Dân sinh
FicaEl Nino sắp xảy ra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái biển
(Dân trí) - Các nhà nghiên cứu ở Cơ quan quản lý Khí quyển và Đại dương quốc gia (NOAA), Mỹ, dự đoán rằng một sự kiện nước biển ấm lên được gọi là El Nino sẽ xảy ra trong vài tháng tới và kéo dài đến năm 2024.
Bản đồ minh họa các mức nhiệt ở các khu vực trên thế giới. (Ảnh: Shutterstock).
Khả năng xảy ra sự kiện El Nino năm nay là hơn 90%. Nó sẽ bắt đầu trong vài tháng tới và tồn tại đến năm 2024 cùng với tác động rộng khắp.
El Nino nguyên nghĩa trong tiếng Tây Ban Nha là "cậu bé con", là một hiện tượng thời tiết quan trọng gây ra bởi những thay đổi của các dòng hải lưu Thái Bình Dương.
Sự kiện ấm lên này đủ mạnh để sinh ra những biến đổi lớn cho các hình thái thời tiết toàn cầu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hệ sinh thái biển, đặc biệt là khi nó kết hợp với các hậu quả của biến đổi khí hậu do con người gây ra.
El Nino, cùng với "đối tác" La Nina - một sự kiện hạ nhiệt gây ra bởi những thay đổi của cùng hệ thống hải lưu đó - hình thành nên vòng tuần hoàn Dao động phương Nam (ENSO).
Ngày 3/5/2023, Tổ chức Khí tượng Thế giới đã đưa ra dự báo có 60% khả năng nó sẽ bắt đầu trong khoảng từ tháng 5 đến tháng 7. Vào ngày 11/5/2023, NOAA cũng đưa ra dự báo rằng El Nino sẽ xảy ra vào cùng thời gian đó và khả năng 90% nó sẽ kéo dài sang năm 2024.
Vòng tuần hoàn ENSO 101
Vòng tuần hoàn ENSO chủ yếu liên quan đến các đợt gió mậu dịch trên Thái Bình Dương, thổi về phía Tây dọc theo đường xích đạo. Thông thường, luồng gió này sẽ đưa những dòng nước ấm trên bề mặt đại dương từ Nam Mỹ về phía châu Á, và được thay thế bằng nước mát hơn từ dưới sâu trồi lên.
Trong sự kiện El Nino, gió mậu dịch yếu đi làm kiềm chế các dòng nước mát trồi lên và do đó nước trên bề mặt càng ấm hơn. Trong sự kiện La Nina, gió mậu dịch thường mạnh và gây ra tác động ngược lại. Cả hai sự kiện này đều có thể gây ra những hiện tượng thời tiết cực đoan, ví dụ như cơn bão Freddy kỷ lục tàn phá nhiều nơi ở châu Phi vào tháng 2 và tháng 3 vừa qua.
Những khoảng thời gian giữa El Nino và La Nina được gọi là các pha ENSO trung tính.
El Nino lần trước xảy ra khi nào?
ENSO có thể ảnh hưởng đến sự hình thành các cơn bão nhiệt đới hung dữ như là bão Freddy. Hình ảnh cho thấy cơn bão đang di chuyển giữa Madagascar và Mozambique vào ngày 8/3/2023. (Ảnh: Đài quan sát Trái Đất của NASA).
Trong quá khứ, các sự kiện El Nino và La Nina xảy ra khoảng 2 năm đến 7 năm một lần. Nhưng gần đây chúng xuất hiện nhiều hơn do các tác động của biến đổi khí hậu. Trong 50 năm qua, Thái Bình Dương đã hấp thụ gần 90% năng lượng bị "mắc kẹt" do sự ấm lên toàn cầu, làm tăng chóng mặt mức nhiệt của nước mặt, khiến cho vòng tuần hoàn ENSO bị ảnh hưởng.
Lần xảy ra El Nino cuối cùng trước đây là giữa tháng 2 và tháng 8/2019 và khá yếu. Khoảng giữa tháng 7/2020 và tháng 3/2023, một đợt 3 lần La Nina đã ngăn chặn nhiệt độ toàn cầu tăng lên.
Các lần EL Nino thường kéo dài khoảng 9 tháng đến 2 năm, nhưng cũng có thể lâu hơn.
El Nino năm nay sẽ mạnh đến mức nào?
Hiện chưa ai biết chính xác El Nino lần này sẽ ra sao, nhưng dự báo của NOAA cho rằng khả năng đến 80% sẽ có ít nhất một đợt El Nino mức độ trung bình, tức là nhiệt độ nước mặt sẽ tăng thêm 1 độ C và 55% khả năng nó sẽ là một đợt El Nino mạnh với nhiệt độ nước mặt tăng đến 1,5 độ C.
Các chuyên gia cũng lo ngại rằng nhiệt độ nước mặt cao hiện nay sẽ càng làm El Nino khủng khiếp hơn. Vào đầu tháng 4 năm nay, nhiệt độ trung bình nước mặt toàn cầu đã lên đến mức kỷ lục trong lịch sử.
