Tìm giải pháp để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm rác nhựa ở Việt Nam

Nhựa (polyme) được sử dụng ngày càng nhiều trong đời sống kinh tế, xã hội và môi trường do giá rẻ và tiện ích cao nên loại vật liệu này được sản xuất với khối lượng rất lớn. Do đó, rác thải nhựa đã và đang gây ra nhiều ảnh hưởng đến toàn bộ sự sống trên hành tinh, đặc biệt là ở đại dương bởi tính chất khó phân hủy của chúng. Rác thải nhựa đang là vấn đề mang tính thời sự, đòi hỏi các cơ quan chức năng có thẩm quyền phải đưa ra những quyết định thay đổi một cách có hệ thống bằng việc xây dựng chính sách phù hợp; đầu tư vào nghiên cứu khoa học trong việc xử lý loại rác thải này; và khuyến cáo người dân sử dụng các loại vật liệu thay thế có khả năng phân hủy sinh học.

Diễn đàn có sự tham gia của hơn 150 các nhà khoa học của hơn 20 đơn vị trong Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đồng thời còn có sự tham gia của các nhà khoa học, quản lý của: Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Viện Di truyền Nông nghiệp, Trường Đại học Mở, các Viện và Trường thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, …

Diễn đàn giới thiệu một số kết quả mà Viện Công nghệ Sinh học (Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam), Viện Kỹ thuật nhiệt đới, Tổng cục Biển và Hải đảo (Bộ Tài nguyên và Môi trường) và Tổ chức Kinh tế nền tảng Sinh học – Hà Lan và Châu Âu (Biobased Economy - the Netherlands & Europe) đã đạt được trong thời gian vừa qua về tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa và các giải pháp.

Một số kết quả, nội dung chính được trình bày và thảo luận tại diễn đàn gồm: Kế hoạch hành động của Việt Nam về rác thải đại dương; Khả năng phân hủy sinh học plastic bởi các tác nhân sinh học khác nhau cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế, xây dựng công nghệ xử lý phù hợp đối với ô nhiễm rác thải nhựa ở Việt Nam; Đánh giá khả năng phân hủy sinh học của vật liệu polymer và polymer tổ hợp có khả năng phân hủy sinh học bằng các phương pháp hóa học và hóa lý hiện đại; Sử dụng các vật liệu phân hủy sinh học trong sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường; Kinh tế nền tảng sinh học ở Hà Lan và Châu Âu: Cụm hóa chất kiến tạo, nhựa sinh học & các hợp chất có chứa năng sinh học từ sinh khối.

Các nhà khoa học tham dự Diễn đàn thống nhất về thực trạng ô nhiễm rác thải nhựa hiện nay trên thế giới và ở Việt Nam và những hậu quả, hệ lụy của hệ sinh thái và sức khỏe cộng đồng do loại hình ô nhiễm này gây ra. Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng thống nhất các kết quả nghiên cứu liên ngành trình bày trong Diễn đàn là những giải pháp quan trọng góp phần xây dựng cơ sở khoa học vững chắc, tạo nền tảng để tạo nền công nghệ phù hợp với tiềm năng nội lực cao của khoa học công nghệ Việt Nam. Điều này sẽ góp phần giảm thiểu tác động xấu của rác thải nhựa lên môi trường nói chung và biển nói riêng; đồng thời định hướng cho cộng đồng sử dụng các loại sản phẩm nhựa có khả năng phân hủy sinh học.

Đặc biệt, các nhà khoa học mong muốn có nhiều buổi Diễn đàn khoa học về vấn đề Ô nhiễm rác thải nhựa để cùng chia sẻ kiến thức chuyên môn, thúc đẩy các nhà khoa học trẻ nghiên cứu sâu về lĩnh vực này và có nhiều các giải pháp, sáng kiến, ứng dụng giảm thiểu hơn nữa tình trạng ô nhiễm này.

Nguyễn Hùng