Dân sinh
Fica
DTiNewsCó thể "làm mù" muỗi để chúng không còn hút máu người?
(Dân trí) - Kỹ thuật biến đổi gene được áp dụng trên loài muỗi vằn có thể mang lại tác dụng to lớn, cho phép loại trừ nguy cơ hút máu và gây bệnh của chúng.
Muỗi vằn (tên khoa học: Aedes aegypti) là loài côn trùng gây hại cho người, khiến hàng triệu trường hợp bị nhiễm virus gây bệnh sốt xuất huyết, sốt vàng và Zika trên khắp thế giới mỗi năm.
Chính vì thế, việc kiểm soát tốt hơn quần thể muỗi theo hướng thân thiện với môi trường là mục tiêu luôn được các nhà khoa học hướng tới.
Theo một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Current Biology, các nhà nghiên cứu ở Đại học California, Santa Barbara (Mỹ) lần đầu tiên tính tới việc sử dụng công cụ chỉnh sửa gene Crispr-Cas9 để làm con người "trở nên vô hình" trong mắt muỗi vằn.
Được biết, loài muỗi vốn bị thu hút đặc biệt bởi những người mặc quần áo sẫm màu. Từ đặc tính này, các nhà khoa học cho rằng nếu có thể can thiệp vào 2 trong số 5 protein cảm thụ ánh sáng ở mắt muỗi, họ có thể vô hiệu hóa khả năng phát hiện vật chủ của muỗi.
Họ quyết định loại bỏ protein rhodopsin Op1 và Op2, vốn là các protein thị giác phổ biến nhất ở mắt kép của muỗi, như một cách để can thiệp vào thị giác của loài này. Kết quả ngoài mong đợi, khi những con muỗi bay vo ve vô định, mất khả năng tìm kiếm vật chủ dựa trên màu tối.
Tuy nhiên, muỗi không thực sự bị mù nếu thực hiện theo phương pháp này. Bằng chứng là các nhà khoa học đã tiến hành một loạt thí nghiệm để quan sát muỗi mang đột biến kép phản ứng như thế nào đối với ánh sáng.
Họ nhận thấy những con muỗi mang gene đột biến vượt qua cả 3 kiểm tra phản ứng với ánh sáng, dù yếu hơn một chút so với muỗi hoang dã. Do đó, muỗi cái đột biến gene sẽ chỉ không thể trông thấy vật chủ, và chúng sẽ gặp khó khăn hơn trong việc tìm kiếm máu cần thiết để trứng phát triển.
Dẫu vậy, nhiều trung tâm nghiên cứu từng đưa ra chứng minh rằng việc thả các sinh vật biến đổi gen vào tự nhiên có thể gây ra những hậu quả khó lường.
Đã có lo ngại về việc sự đa dạng gen di truyền của một giống loài sẽ tạo ra một loài mạnh mẽ hơn trước đó.
Trước đây, các nhà khoa học cũng từng thử nghiệm thả 450 nghìn con muỗi đực biến đổi gene để kiểm soát sự sinh sôi của loài muỗi.
Theo đó, nếu như các con cái thuộc giống muỗi tự nhiên giao phối với muỗi đực đột biến, những con non đẻ ra sẽ không thể tồn tại cho tới tuổi trưởng thành (hay tuổi sinh sản).
Tuy nhiên, thử nghiệm đã thất bại thảm hại do muỗi cái nhanh chóng tiến hóa để có khả năng nhận biết và tránh né việc giao phối với các con đực bị biến đổi gen.
