1. Dòng sự kiện:
  2. Giải thưởng VinFuture 2024

Hố đen ở trung tâm Thiên Hà đang nuốt chửng những ngôi sao xung quanh

Phạm Hường

(Dân trí) - Phép giả lập mới nhất cho thấy hố đen Sagittarius A* ở trung tâm Thiên Hà của chúng ta đang phát sáng cực mạnh, chứng tỏ có hoạt động va chạm dữ dội xảy ra.

Hố đen ở trung tâm Thiên Hà đang nuốt chửng những ngôi sao xung quanh - 1

Ảnh: Chris White, Trường Đại học Princeton, Mỹ.

Đầu năm nay, các nhà khoa học đã công bố bức ảnh đầu tiên của hố đen siêu trọng ở trung tâm Dải Ngân Hà. Hố đen này được đặt tên là Sagittarius A* (Nhân Mã A*), gọi tắt là Sgr A*. Tuy nhiên, bức ảnh này khá mờ, không thực sự cho thấy hình ảnh của Sgr A* mà chỉ là bóng đổ của nó in trên vật chất phát sáng bao quanh nó.

Ánh sáng không thể thoát ra khỏi một hố đen một khi nó đã bị kéo ra khỏi chân trời sự kiện. Chân trời sự kiện là đường biên mà vượt qua đường biên đó thì không một vật chất nào có thể quan sát được, hay nhiều người coi nó là điểm không thể quay đầu khi nói đến một hố đen.

Nhưng có lẽ theo tiêu chí phản trực quan trong khoa học thì một số hố đen, kể cả Sgr A*, có các đĩa khí quay rất nhanh xung quanh chúng. Những đĩa khí này chính là vật chất mà các hố đen đang ăn dần. Nhưng một hố đen cũng không thể ngay lập tức nuốt chửng toàn bộ số "thức ăn" này. Thay vào đó, hố đen phải đợi cho các vật chất này mất dần quán tính do ma sát. Chính lực ma sát này làm cho khí và bụi xung quanh hố đen bốc cháy và phát sáng, nhờ đó mà chúng ta có thể quan sát được những vật thể vốn không thể nhìn thấy được này. Thậm chí chúng ta còn có thể chụp được ảnh của bóng đổ của nó.

Mặc dù vậy, suốt một thời gian dài, các nhà thiên văn học đã gặp rất nhiều khó khăn để tìm hiểu bằng cách nào mà khí xung quanh Sgr A* có thể đến được gần hố đen này. Họ đã so sánh ba mô hình tạo lập hoàn toàn riêng biệt để tìm hiểu luồng sáng nhấp nháy phát ra từ Sgr A* và phát hiện ra rằng mô hình gió sao, trong đó khí bị thổi ra từ các ngôi sao gần trung tâm thiên hà, là mô hình phù hợp nhất.

Mặc dù kết luận này không làm cho những người nghiên cứu sự bồi tụ của hố đen phải ngạc nhiên, nhưng nó là một bước tiến đầy triển vọng giúp chúng ta ngày càng hiểu nhiều và nhanh hơn về hố đen siêu trọng - trái tim đang đập ở trung tâm của Dải Ngân Hà.

Hố đen ở trung tâm Thiên Hà đang nuốt chửng những ngôi sao xung quanh

Tiến sỹ Lena Murchikova, thành viên Quỹ William D.Loughin ở Viện Nghiên cứu cao cấp Princeton, New Jersey, Mỹ, và là tác giả chính của nghiên cứu này, nói rằng "Hố đen là người gác cổng của những bí mật của riêng chúng. Để hiểu rõ hơn về những vật thể bí hiểm này, chúng ta chỉ có cách quan sát trực tiếp kết hợp với lập mô hình quan sát có độ phân giải cao."