SETI tìm kiếm ý tưởng để "săn" các dạng sống ngoài hành tinh

Trong cuốn sách mới nhất của trung tâm Carl Sagan, nó đã lưu ý rằng thiên văn học đã mang đến cho nhân loại một loạt các “sự tụt hạng lớn”. Đơn cử như: Khi lần đầu tiên quan sát bầu trời đêm, chúng ta đã nghĩ Trái Đất là trung tâm của vũ trụ. Theo thời gian - như Carl Sagan đã mô tả trong Pale Blue Dot - chúng ta đã cố gắng đặt ra các giả thiết với những tiêu chí phù hợp: Có thể mặt trời là trung tâm của vũ trụ? Có lẽ chúng ta đang ở một phần quan trọng của thiên hà.

Hiện nay, chúng ta đã biết Trái đất nằm ở vùng phụ cận của dải Ngân hà, và hệ mặt trời của chúng ta là đặc biệt chỉ vì ta đang sống ở đó, nhưng một loạt các sự tụt hạng này cho chúng ta thấy một điều: thật dễ để chiếu ra hình ảnh của chúng ta lên vũ trụ. Điều này đặc biệt đúng khi tìm kiếm sự sống. Bởi vì chỉ có một trường hợp duy nhất của sự sống như chúng ta đã biết – sự sống trên Trái Đất – tìm kiếm sự sống giống như của chúng ta là dễ dàng nhất. Nhưng trên thực tế, sau tất cả thì dạng sống như của chúng ta có thể không phải là dạng phổ biến nhất để mà tìm kiến.

Một bài báo mới trong tạp chí sinh vật học vũ trụ Astrobiology đang yêu cầu cộng đồng thiên văn giúp đỡ Viện SETI (SETI là chữ viết tắt tên tiếng Anh của Nghiên cứuTìm kiếm Trí thông minh Ngoài Trái đất). Với nhiều dữ liệu hơn về các hành tinh bên ngoài đang nhận được từ Kính thiên văn không gian Kepler, và 50 năm quan sát không gian và tìm kiếm trí thông minh ngoài trái đất, niềm hy vọng là những công cụ mới có thể xuất hiện để cải thiện công cuộc tìm kiếm sự sống.

Tác giả Nathalie Cabrol – nhà khoa học nghiên cứu cao cấp của Viện SETI và là giám đốc của Trung tâm Carl Sagan đã phát biểu với Discovery News: “Quan niệm mấu chốt là một trong những đồng tiến hóa của sự sống và môi trường… Mỗi hành tinh là một thử nghiệm hành tinh độc đáo, và nếu chúng ta đang bắt đầu thiết lập mô hình của những môi trường này, thì sau đó chúng ta có thể bắt đầu mường tượng ra các loại dạng sống ở đó”.

Một ví dụ bà đưa ra trong nghiên cứu của mình là tìm kiếm một yếu tố nằm trong sự mất cân bằng trong bầu khí quyển của một hành tinh. Nói cách khác, nếu các nhà khoa học nhìn thấy rất nhiều silic trong bầu khí quyển, thì sẽ có một chút các dự đoán vật lý, có lẽ điều đó có thể cho thấy cuộc sống dựa vào silic ở đó. Ưu điểm là người ngoài hành tinh sẽ không nhất thiết phải gửi các tín hiệu ra để chúng ta tìm kiếm.

Một bài viết trên trang blog mới đây của Seth Shostak ở Viện SETI đã nhấn mạnh thực tế này đối với Trái Đất, bài viết chỉ ra rằng những dấu hiệu của khí ô xy ở Trái Đất đã phát ra thông điệp về sự sống được hơn hai tỉ năm.

Thật vậy, bản thân của rất nhiều sinh vật học vũ trụ được xây dựng dựa trên những giả định. Các nhà khoa học thường nói về một “khu vực có thể sinh sống được” cho các hành tinh, chủ yếu là dựa vào vị trí của Trái đất trong hệ Mặt trời. Sinh học của ngoại hành tinh cũng được so sánh với của riêng chúng ta, chẳng hạn như các thiết bị để thăm dò sao Hỏa được dựa trên khả năng tìm kiếm các vi sinh vật Trái Đất của chúng.

Bà bổ sung thêm, nghiên cứu sóng vô tuyến và quang học vẫn là những cách tốt nhất mà chúng ta biết đến để nhiên cứu và đưa ra những vật lý học về vũ trụ mà chúng ta đã biết. Nhưng trong bài báo của mình, bà đã không chỉ ra rằng Viện SETI đã tập trung vào điểm cuối của phương trình Drake nổi tiếng – có bao nhiêu giao tiếp với các nền văn minh – chứ không phải là “cố gắng để hiểu hoặc định lượng các quá trình diễn ra bên trong mỗi nhân tố [cho cuộc sống] để dẫn đến việc tiếp theo.

Bà nói thêm, ngay cả bản thân Frank Drake cũng nói phương trình của ông không nhằm mục đích để tìm các vi sinh vật hay những loài không có khả năng giao tiếp.

Cabrol đã cho biết về mục đích bài báo của bà – bà đã nhấn mạnh đó chỉ là một điểm dữ liệu duy nhất, mở đầu cho cuộc thảo luận và những tranh luận từ các nhà thiên văn khá – không nhất thiết phải nói ra những ý tưởng sai lầm này. Thay vào đó, niềm hy vọng của bà là sau khi Viện SETI tổ chức một hội thảo vào năm tới để khám phá những vấn đề này, những nhà thiên văn đó có thể có một ý tưởng tốt hơn về hướng ngắm các kính thiên văn của họ.

Anh Thư (Theo Seeker)