2016 được ghi lại là năm nóng nhất từ trước đến nay

Điều này nối tiếp bản ghi chép viết về năm 2014 và 2015 – đây đều là những sản phẩm kết hợp giữa sự nóng lên kéo dài gây ra bởi con người và những biến động tự nhiên, khiến cho nhiệt độ mỗi năm tăng lên hoặc giảm xuống một ít.

Nguyên nhân lớn nhất của sự biến đổi khí hậu từ năm này qua năm khác là do dao động giữa hiện tượng El Niño và La Niña ở vùng nhiệt đới Thái Bình Dương. Khi xảy ra hiện tượng El Niño, lớp nước biển ấm lên ở bề mặt chảy về phía đông để bao bọc lớp nước sâu và lạnh. Trong khi đó La Niña là hiện tượng lớp nước sâu dâng lên và đẩy ngược lớp nước ấm về phía Tây. Tùy thuộc vào hiện tượng nào chiếm ưu thế, nhiệt độ trung bình trên bề mặt toàn cầu sẽ cao hơn hoặc thấp hơn xu thế lâu dài. Nó giống như việc đi lên hoặc đi xuống các bậc cầu thang của một chiếc thang cuốn đang di chuyển.

Sức mạnh của hiện tượng El Niño càng tăng lên vào nửa sau năm 2015 và tiếp tục phát triển trong năm 2016 trước khi biến mất dần do một hiện tượng La Niña suy yếu vào cuối năm. Chỉ riêng hiện tượng El Niño là quá đủ để nâng nhiệt độ năm 2016 lên vị trí kỉ lục. Các dự báo hiện tại gọi hiện tượng La Niña đang diễn ra chỉ là một hiện tượng ngắn hạn, cùng với các hiện tượng trung lập vào đầu năm tới, và cũng có thể là một hiện tượng El Niño khác.

Các thông tin dữ liệu của NASA ước tính rằng nhiệt độ năm 2016 đã ấm hơn 1.2°C (gần 2.2°F) so với cuối những năm 1800, và ấm hơn 0.12°C so với năm 2015. Dữ liệu của Cơ quan khí tượng thủy văn Mỹ (NOAA) thậm chí còn không cần đo đạc một cách cẩn thận những khu vực nóng lên nhanh chóng ở Bắc Cực mà cho rằng nhiệt độ những nơi này năm 2016 đã cao hơn năm 2015 là 0.04°C. Nếu như bạn muốn biết chính xác con số chênh lệch, thì NOAA đã mang đến cho năm 2016 62% cơ hội đánh bại kỉ lục được ghi lại của năm 2015 trong khi dữ liệu của NASA thì mang đến những 96% cơ hội đó. Các bảng xếp hạng cho thấy 16 năm gần đây đã chiếm đến 16 trong 17 năm nóng nhất được ghi lại, và chỉ có năm 1998 là ngoại lệ trong danh sách này.

Mỗi tháng trong khoảng từ tháng 5 năm 2015 đến tháng 8 năm 2016 đều tạo ra những kỉ lục mới hoặc gần sát những kỉ lục thế giới trước đó đối với nhiệt độ nóng nhất được ghi lại – 16 tháng liên tiếp đáng chú ý. NOAA ghi chú rằng năm 2016 là năm nóng kỉ lục đối với khu vực Bắc Mỹ và nóng nhất tại Mỹ chỉ sau năm 2012 do không khí lạnh quay lại từ phía đông vào tháng 1. Tại Châu Âu từ trước đến giờ chỉ có 2 năm là nhiệt độ cao hơn năm 2016 và Úc có 3 năm như thế, trong khi ở Anh thì nhiệt độ năm 2016 cũng chưa phải là đỉnh điểm khi đây đã là lần thứ 11 nhiệt độ ở Anh chạm ngưỡng như thế này.

Tất cả các thông tin dữ liệu chính về nhiệt độ đều đồng ý với bức ảnh toàn cầu trên. Các con số từ văn phòng Met của Anh và nhóm Berkely Earth, cũng như những ước tính sơ bộ từ Cơ quan Khí tượng Nhật Bản – tất cả đều công nhận 2016 là năm nóng nhất từ trước đến nay. Các bộ dữ liệu vệ tinh của Hệ thống Cảm biến từ xa đối với vấn đề nhiệt độ tăng cao trên bề mặt cũng cho thấy kỉ lục thuộc về năm 2016, cùng quan điểm với các bộ dữ liệu vệ tinh khác.

Đối với năm 2017, dự đoán từ cơ quan dự báo thời tiết quốc gia Met Office, Anh cho rằng, năm sau sẽ là năm nóng thứ ba chỉ sau năm 2016 và 2015. Và điều này không phải do sự tăng lên của hiện tượng El Niño.

Quỳnh Chi (Theo Arstechnica)