Bức ảnh lịch sử minh chứng kỳ tích của người Nhật

Ngày 25/1, Cơ quan thám hiểm hàng không vũ trụ Nhật Bản (JAXA) chính thức công bố bức ảnh đầu tiên được chụp từ sứ mệnh hạ cánh lên Mặt Trăng (còn gọi là SLIM).

Bức ảnh được chụp từ xe tự hành (rover) LEV-2. Phương tiện này được khởi động ít giờ sau khi tàu SLIM hạ cánh lên Mặt Trăng. Đây là bằng chứng đầu tiên cho thấy vũ trụ của Nhật đã thực sự thành công trong một sứ mệnh được cả thế giới hướng đến.

Đây cũng được xem là cột mốc mang tính bước ngoặt, có thể đưa Nhật Bản trở thành cường quốc trong cuộc đua khám phá không gian, thậm chí sáng ngang với các "ông lớn" như Nga, Mỹ.

Ông Kintaro Toyama, Chủ tịch kiêm Giám đốc, đại diện cho hãng Takara Tomy - công ty đã phát triển LEV-2 cùng JAXA - nhấn mạnh: "LEV-2 đã trở thành robot đầu tiên của Nhật Bản đáp xuống Mặt Trăng và chụp ảnh".

Cùng với đó, sứ mệnh cũng đã triển khai thành công rover LEV-1. Thiết bị này có nhiệm vụ truyền hình ảnh xuống mặt đất. "Thành công này là nhờ tất cả những người đã tham gia và sự ủng hộ dành cho chúng tôi để tiếp tục theo đuổi ước mơ của mình", ông Toyama cho biết.

SLIM (viết tắt của "Smart Lander for Investigating Moon") là tàu vũ trụ được thiết kế nhằm giới thiệu các công nghệ cần thiết để thực hiện một cuộc đổ bộ hành tinh chính xác.

Cụ thể, tàu SLIM được thiết kế để hạ cánh chỉ cách mục tiêu trong phạm vi 100 mét. Đây là một con số ấn tượng, vì độ chính xác thông thường đối với một tàu đổ bộ Mặt Trăng là khoảng vài km.

Tàu SLIM được phóng vào tháng 9/2023, cùng với kính viễn vọng không gian tia X và một số thiết bị khoa học. Tàu đạt tới quỹ đạo Mặt Trăng vào ngày 25/12/2023, và thực hiện quá trình hạ cánh thành công ngày 19/1.

Thế nhưng mọi thứ không hoàn toàn diễn ra như kế hoạch. Nhóm điều khiển tàu SLIM đã không thể xác nhận trạng thái của tàu ngay sau khi hạ cánh. Họ xác định rằng các tấm pin mặt trời của tàu không tạo ra đủ điện để duy trì hoạt động.

Bức ảnh mới được công bố cho thấy lý do tại sao tàu SLIM lại rơi vào tình trạng như vậy. Theo đó, con tàu dường như đã bị lật sau khi hạ cánh, khiến cho phần đầu của nó bị đè lên, và không thể thu được ánh sáng mặt trời như mong đợi.

Dẫu vậy, bức ảnh được đưa xuống bộ phận liên lạc cho thấy cả 2 rover LEV-1 và LEV-2 đều đã được triển khai thành công và đang hoạt động trong điều kiện bình thường.

Đại diện từ JAXA cho biết tàu SLIM vẫn còn cơ hội phục hồi, và nhóm sứ mệnh đang làm mọi cách để giải quyết vấn đề. Dẫu vậy, phải mất ít nhất 30 ngày để tàu có thể khôi phục chức năng chính là sạc năng lượng.

Ông Kazuto Saiki, Giáo sư Đại học Ritsumeikan, người phát triển camera cận hồng ngoại của SLIM, cho biết: "Nhật Bản không thể đánh bại Mỹ, Trung Quốc hay Ấn Độ về nguồn lực".

"Thế nhưng, chúng tôi có thế mạnh về công nghệ", ông khẳng định. "Nhật Bản sẽ tập trung vào việc xây dựng các công nghệ được săn đón như camera hỗ trợ hạ cánh chính xác hay hệ thống phân tích thông minh. Đây sẽ là những công nghệ giúp ích rất nhiều cho các dự án không gian".

Ông Bleddyn Bowen, Phó Giáo sư chính sách không gian của Đại học Leicester, khẳng định sứ mệnh hạ cánh chính xác của tàu SLIM sẽ không phải là yếu tố thay đổi cuộc chơi, nhưng việc trình diễn nó thành công sẽ mang lại lợi thế lớn cho Nhật Bản trong các hợp tác quốc tế.

Bên cạnh đó, việc sản xuất tàu thăm dò hạng nhẹ như mô hình mà Nhật Bản đang theo đuổi có thể mở ra một kỷ nguyên mới, nơi các chuyến bay lên Mặt Trăng diễn ra thường xuyên hơn nhờ giảm bớt chi phí cho mỗi sứ mệnh.