Một số cá nhân đặc biệt nắm giữ “chìa khóa” chữa HIV

Trang Phạm

(Dân trí) - Hiện tại chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng một số cá nhân có thể có một cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài bằng cách dùng liệu pháp kháng virus (ART) hàng ngày.

Một số cá nhân đặc biệt nắm giữ “chìa khóa” chữa HIV - 1
Một số rất ít người nhiễm HIV không cần điều trị bằng liệu pháp kháng virus hàng ngày mà vẫn sống tốt.

Vấn đề đáng quan tâm gần đây được các nhà khoa học nhắc đến là một phần rất nhỏ các cá nhân, dưới 0,5% số người nhiễm HIV, có thể kiểm soát virus mà không cần điều trị ART. Họ được gọi là những “người điều khiển ưu tú".

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature đã báo cáo một số hiểu biết quan trọng về điều khiến những người này trở nên đặc biệt.

Khi HIV lây nhiễm vào các tế bào, vật liệu di truyền của nó sẽ được kết hợp trong bộ gene của tế bào chủ, nơi nó có thể sao chép, tạo ra nhiều bản sao của virus. Những ổ chứa virus này được gọi là provirus. ART sẽ ngăn không cho virus sinh sản và lưu thông khắp cơ thể, nhưng không ảnh hưởng đến các virus này. Nếu một người ngừng dùng thuốc, provirus một lần nữa sẽ bắt đầu tạo ra các bản sao mới của HIV.

Vì lý do này, các nhà khoa học quan tâm đến những “người điều khiển ưu tú” và cách các tế bào của chúng có thể ngăn chặn virus một cách tự nhiên. Họ đã so sánh hàng tỷ tế bào từ 64 “người điều khiển ưu tú” với hàng tỷ tế bào so với 41 cá nhân trong ART.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng những người thuộc nhóm “người điều khiển ưu tú” có số lượng provirus trong tế bào của họ thấp hơn so với những người dùng ART, nhưng những người này có vật chất di truyền nguyên vẹn hơn ở những người dùng ART.

Một phát hiện quan trọng khác là vị trí trong mã di truyền của ổ chứa virus. Trong các “người điều khiển ưu tú”, nó nằm trong một phần không hoạt động của DNA của con người, vì vậy nó được khoá.

“Vị trí của bộ gene virus trong những “người điều khiển ưu tú” rất không điển hình, vì trong phần lớn những người sống chung với HIV-1, HIV nằm trong các gene hoạt động của con người, nơi có thể dễ dàng sản sinh ra virus”, nhà nghiên cứu chính Xu Yu cho biết.

Một phát hiện đáng ngạc nhiên khác đó là các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng một trong những người trong nhóm “người điều khiển ưu tú” không có HIV nguyên vẹn trong hơn 1,5 tỷ tế bào được phân tích. Điều này cho thấy rằng việc điều trị hoàn toàn HIV có thể thực hiện được một cách tự nhiên trong những trường hợp cực kỳ hiếm. Trường hợp duy nhất khác được biết đến về điều này xảy ra sau khi cấy ghép tủy xương.

Nhóm nghiên cứu muốn nhấn mạnh rằng “người điều khiển ưu tú” không hoàn toàn vĩnh viễn và không thể thay đổi. Họ hy vọng rằng bằng cách hiểu được cách tế bào của những người này loại bỏ các virus đang hoạt động, sẽ tiến tới một ngày nào đó tạo ra phương pháp chữa trị hữu hiệu hơn cho HIV.