Sức mạnh ý chí là chìa khóa để vượt qua thử thách về sức khỏe thể chất?

Đây là những sự kiện dành cho các vận động viên vượt qua những quãng đường dài hơn đường marathon thông thường (đường chạy marathon thường chỉ trong phạm vi 42km trở lại) hoặc đòi hỏi thể lực gắng sức liên tục trong hơn 6 tiếng. Thông thường đây là những vận động viên đua xe đạp, bơi hoặc chạy. Ngoài ra còn có các môn thể thao khác như chèo thuyền kayak. 

Một nghiên cứu mới đây đã tìm hiểu “ý chí tinh thần dẻo dai” ở những vận động viên chạy siêu bền. Kết quả nghiên cứu cho thấy ý chí quyết tâm là một hiện tượng có thật, nhưng chỉ có thể giúp bạn ở một mức độ nào đó.

Thực chất của các sự kiện siêu bền

Các cuộc thi chạy marathon siêu bền nổi tiếng là đầy thử thách, với độ dài quãng đường bắt đầu từ khoảng 56 km đến 150km và thường được tổ chức ở những vùng đồi núi xa xôi và hầu hết đều có những điều kiện tự nhiên không thể đoán trước và thay đổi lớn về độ cao địa hình. Chính vì thế rất nhiều vận động viên đã gặp phải các vấn đề về sức khỏe khiến họ đôi khi phải bỏ cuộc, như là chóng mặt, nôn ói, phỏng rộp, và đau cơ. Bên cạnh những tổn thương về thể chất, nhiều vận động viên còn cảm thấy vô cùng mệt mỏi, nhiều cảm xúc khó chịu, thậm chí cả những ý nghĩ tiêu cực.

Vậy có thực sự ý chí giúp họ vượt mọi khó khăn không?

Sức bền ý chí thường đi cùng với khả năng một là luôn quyết tâm đối mặt với thử thách, hai là nhanh chóng hồi phục sau thất bại hoặc nghịch cảnh. 

Các nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu xem điều gì thúc đẩy các vận động viên siêu bền tiếp tục bước tới bất chấp những thử thách về thể chất và tinh thần. Để biết được điều này, họ tập trung vào theo dõi một nhóm 56 vận động viên chạy marathon siêu bền trong cuộc thi có tên Chạy đường trường Hawaii 100.

Đường chạy này dài 160,1 km gồm 5 vòng chạy khó khăn ở vùng đồi núi phía trên cao của thành phố Honolulu, Hawaii, Mỹ. Đường chạy có rất ít quãng bằng phẳng mà hầu hết là gập ghềnh, nhiều vật cản, dốc cao lên xuống. 

Những vận động viên giỏi nhất trong số 56 người được theo dõi đã trả lời hai bảng câu hỏi khảo sát. Qua đó các nhà nghiên cứu nhận thấy không thể dự đoán được kết quả thông qua sức bền ý chí của các vận động viên. Trên thực tế, có một “ngưỡng cửa” của ý chí quyết tâm mà một người phải vượt qua để có thể chuẩn bị tinh thần và thể chất trước khi tham gia chứ không chỉ bước vào và hoàn thành một đường chạy như vậy. Nhưng vượt ra khỏi ý chí quyết tâm, còn có những yếu tố khác là tâm lý, thể lực và hậu cần là những yếu tố tác động nhiều hơn đến các vận động viên trên đường chạy.

Các nhà nghiên cứu cũng so sánh nhóm vận động viên chạy này với các vận động viên ở các môn khác như là hockey, tennis, bóng đá, thể dục dụng cụ mức độ khó dành cho nam và các môn võ thuật tổng hợp. Kết quả cho thấy các vận động viên chạy có mức độ ý chí dẻo dai cao hơn các môn khác. 

Xét về đặc điểm cụ thể nào khiến cho một người có ý chí dẻo dai hơn, như là sự tự tin, tính cam kết, trách nhiệm cá nhân hoặc khả năng kiểm soát suy nghĩ bản thân thì “tự tin vào năng lực bản thân” là yếu tố được đánh giá cao. Đối với các vận động viên thì đây chính là niềm tin rằng họ có khả năng thực hiện được một nhiệm vụ. Ví dụ: các vận động viên chạy marathon trong nghiên cứu nói trên có tin rằng họ có thể hoàn thành quãng đường 160,1 km trong vòng 36 giờ hay không.

Có thể tập luyện để nâng cao sức mạnh ý chí hay không?

Nghiên cứu này có ý nghĩa thiết thực với các vận động viên xem họ có muốn nâng cao sức dẻo dai của ý chí hay không hoặc là để họ biết được cái gì là cần thiết để chạy được trong một sự kiện đòi hỏi sức siêu bền như vậy.

Hiểu biết tốt về các cơ chế tác động đến mức độ ý chí dẻo dai (như là tự tin vào năng lực của bản thân) cũng giúp các nhà tâm lý học và huấn luyện viên thể thao đưa ra chương trình luyện tập có mục đích và hiệu quả hơn.

Có thể nói nghiên cứu này đã mở ra cánh cửa trả lời nhiều câu hỏi, chẳng hạn như những yếu tố khác để dự đoán được khả năng của các vận động viên chạy marathon siêu bền là gì? Có bao nhiêu đặc điểm liên quan đến sức bền ý chí? Và những người khác có thể luyện tập để tăng sức bền ý chí không? Có ý kiến cho rằng một số người bẩm sinh đã có mức độ ý chí dẻo dai cao hơn những người khác và đặc điểm này do gene quyết định.

Ý kiến khác lại cho rằng mức độ ý chí quyết tâm có thể tăng theo thời gian khi một người có nhiều trải nghiệm và kinh nghiệm cá nhân. Đây là vấn đề được chú ý từ lâu và các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục tìm hiểu.