Tàu thăm dò sao Hỏa của NASA đã tìm thấy dấu hiệu của sự sống?

Trong một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communication, các nhà nghiên cứu cho rằng các mỏm có cấu tạo từ silic ô-xit màu trắng đục lộ ra và phong hóa mà tàu thăm dò Spirit tìm thấy trong miệng núi lửa Gusev từ năm 2007 có những dấu hiệu tiềm năng của sự sống trên sao Hỏa trong quá khứ.

Các nhà khoa học tại Đại học bang Arizona (ASU) cho biết, trong khi lăn bánh trên Hành tinh Đỏ, tàu thăm dò Spirit của NASA đã gặp phải một dấu hiệu tiềm năng của sự sống trước đây trên sao Hỏa.

Các nhà khoa học đã so sánh nghiên cứu của Spirit về Home Plate – một cao nguyên có đá xếp thành lớp mà rô-bốt này đã khám phá trong thời kỳ đầu của năm thứ 3 trên sao Hỏa – với các đặc điểm tìm thấy ở kênh xả của mạch nước nóng đang hoạt động ở khu vực El Tatio nằm ở phía bắc Chile.

Công trình này đã dẫn đến bài báo có tựa đề “Khoáng chất silica trên sao Hỏa có các đặc tính tương tự như các dấu hiệu sinh học của suối nước nóng ở El Tatio, Chile”

Hoạt động tại thực địa

Như được báo cáo tuần trước trên tạp chí Nature Communications, trong hoạt động thực địa ở Chile do nhóm nghiên cứu từ trường ASU thực hiện, các nhà khoa học Steven Ruff và Jack Farmer từ khoa Thăm dò Trái đất và Vũ trụ của trường này đã cho thấy rằng cấu trúc dạng hạt và phân ngón của khoáng chất silic ô-xít ở El Tatio rất giống với những khoáng chất tìm thấy trên sao Hỏa, bao gồm cả cấu trúc trầm tích phức tạp được tạo ra bởi sự kết hợp của các quá trình sinh học và phi sinh học.

Các nhà nghiên cứu cho biết “mặc dù các quá trình hoàn toàn phi sinh học không bị loại trừ khỏi cấu trúc silic ô-xít trên sao Hỏa, nhưng chúng vẫn đáp ứng được các khái niệm đầu tiên về các dấu hiệu sinh học tiềm năng”

Thiết lập từ thời cổ đại

Spirit hạ cánh xuống sao Hỏa từ tháng 1/2004 – một vài tuần trước khi người anh em sinh đôi Opportunity của nó cũng hạ cánh xuống một khu vực khác trên hành tinh Đỏ. Cả 2 tàu thăm dò có kích thước của một chiếc xe chơi golf đã được giao nhiệm vụ tìm kiếm dấu hiệu của hoạt động của nước trong quá khứ. Lúc đầu, kế hoạch này được dự định kéo dài 3 tháng.

Spirit đã gặp phải lớp đất mặt lộ ra có cấu tạo từ silic ô-xit màu trắng đục (SiO2nH2O vô định hình) trong môi trường thủy nhiệt núi lửa cổ đại ở miệng núi lửa Gusev.

Nguồn gốc của khoáng chất này được coi là có khả từ sự rò rỉ axit sulfate có liên quan đến lỗ thông hơi hoặc kết tủa từ nước suối nóng. Tuy nhiên, ý nghĩa tiềm năng của dạng hạt đặc trưng và cấu trúc rẽ nhánh theo tỷ lệ mm vẫn chưa được nhận ra.

El Tatio: Điều kiện giống như sao Hỏa

Môi trường vật lý của El Tatio cung cấp sự kết hợp hiếm hoi của độ cao cao, lượng mưa thấp, tốc độ bay hơi trung bình hàng năm cao, sự kết đông – tan băng thường diễn ra theo ngày và bức xạ tia cực tím rất cao.

“Các điều kiện này cung cấp một môi trường giống sao Hỏa hơn so với công viên quốc gia Yellowstone National Park (Mỹ) và các địa điểm địa nhiệt nổi tiếng khác trên Trái đất. Kết quả nghiên cứu chứng minh rằng, điều kiện giống với sao Hỏa của El Tatio đã tạo ra loại khoáng chất độc đáo, bao gồm cả cấu trúc của silic ô-xit với những đặc điểm giống với silic ô-xit lộ ra ở Home Plate. Sự tương đồng này đưa ra khả năng rằng có thể so sánh với sự hình thành cấu trúc silic ô-xít trên sao Hỏa,”

Khái niệm về dấu hiệu sinh học

Trước đây, nhóm nghiên cứu khoa học của NASA đã định nghĩa dấu hiệu sinh học tiềm năng là “một đối tượng, vật chất và/hoặc hình mẫu có thể có nguồn gốc sinh học và buộc các nhà điều tra phải thu thập nhiều dữ liệu hơn trước khi đưa ra kết luận về sự hiện diện hay không của sự sống”.

Theo hai nhà nghiên cứu, bởi vì chúng ta không thể chứng minh hay bác bỏ nguồn gốc sinh học của cấu trúc rẽ ngón ở Home Plate giống như vi thạch tầng, theo định nghĩa này, chúng tạo thành một dấu hiệu sinh học tiềm năng.

Tàu thăm dò Spirit tương lai

Spirit đã bị sa lầy trên sao Hỏa vào tháng 5/2009 khi bị mắc kẹt trong đất yếu.

Vào cuối tháng 1/2010, sau nhiều tháng nỗ lực để giải thoát cho tàu thăm dò này, NASA đã đặt tên cho rô-bôt có bánh xe này là bệ nghiên cứu cố định. Việc thiếu đi tính di động và vùng khí hậu khắc nghiệt của sao Hỏa đã niêm phong số phận của Spirit, những nỗ lực để lấy lại liên lạc với rô-bốt này đã chấm dứt vào tháng 5/2011. Sau đó, NASA đã công bố việc kết thúc nỗ lực liên lạc và hoàn thành sứ mệnh của nhiệm vụ Spirits ( Còn tàu thăm dò Opportunity hiện vẫn đang hoạt động khỏe mạnh)

Các nhà nghiên cứu từ trường ASU đã đề xuất rằng, một nhiệm vụ tàu thăm dò người máy đặc biệt trong tương lai có thể sẽ cung cấp những đánh giá dứt khoát hơn về nguồn gốc hữu cơ có thể của cấu trúc silic ô-xit ở Home Plate.

“Tuy nhiên, do những thách thức trong việc thu thập bằng chứng rõ ràng tại chỗ, cần phải có sự phối hợp với phân tích thành phần mẫu được đưa trở lại Trái đất bằng kính hiển vi trong phòng thí nghiệm để có thể đưa đến kết luận dứt khoát về việc có hay không sự sống trong quá khứ của sao Hỏa tồn tại trong những khối đá này.

Anh Thư (Tổng hợp)