đa dạng chủng tộc trên thế giới. Cụ thể, những dữ liệu có sẵn tại ngân hàng gen trên thế giới đa số tập trung vào người gốc Bắc Âu, vì thế những khám phá trong nghiên cứu và y học từ ngân hàng gen này sẽ rất có lợi cho người Bắc Âu nhưng lại không chính xác cho những nhóm người khác”, Giáo sư Roy Perlis nhấn mạnh.

“Chính vì vậy, rủi ro bệnh từ những biến dị phát sinh ở các chủng tộc khác vẫn chưa được khám phá”.

Trao đổi với các chuyên gia đến từ Mỹ tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy cho biết, cần đây với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số đã tạo ra nhiều sự biến đổi, trong đó có lĩnh vực y tế mà cụ thể là thay đổi, phát triển phương pháp chuẩn đoán, chữa bệnh thông qua giải mã gen. Với sự phát triển, kết hợp đồng bộ dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ giải mã gen, xử lý ảnh… đã giúp chúng ta có thể chẩn đoán bệnh theo một cách mới, không phải như cách thông thường đang triển khai hiện nay.

Sự phát triển của công nghệ cũng tạo ra xu hướng hình thành các doanh nghiệp công nghệ, đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, hình thành nhiều tổ chức nghiên cứu mang tính toàn cầu.

Thứ trưởng Duy cũng khẳng định, trong thời gian qua, Bộ KH&CN có hàng loạt các hoạt động như thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hình thành cộng đồng liên kết các nhà khoa học, doanh nghiệp KH&CN đổi mới sáng tạo cũng như các hoạt động thúc đẩy nghiên cứu phát triển, ứng dụng trong các lĩnh vực mới….

“Bộ KH&CN được Thủ tướng Chính phủ giao và đang chủ trì Chương trình trọng điểm cấp quốc gia về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 “Hỗ trợ nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ của công nghiệp 4.0”. Việc tổ chức hội thảo cũng là dịp để giới thiệu với cộng đồng các nhà khoa học, quản lý, doanh nghiệp… một xu thế mới về ứng dụng trí tuệ nhân tạo và giải mã gen trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng đang được thế giới quan tâm”, Thứ trưởng Duy nói.

S.H