Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Tận dụng cách mạng 4.0 để ứng phó biến đổi khí hậu

Tại diễn đàn Đồng bằng sông Cửu Long 2019 diễn ra vào chiều 18/6, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng khu vực đồng bằng sông Cửu Long và TPHCM bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu như triều cường tăng cao, lũ lớn diễn ra nhiều nơi, nhiệt độ tăng…

Nhưng điều đáng lo ngại là nhiều người dân chưa nhận thức được thách thức này, nhiều doanh nghiệp chưa sẵn sàng đối phó với vấn đề thiên tai, biến đổi khí hậu. Chính những hành vi của con người góp phần gây biến đổi khí hậu.

Thủ tướng đánh giá vai trò quan trọng của TPHCM và đồng bằng sông Cửu Long với kinh tế đất nước. Do đó, đầu tư phát triển 2 vùng kinh tế này chính là đầu tư cho đất nước. Trong đó, đồng bằng sông Cửu Long còn có vai trò đóng góp nguồn lương thực cho thế giới.

Ông Nguyễn Xuân Phúc dẫn lại một báo cáo thống kê và chỉ ra thách thức mà TPHCM và các tỉnh miền Đông Nam bộ đang đối mặt. Đó là có tới 1,7 triệu người dân di cư ra khỏi đồng bằng sông Cửu Long, trong khi đó chỉ có 700.000 người chuyển tới.

Đứng trước thách thức biến đổi khí hậu, Thủ tướng cho rằng sinh kế của khoảng 20 triệu người dân ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long đang gặp thử thách lớn. Nếu vượt qua được thì sẽ tạo sức bật tăng trưởng lớn. 

Nói rõ hơn, Thủ tương cho rằng thách thức là do cách chúng ta nhìn nhận vấn đề. “Nếu nhìn cây lúa thách thức nhưng con tôm là cơ hội. Biến đổi khí hậu có nguy và có cơ”, Thủ tướng nói.

Theo ông, nguy cơ lớn nhưng thời cơ cũng lớn nếu biết tận dụng cơ hội. Lịch sử loài người là lịch sử chinh phục tự nhiên và con người vẫn tiếp tục tồn tại và phát triển như ngày nay. 

“Thiên nhiên ngày càng tàn khốc, nhưng chắc chắn năng lực, hiểu biết và khả năng ứng phó của con người tốt hơn trước kia. Chúng ta không can thiệp thô bạo với tự nhiên nhưng không có nghĩa là cam chịu số phận, sắp đặt của tạo hóa… ”, ông nhấn mạnh.

Thủ tướng Chính phủ cho rằng cuộc cách mạng 4.0 tạo ra nhiều thành tựu và chúng ta nên tận dụng những thành tựu này để ứng phó với biến đổi khí hậu.

Ông đề nghị để ứng phó biến đổi khí hậu phải huy động triệt để trí tuệ các nhà khoa học, vai trò chính quyền, người dân… Phương châm hành động là Chính phủ thúc đẩy doanh nghiệp hành động, người dân hưởng ứng… Chính phủ bố trí lại nguồn lực, đào tạo nguồn nhân lực; doanh nghiệp hành động bằng những dự án đầu tư cụ thể. 

Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, cơ quan chức năng nghiên cứu thêm để tạo môi trường tốt hơn cho doanh nghiệp, linh hoạt về chính sách để ứng phó với biến đổi khí hậu. Ngoài ra, vấn đề sử dụng đất, phát triển sản phẩm cây ăn trái, thủy hải sản phải được định hướng phù hợp thích ứng biến đổi khí hậu.

Thủ tướng cũng gợi ý đến vấn đề ngân sách, các địa phương cần có một khoản dành cho ứng phó biến đổi khí hậu, cùng với đó Trung ương sẽ có hỗ trợ. Ông giao Bộ Tài chính nghiên cứu cơ chế tài chính này để trình cấp thẩm quyền. 

Bên cạnh đó, Thủ tướng cho rằng cần đa dạng hóa các nguồn lực để đầu tư phát triển, kết nối hạ tầng TPHCM và khu vực đồng bằng sông Cửu Long. 

“Chúng ta quyết tâm làm được, làm cho xong tuyến đường TPHCM xuống Cà Mau… Các tỉnh đang bức xúc vấn đề này”, Thủ tướng nói. Ông đề nghị tìm phương án tăng nguồn vốn để ưu tiên đầu tư hạ tầng cho khu vực này. 

Ông Nguyễn Xuân Phúc đề nghị TPHCM làm nhạc trưởng, điều phối liên kết vùng, xây dựng cơ chế liên kết trình Chính phủ xem xét. Liên kết vùng để TPHCM và đồng bằng sông Cửu Long cùng hưởng lợi.

Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm thích ứng biến đổi khí hậu, áp dụng cho đồng bằng sông Cửu Long.

“Biến đổi khí hậu ảnh hưởng mô thức sản xuất, sinh kế người dân… nhưng tôi tin rằng với bản lĩnh ý chí người Việt Nam, người dân Nam bộ thì chúng ta sẽ làm giàu được trên mảnh đất mà cha ông để lại”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Quốc Anh - Phạm Nguyễn