Một cái bắt tay sẽ lan truyền DNA của bạn cho đối tác

(Dân trí) - Phát hiện mới có thể gây khó khăn cho công tác điều tra phá án, các nhà nghiên cứu cho biết.

Một cái bắt tay sẽ lan truyền DNA của bạn cho đối tác  - 1

Một cái bắt tay sẽ lan truyền DNA của bạn cho đối tác, và vẫn tiếp tục lây lan khi họ cầm nắm vật gì đó. Ảnh: Monkeybusinessimages/Istock.com.

Nếu bạn bắt tay ai đó trong 10 giây, DNA của bạn có thể xuất hiện ở nơi mà bạn chưa từng đến, hay trên các đồ vật bạn chưa bao giờ chạm vào.

Đó là báo cáo được trình bày tại cuộc họp thường niên của Viện Khoa học Pháp y Mỹ ngày 21 tháng 2 vừa qua. Thí nghiệm của nhà khoa học pháp y Cynthia Cale cho thấy qua quá trình bắt tay nhau rồi tác động lên các vật thể, DNA của 7% người tham gia đã xuất hiện trên một con dao mà họ không hề cầm nó.

Trong một nghiên cứu khác được công bố tại cuộc họp, người cuối cùng chạm vào quả bóng chày thường lại không phải là người để lại nhiều DNA nhất, theo Leann Rizor, nhà nhân chủng học pháp y ở Đại học Indianapolis, Các phát hiện cho thấy rằng việc tiếp xúc trong thời gian ngắn với người hoặc thậm chí vật thể khác có thể lan truyền DNA đi xa và trong phạm vi rộng, khiến cho các cuộc điều tra trở nên rất phức tạp. Mặc dù điều này không có nghĩa là độ tin cậy của chứng cứ DNA bị suy giảm, Rizor và Cale nói, các nhà điều tra cần thận trọng khi xem xét những khả năng đó.

Trong thế giới thực của chúng ta, hiếm khi tìm thấy trường hợp DNA của mọi người ở những nơi chưa từng đến hoặc trên đồ vật họ không chạm đến, nhà di truyền học pháp y Mechthild Prinz thuộc Đại học Tư pháp hình sự John Jay ở New York cho biết. DNA lưu lại qua tiếp xúc thường không ổn định và sẽ bị phá hủy từ từ theo thời gian, cô nói.

Một cái bắt tay sẽ lan truyền DNA của bạn cho đối tác  - 2

Con người luôn để lại DNA ở mọi nơi đến và đi. Bàn tay chúng ta là nơi dễ lan truyền DNA nhất. Ảnh: Carlos Chavarrí/Dự án Marshall.

Trong thí nghiệm mô phỏng nhà hàng của Leann Rizor, bốn sinh viên đại học Indianapolis ngồi quanh bàn, rót đồ uống từ một bình rượu chung. Các sinh viên khác tham gia thí nghiệm được tự do nói chuyện và di chuyển xung quanh. Sau một thời gian, mọi người và đồ vật đều được xét nghiệm DNA. Kết quả cho thấy dù 4 sinh viên đều chỉ cầm cốc rượu của mình, DNA của họ đều xuất hiện trên 3 cốc còn lại. Vật trung gian lây lan là tay cầm bình rượu. Thậm chí những người đi xung quanh cũng thu được mẫu DNA trên cốc dù không hề chạm vào, do nước bọt bắn lên khi nói chuyện hoặc hắt hơi trong môi trường kín.

Khi nghiên cứu sâu hơn, các nhà khoa học nhận thấy họ không thể xác định được ai là người cuối cùng cầm vào bình rượu, hay một người cầm cái bình đó trong bao lâu. Kết quả chứng minh rằng DNA có thể lân lan dễ dàng trong các hoạt động xã hội và theo những cách không thể lường trước được, Rizor nói.

Một vụ án oan đã được phát hiện theo hướng tiếp cận “lây lan DNA” này. Tối ngày 29 tháng 11 năm 2012, cảnh sát nhận được cuộc gọi cầu cứu của Raveesh Kumra, nhà đầu tư 66 tuổi sống một mình ở Monte Sereno. Ông bị nhóm cướp đột nhập, bịt mắt và đánh đập trước khi tẩu thoát cùng tiền mặt và đồ trang sức. Kumra chết vì chấn thương trước khi cảnh sát đến nơi. Từ phân tích ADN thu được trên người ông này, cảnh sát đã bắt Anderson, một người nghiện rượu vô gia cư 26 tuổi. Anh ta bị kết án và đã phải ngồi tù nửa năm cho tới khi bằng chứng ngoại phạm được tìm thấy: thời điểm xảy ra cuộc gọi, Anderson đang nằm viện vì tai nạn do say rượu, và có y tá túc trực suốt đêm.

Nguyên nhân khiến DNA của Anderson xuất hiện trên người nạn nhân tối hôm đó được lý giải: 3 tiếng sau khi đưa Anderson vào bệnh viện, hai nhân viên y tế được gọi đến hỗ trợ xử lý hiện trường. Họ chính là trung gian lây lan DNA.

Tùng Anh

Theo Sciencenew, Wired