100 triệu năm trước, khủng long đã biến thành chim như thế nào?

(Dân trí) - Các nhà khoa học đã khám phá ra một câu chuyện kỳ lạ về cách các vị chúa tể của loài thằn lằn mọc ra đôi cánh và bay lên bầu trời.


Minh họa về một con khủng long coelurosaur – một loài họ hàng có lông vũ của Tyrannosaurus Rex.

Minh họa về một con khủng long coelurosaur – một loài họ hàng có lông vũ của Tyrannosaurus Rex.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện rằng, loài chim được tiến hóa từ khủng long khi bộ não của chúng to ra và hình dáng thay đổi.

Các nhà khoa học đã lần theo mối liên hệ về sự phát triển bộ não và sự chuyển động của xương sọ trong các thế hệ để khám phá ra cách mà các vị chúa tể của loài thằn lằn biến thành chim.

Một nhóm nghiên cứu từ Đại học Yale – đứng đầu là phó giáo sư Bhart Anjan Singh Bhullar – đã tìm thấy những thay đổi quan trọng trong phần nóc hộp sọ của loài bò sát, cho phép họ lần theo con đường tiến hóa của loài khủng long.

Giáo sư Bhullar đồng thời cũng là trợ lý phụ trách về cổ sinh vật học và động vật học ngành động vật có xương sống tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Peabody. Ông cho biết: “trong quá trình biến đổi từ khủng long thành chim, hộp sọ biến đổi trở nên rất lớn và bộ não thì to ra”.

Ông cho hay, nhóm nghiên cứu hết sức ngạc nhiên vì chưa từng có ai đưa ra ý tưởng rằng những phần cơ bản của não – não trước và não giữa – đều có tương quan với nhau, hoặc vì lý do nào đó mà chúng liên quan đến sự phát triển xương trán và xương đỉnh.

Mặc dù các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra mối liên hệ chung giữa bộ não và hộp sọ, nhưng các mối liên hệ giữa những vùng cụ thể của não và các yếu tố cá thể của nóc hộp sọ vẫn chưa rõ ràng.

Tiến sĩ Bhullar và các đồng nghiệp đã theo dõi sự tiến hóa của bộ não và hình dạng hộp sọ trong toàn bộ dòng dõi từ bò sát đến chim.

Họ khám phá ra rằng, hầu hết bộ não và hộp sọ của các loài bò sát đều giống nhau một cách đáng kể.


Một bức ảnh chụp cắt lớp phần nóc hộp sọ cho thấy phần xương trán màu hồng, xương đỉnh màu xanh lá cây và bộ não màu xanh da trời.

Một bức ảnh chụp cắt lớp phần nóc hộp sọ cho thấy phần xương trán màu hồng, xương đỉnh màu xanh lá cây và bộ não màu xanh da trời.


Hộp sọ của một con gà, khủng long Zanabazar giống với loài chim, khủng long nguyên thủy Herrerazaurus và khủng long Proterosuchu giống với một con cá sấu cổ đại.

Hộp sọ của một con gà, khủng long Zanabazar giống với loài chim, khủng long nguyên thủy Herrerazaurus và khủng long Proterosuchu giống với một con cá sấu cổ đại.

Những loài khủng long gần gũi nhất với loài chim, cùng với chính loài chim có các điểm bất đồng – bộ não to ra và hộp sọ phình lên.

Giáo sư Bhullar cho biết thêm rằng, nhóm nghiên cứu đã tìm ra mối liên hệ rõ ràng giữa xương trán, xương đỉnh và não giữa.

Các nhà nghiên cứu đã khẳng định điều này bằng cách kiểm tra phôi thai của thằn lằn, cá sấu và chim bằng một kỹ thuật chụp cắt lớp tương phản mới.

Theo họ, “mối liên hệ này có thể tìm thấy trên tất cả các động vật có xương sống có xương sọ to, và điều đó ám chỉ một mối quan hệ phát triển sâu sắc giữa bộ não và nóc hộp sọ.

“Điều này ngụ ý rằng bộ não sản xuất ra các tín hiệu ở dạng phân tử, hướng dẫn tạo thành khung xương xung quanh nó, mặc dù chúng ta mới hiểu biết tương đối ít về bản chất chính xác của mô hình đó”.

Cuối cùng, một trong những thông điệp quan trọng nhất ở đây là “dường như sự tiến hóa này đơn giản và tao nhã hơn nhiều so với cách nó thể hiện”.

Matteo Fabbri – tác giả chính của nghiên cứu này – cho rằng, “phát hiện này là một cột mốc quan trọng trong về phương pháp tiếp cận quá trình chuyển đổi hình thái học từ bò sát và khủng long thành các loài chim hiện nay”.

Một số học giả tin rằng những loài khủng long này sẽ hót như chim chứ không gầm thét như quái vật.

Anh Thư (Tổng hợp)