1. Dòng sự kiện:
  2. Giải thưởng VinFuture 2024

Bí ẩn về điểm chung giữa cấu trúc mắt người và những ngôi mộ Ai Cập

(Dân trí) - Những ngôi mộ Ai Cập và cấu trúc vi mô của mắt người có điểm gì chung? Mới đây các nhà khoa học đã cố gắng giải quyêt những bí ẩn xung quanh việc cả hai đều sử dụng những công nghệ hình ảnh hết sức phức tạp.

Đầu năm nay, các nhà Ai Cập học xôn xao về khả năng quét ra-đa đã phát hiện những căn mật thất ở phía sau mộ Vua Tut trong Thung lũng các vị Vua ở Ai Cập. Tuy nhiên, loạt quét thứ hai lại có vẻ không phát hiện được căn phòng nào cả. (Cuộc nghiên cứu đầu tiên thực hiện bởi kỹ sư công nghệ ra đa Hirokatsu Watanabe. Ông cho rằng đã thấy những dấu hiệu của hai căn mật thất nằm phía sau mộ vua Tut, tuy nhiên khi những hình ảnh quét ra đa này được công bố đã vấp phải nhiều nghi ngờ trong giới chuyên gia. Và một nhóm nghiên cứu mới dưới sự hỗ trợ của National Geographic Society đã thực hiện loạt quét thứ hai - PV)

Bí ẩn về điểm chung giữa cấu trúc mắt người và những ngôi mộ Ai Cập - 1

Trong khi đó, theo một bài bình luận mới đăng tải ngày 23/6 trên tạp chí về mắt JAMA Ophthalmology, một loại công nghệ tương tự đã được sử dụng để thăm dò một không gian đặc biệt gần gũi - một con kênh nhỏ ở trong mắt người.

Tiến sĩ L.Jay Katz – Giám đốc dịch vụ tăng nhãn áp tại Bệnh viện Mắt Wills ở Philadelphia và là tác giả của bài bình luận cho biết: Các nhà nghiên cứu đã sử dụng những thiết bị mới để thăm dò các ngôi mộ và cả kênh mắt. Trong cả hai trường hợp, các thiết bị gửi ra các tín hiệu và sau đó quan sát cách chúng bị hắt trả lại, tùy thuộc vào thời gian và đường quay lại của tín hiệu, các nhà khoa học có thể suy ra cả hình dạng và các khoang bên trong một đối tượng, cho dù đối tượng đó là một trận bão, một ngôi mộ bị mất tích đã lâu hoặc cơ thể con người.

Katz đã phát biểu với thời báo Live Science: Trong nghiên cứu về mắt người, một công nghệ chính xác được gọi là Chụp cắt lớp quang học hay OCT gần đây đã được sử dụng để vẽ bản đồ của những khu vực rất nhỏ mà trước đây không thể nhìn thấy được.

Sử dụng OCT, các nhà khoa học có thể nghiên cứu một cấu trúc trong mắt gọi là kênh Schlemm. Cấu trúc này rất nhỏ nên không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Katz cho biết kênh Schlemm là một phần của hệ thống ống dẫn thủy dịch bên trong mắt (khác với nước mắt được sản sinh từ bên ngoài mắt, và có thể coi ống dẫn nước mắt là ống nước “ngoài trời” của mắt). Kênh Schlemm giúp thủy dịch chảy từ bên trong nhãn cầu đến các khu vực khác xung quanh mắt. Kênh này có bản chất là một ống thoát, thủy dịch được tạo thành trong mắt chảy ra ngoài qua đoạn này.

Quá trình này giúp điều chỉnh áp suất trong mắt, chỉ số này sẽ tăng ở những người bị bệnh tăng nhãn áp. Khi áp suất trong mắt quá cao, nó có thể làm tổn hại thần kinh thị giác và dẫn đến mất thị lực.

Trước đây, các bác sĩ chỉ có thể nghiên cứu kênh Schlemm trong mắt của những tử thi. Mặc dù điều này cho phép các nhà nghiên cứu kiểm tra và xác định cấu trúc của kênh này, họ vẫn tìm hiểu được rất ít về cách thức hoạt động của nó trong cơ thể người sống.

Katz phát biểu, công nghệ mới này cũng có thể giúp các nhà khoa học nghiên cứu cách thức một số loại thuốc hoạt động trong mắt như thế nào. Ví dụ như, từ hơn 100 năm trước các bác sĩ đã biết một loại thuốc gọi là pilocarpin làm giảm nhãn áp ở người bị bệnh tăng nhãn áp, nhưng họ không thể biết được cách thức hoạt động của loại thuốc đó. Tuy nhiên, trong một nghiên cứu mới đây, các nhà nghiên cứu đã sử dụng OCT và phát hiện được rằng loại thuốc này hoạt động bằng cách thay đổi cấu trúc của kênh Shlemm. Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu nhỏ một giọt pilocarpine vào trong mắt của những người có và không có bệnh tăng nhãn áp, sau đó quét bằng OCT. Họ đã quan sát thấy sau khi tiêm thuốc, diện tích và thể tích của kênh này tăng lên. Katz cho biết trong tương lai, công nghệ này có thể được sử dụng để xem các loại thuốc khác hoạt động trong mắt như thế nào và giúp cho các nhà khoa học phát triển những loại thuốc mới.

OCT cũng có thể giúp các bác sĩ chẩn đoán bệnh tăng nhãn áp ở bệnh nhân. Ngoài ra, nó có thể giúp xác định các vấn đề sớm và xác định cách điều trị tốt nhất. Ví dụ như, các bác sĩ có thể quyết định bệnh nhân nên cố phục hồi lại chức năng của mắt hay tập trung vào việc ngăn ngừa các tác nhân khiến bệnh nặng hơn.

Anh Thư (Theo Livescience)