Bộ trưởng Bộ KH&CN: Khoa học cơ bản có ý nghĩa đặc biệt quan trọng!

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cũng cho biết thêm, trong năm 2014, về Toán học, Việt Nam đứng thứ 50 thế giới và thứ 4 ASEAN. Tương tự, về Vật lý, chúng ta xếp thứ 60 thế giới và thứ 4 khu vực. Với lĩnh vực Hóa học, Việt Nam xếp thứ 56 thế giới và xếp thứ 4 khu vực ASEAN. Với lĩnh vực khoa học sự sống trái đất, Việt Nam xếp thứ 57 thế giới và xếp thứ 5 trong khu vực ASEAN.

Qua những thông số trên, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh bày tỏ: “Khoa học cơ bản, Việt Nam đang đứng ở tốp đầu khu vực”

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cũng dẫn lại sự kiện UNESCO công nhận Trung tâm Toán học và Vật lý dạng II của Việt Nam vào tháng 11 năm ngoái để khẳng định vị thế các ngành khoa học cơ bản của Việt Nam so với khu vực và thế giới. Trong khu vực ASEAN không có trung tâm nào về Toán và Vật lý được UNESCO công nhận như của Việt Nam. Hai trung tâm được công nhận trước đó của Indonesia và Malaysia không thuộc lĩnh vực khoa học cơ bản.

Việc xếp hạng này dựa chủ yếu vào số lượng các công bố quốc tế, đặc biệt là các công bố trên hệ thống tạp chí ISI. Trong giai đoạn 2011-2015 vừa qua, số lượng công bố ISI của Việt Nam tăng từ 15-20% tùy từng năm. Tính tổng cả giai đoạn số lượng công bố của giai đoạn này tăng gấp 2 lần so với giai đoạn trước.

“Có được điều này trước hết là sự nỗ lực, đam mê, nhiệt huyết của các nhà nghiên cứu khoa học cơ bản của Việt Nam cũng như sự quan tâm xuyên suốt của Đảng và Nhà nước đối với các ngành này, đặc biệt là thành lập Quỹ Phát triển Khoa học Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) vào năm 2008. Với kinh phí khoảng 300 tỉ mỗi năm, Quỹ NAFOSTED tài trợ cho hơn 300 nhiệm vụ khoa học mỗi năm, tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực nghiên cứu cơ bản. Với mỗi đề tài được tài trợ, yêu cầu bắt buộc đối với chủ nhiệm đề tài là phải có 2 bài báo công bố ISI mới được nghiệm thu” – Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho phân tích.

Minh chứng về tầm quan trọng của khoa học cơ bản, GS.VS Nguyễn Văn Hiệu cho hay: Những năm đầu tiên tổ chức chương trình “Gặp gỡ Việt Nam”, các nhà khoa học Việt Nam đã thảo luận chuyên sâu về công nghệ nano. Đến ngày hôm nay, nghĩa là hơn 20 năm sau thì những kết quả về nghiên cứu này mới bước đầu có thành quả đó là điều chế tinh chất có tác dụng chống ung tư từ củ nghệ nhờ công nghê nano. Qua đây cho thấy, từ nghiên cứu cơ bản cho tới ứng dụng vào thực tiễn cần một thời gian, thậm chí là hàng chục năm sau.

Nguyễn Hùng