Người Maya dùng tro người chết để làm "bóng cao su"?

Juan Yadeun Angulo, một nhà khảo cổ học tại Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico mới đây đã tìm ra các bằng chứng về sự thật kinh hoàng này khi nhóm của ông khai quật thành phố Maya cổ đại ở miền Nam Mexico.

Theo Angulo, ông đã phát hiện ra một hầm mộ 1.300 năm tuổi ở Tonina, nơi hiện là bang Chiapas của Mexico, bên dưới kim tự tháp có tên là Đền Mặt trời. Trong hầm mộ có chứa phần còn lại của khoảng 400 thùng chứa vật liệu hữu cơ, bao gồm tro, than củi và "cao su tự nhiên".

Tuy nhiên sau khi phân tích kỹ hơn về những mẫu cao su thu được, nhóm nghiên cứu đã bất ngờ phát hiện ra nguồn gốc thật sự của chúng. Hóa ra, đây chính là hài cốt được hỏa táng của những người cai trị.

Các nhà nghiên cứu gọi đây là "trò chơi bóng", vì các quy tắc và tên gọi của nó có thể đã thay đổi theo thời gian. Trò chơi gồm 2 đội, có nhiệm vụ đánh quả bóng bằng cao su trên một mặt sân hình chữ I.

Được biết, trò chơi này có lẽ đã rất phổ biến khắp khu vực châu Mỹ trong hàng ngàn năm. Bằng chứng là có khá nhiều sân bóng đã được tìm thấy ở các thành phố của người Maya.

Angulo cũng lưu ý rằng có một số tác phẩm điêu khắc vẽ hình người bị giam cầm bên trong những quả bóng cao su bị ném bởi một người khác. Theo ông, đây chính là bằng chứng cho thấy xác người đã được sử dụng để làm bóng cao su từ thời Maya cổ đại.

William Duncan, giáo sư nhân chủng học tại Đại học bang East Tennessee (Mỹ) đồng thuận với quan điểm này, khi cho rằng "hài cốt của con người có thể đã được sử dụng trong một loạt các hoạt động liên quan tới đời sống và giải trí của người Maya cổ đại."

Tuy nhiên, James Fitzsimmons, giáo sư nhân chủng học tại Đại học Middlebury lại cho rằng "rất ít khả năng đây là hài cốt của những người cai trị". Thay vào đó, ông cho rằng đây nhiều khả năng là hài cốt của những người nô lệ, hoặc các tù nhân bị bắt trong các cuộc chiến tranh.

Trong khi đó, một số học giả khác lại bày tỏ sự nghi ngờ về những phát hiện này. Susan Gillespie, giáo sư nhân chủng học tại Đại học Florida cho rằng không có bất kỳ bằng chứng thực tế nào cho thấy quả bóng cao su được chế tạo từ hài cốt hỏa táng của những người cai trị Maya.