Khám phá những phương pháp phát tán hạt giống đặc biệt của thực vật

Các loại cây có môi trường sống tự nhiên gần bờ biển sẽ sở hữu cho mình khả năng “kháng” nước mặn tuyệt vời. Sự thích nghi của những loài thực vật này còn cao đến mức, chúng tận dụng luôn đại dương để phát tán các hạt giống của mình.

Ví dụ điển hình nhất trong trường hợp này chính là cây dừa. Theo đó, quả dừa sau khi chín sẽ rơi xuống bờ biển, nhờ sóng cuốn ra khơi, rồi tiếp tục chu du trên đại dương tìm miền đất mới để nảy mầm. Để làm được điều này, một quả dừa sẽ có vỏ dày nhằm chịu va đập của sóng biển. Tuy nhiên, lớp vỏ này lại khá xốp nên nó hoàn toàn có thể nổi. Bên cạnh đó, lượng nước dừa ở bên trong, thực ra lại chính là nguồn dinh dưỡng dồi dào, giúp phôi có thể tồn tại sau hàng tháng liền lênh đênh trên biển.

Đối với các loại cây phát tán hạt nhờ gió, quả/hạt của chúng sẽ có trọng lượng rất nhẹ, đồng thời được trang bị một đôi cánh dạng lông hay màng mỏng. Thậm chí, trong trường hợp của loài dưa chuột javan, hạt của chúng còn được trang bị một đôi cánh lướt gió mỏng, trong suốt với kích thước lên đến 12 cm, tạo nên cấu trúc khí động học như chúng ta thường thấy ở các con tàu lượn.

Ít ai ngờ rằng, loài cá đôi khi cũng đóng vai trò như một nhân viên chuyển phát hạt giống giúp thực vật. Hiện tượng hy hữu này diễn ra ở khu bảo tồn Pantanal của Brazil. Được biết, Pantanal là một vùng đất thấp trũng và thường xuyên bị ngập trong mùa lũ. Đây cũng là thời điểm các loại cây ở Pantanal phát tán thế hệ sau của mình. May thay, nước lũ về kéo theo các đàn cá, đặc biệt là loài cá pacu. Những chú cá pacu lúc này sẽ mải miết ăn số trái cây thơm ngon bị nhấn chìm trong nước. Nhờ đó,hạt giống cũng sẽ được đưa vào bụng cá và nảy mầm, khi chú cá “thải” nó ra ở một nơi khác.

Cây sồi có lẽ là một trong những loài thực vật thông minh nhất thế giới, bởi chúng còn lợi dụng được những nhân công “miễn phí” gieo hạt giúp mình. Câu chuyện ngỡ như phi lý ở trên, được xuất phát từ sự cộng sinh giữa sồi và những chú sóc.

Cụ thể, loài sóc thường có thói quen chôn những hạt sồi chúng lấy được xuống đất để dự trữ. Tập tính này cũng giống như việc chôn xương của loài chó. Điều đáng nói ở đây là lũ sóc lại không thể nhớ hết tất cả vị trí cất giấu đồ ăn của mình. Từ đó, những hạt sồi bị quên lãng sẽ có cơ hội được nảy mầm. Các nghiên cứu còn chỉ ra rằng, kể cả khi bị sóc ăn mất một nửa rồi mới chôn xuống đất, hạt sồi vẫn có thể nảy mầm, chỉ cần phần phôi bên trong không bị tổn thương.

Nghe có vẻ khó tin nhưng không ít loài thực vật sở hữu cho mình loại quả có thể nổ, để phát tán hạt giống. Có thể kể đến trường hợp cây vông đồng, loài bản địa của châu Mỹ. Được biết, khi đến thời điểm chín muồi, quả thể nang của nó sẽ phát nổ, tạo lực đẩy khổng lồ bắn các hạt giống bay ra xa theo mọi hướng.

Các số liệu thống kê cho thấy, tốc độ bay của hạt trong vụ nổ này là 70m/s và khoảng cách xa nhất đi được lên đến 100 mét. Thậm chí, nhiều trường hợp con người bị thương khi đứng gần quả vông đồng phát nổ đã được ghi nhận.

Thảo Vy

Theo BS