Sự sống trên sao Kim nếu có thì sẽ như thế nào?

Vào cuối năm 2020, câu hỏi về khả năng sinh sống trên sao Kim trở thành tiêu điểm. Nhờ vào việc phát hiện ra phosphine trong bầu khí quyển của hành tinh này mà một số nhà khoa học cho rằng có thể là bằng chứng về sự sống.

Mặc dù có rất nhiều ý kiến tranh cãi giữa các nhà nghiên cứu về chủ đề này, nhưng khám phá trên đã khơi dậy sự quan tâm đến ý tưởng rằng có sự sống trên sao Kim, một môi trường nổi tiếng độc hại như địa ngục.

NASA sẽ gửi đi hai nhóm công tác mới để điều tra sao Kim, sứ mệnh đầu tiên sau nhiều thập kỷ. Điều này có thể giúp chúng ta hiểu rõ nhất về việc liệu có tồn tại sự sống ở đó hay không.

Có thể vài năm nữa mới có câu trả lời, nhưng những phát hiện khoa học vừa được công bố cho thấy có lẽ chúng ta có những cái nhìn khác về dấu hiệu của sự sống trên sao Kim sớm.

Theo một phân tích do nhà vi sinh vật học John Hallsworth từ Đại học Queen's Belfast (Vương quốc Anh) đứng đầu thực hiện, việc thiếu nước trong các đám mây của sao Kim ngăn cản sự sống sinh sống ở đó hoặc ít nhất là sự sống như chúng ta biết đơn giản là sẽ không có đủ nước để sinh vật hoạt động.

Tính toán các phép đo hoạt động của nước, một thông số nhiệt động lực học có hiệu quả tương đương với độ ẩm tương đối trong khí quyển, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng bầu khí quyển của sao Kim quá khô để các sinh vật giống Trái đất có thể tồn tại.

"Hoạt động của nước đóng vai trò là yếu tố quyết định mạnh mẽ chức năng của các tế bào vi sinh vật, nên cũng là yếu tố quyết định chính đến khả năng sinh sống", các nhà nghiên cứu cho hay.

Hoạt độ nước được đo trên thang từ 0 (nhỏ nhất) đến 1 (tối đa, tương tự như độ ẩm 100%). Theo như các nhà khoa học biết, các chức năng sinh học trong sinh vật ngừng hoạt động dưới mức hoạt động của nước là 0,585 với loài nấm Aspergillus penicillioides thể hiện giới hạn thấp nhất được biết đến.

Thật không may, các đám mây khô của sao Kim - được tạo thành phần lớn từ các giọt axit sulfuric thậm chí không đến gần 0,585 về hoạt động của nước, nằm ở khoảng ≤0,004. Nói cách khác, bầu khí quyển của sao Kim khô hơn 100 lần so với ngưỡng giả thuyết được đưa ra.

Theo cùng một biện pháp, bầu khí quyển của sao Hỏa cũng có thể được coi là quá khô để sự sống hoạt động, mặc dù mức hoạt động nước của nó là ≤0,537 chỉ thấp hơn một chút trong phạm vi có thể sinh sống được so với sao Kim.

Về hoạt động của nước, các đám mây của sao Mộc cho thấy mức độ hoạt động nước cho phép về mặt sinh học, nhưng chỉ trong khoảng nhiệt độ -10 độ C đến 40 độ C, nhưng các nhà nghiên cứu lưu ý rằng đây chỉ là bước đầu tiên trong việc đánh giá khả năng sinh sống của các đám mây, như các thành phần hóa học trong các đám mây cũng có thể ảnh hưởng đến nó.

Tương tự như vậy, hoạt động của nước trong bầu khí quyển của Trái đất là thích hợp cho sự sống, nhưng chỉ ở tầng đối lưu thấp hơn, với tầng trên và tầng trung lưu quá khô để có thể sinh sống được.

Đối với các hành tinh khác trong Hệ Mặt trời bao gồm sao Thổ, sao Thiên Vương và sao Hải Vương hiện không có đủ dữ liệu về tính nhất quán trong khí quyển của chúng để thực hiện cùng một loại phân tích, mặc dù điều này có thể thay đổi trong tương lai, đặc biệt là khi Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWS) sẽ đi vào hoạt động.

Tất nhiên, chỉ vì bầu khí quyển của sao Kim và sao Hỏa khô hơn giới hạn sự sống hơn nhiều so với Trái đất, không có nghĩa là sự sống ở những nơi này là hoàn toàn không thể. Chỉ là nó phải rất, rất khác với bất kỳ sinh vật nào được khoa học biết đến. Đó là tất cả mà các nhà nghiên cứu nhắm đến.