10 nhà khoa học được trao tặng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa

4 công trình xuất sắc nhận giải thưởng Trần Đại Nghĩa gồm: Công trình “Nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ sản xuất vaccine cúm gia cầm subtype A/H5N1 ở Việt Nam” của tập thể các giả: GS.TS. Lê Trần Bình, PGS.TS. Đinh Duy Kháng, Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, TS. Trần Xuân Hạnh, Công ty Cổ phần thuốc thú y Trung ương.

Đây là công trình nghiên cứu đầu tiên về vắc xin phòng bệnh cúm A/H5N1cho gia cầm và áp dụng thành công vào sản xuất theo quy mô công nghiệp ở nước ta thông qua sự phối hợp có hiệu quả giữa Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam và Công ty Cổ phần thuốc thú y Trung ương.

Thành công của công trình có ý nghĩa về mặt khoa học và kinh tế xã hội: Làm chủ được công nghệ tiên tiến trong sản xuất vắc xin và đào tạo được đội ngũ khoa học kỹ thuật có chuyên môn sâu về sản xuất vắc xin; Chủ động được nguồn cung ứng vắc xin trong nước cả về số lượng và thời gian cung ứng; Kiểm soát được chất lượng vắc xin; Tiết kiệm được ngoại tệ do giảm nhập khẩu, tiến đến không cần nhập khẩu; Người chăn nuôi dễ dàng tiếp cận được nguồn vắc xin và vì vậy hiệu quả phòng bệnh sẽ cao hơn.

Công trình “Nghiên cứu tổ hợp vật liệu đặc chủng phục vụ chế tạo bộ hỗ trợ chiến đấu cho người lính và lõi đạn xuyên động năng 85mm” của tập thể tác giả: TS. Nguyễn Văn Thao, Trung tâm Phát triển công nghệ cao, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam; PGS.TS. Đoàn Đình Phương, Viện Khoa học Vật liệu, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam; TS. Lê Văn Thụ, Cục Trang bị và Kho vận, Bộ Công an.

Công trình “Nghiên cứu và phát triển công nghệ xử lý chất thải nguy hại công nghiệp và y tế” của tập thể tác giả: PGS.TS. Trịnh Văn Tuyên, KSC. Mai Trọng Chính, Viện Công nghệ Môi trường, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam; PGS.TS. Nguyễn Thế Đồng, Tổng cục Môi trường, Bộ TNMT.

Công trình “Nghiên cứu chọn tạo giống lúa phục vụ Đồng bằng sông Cửu Long” của tác giả: GS.TS. Nguyễn Thị Lang, Viện Nghiên cứu nông nghiệp Công nghệ cao Đồng bằng sông Cửu Long.

Mỗi công trình được nhận giá trị tiền thưởng là 200.000.000 VNĐ, gồm kinh phí theo quy định nhà nước hiện hành và phần hỗ trợ của doanh nghiệp, là đối tác nhận chuyển giao kết quả nghiên cứu của Viện Hàn lâm KHCNVN để thương mại hóa.

Trao đổi với báo chí sáng 13/5, đại diện của Hội đồng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa cho biết, sau lễ khởi động và 3 tháng nhận hồ sơ, Cơ quan thường trực đã thu được nhiều công trình có chất lượng, đủ tiêu chí xét giải. Viện Hàn lâm KHCNVN thành lập Hội đồng Giải thưởng do GS.VS. Châu Văn Minh là Chủ tịch Hội đồng và các nhà khoa học đầu ngành của Viện. Qua vòng sơ loại do Ủy viên thường trực Giải thưởng GS.VS. Nguyễn Văn Hiệu chủ trì, còn có 23 công trình được đi tiếp vào vòng xét chọn của Hội đồng Khoa học chuyên ngành.

Ba Hội đồng Khoa học chuyên ngành gồm các nhà khoa học đầu ngành trong và ngoài Viện Hàn lâm KHCNVN được thành lập. Hội đồng khoa học chuyên ngành Cơ học và Vật lý do GS.VS. Nguyễn Văn Hiệu làm Chủ tịch; Hội đồng khoa học chuyên ngành Các khoa học về sự sống do GS.TS. Trương Nam Hải làm Chủ tịch và Hội đồng khoa học chuyên ngành Các khoa học khác do GS.VS. Đặng Vũ Minh làm Chủ tịch.

Các Hội đồng khoa học chuyên ngành có nhiệm vụ xem xét, đánh giá, phản biện từng công trình, cộng thêm ý kiến khách quan của các chuyên gia phản biện độc lập. Từ đó, Hội đồng khoa học chuyên ngành có căn cứ vững chắc đệ trình lên Hội đồng Giải thưởng các công trình xuất sắc nhất đại diện cho các lĩnh vực xét thưởng.

Tiếp theo, để làm rõ hơn tính ứng dụng thực tiễn của công trình, Cơ quan thường trực Giải thưởng đã có chuyến công tác tại các địa phương nơi đã ứng dụng và triển khai thành công công trình xét thưởng, lập báo cáo chi tiết và ghi lại toàn bộ tư liệu để báo cáo tại Hội đồng Giải thưởng. Đây là cơ sở để Hội đồng Giải thưởng xác định chọn ra các tác giả xứng đáng để tôn vinh tại Lễ Trao tặng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa năm 2019.

Năm 2019 cũng là một năm đặc biệt với nhiều công trình xét thưởng rất xuất sắc ở nhiều lĩnh vực như an ninh - quốc phòng, công nghệ thông tin, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, xử lý môi trường... Vì vậy, Hội đồng Giải thưởng đã đánh giá một cách cẩn trọng về từng công trình được đệ trình lên.

Nhấn mạnh tại buổi trao đổi này, GS.VS Nguyễn Văn Hiệu khẳng định: Các công trình tham dự Giải thưởng Trần Đại Nghĩa là rất xuất sắc, đặc biệt là 4 công trình được Hội đồng đánh giá xuất sắc nhất để trao giải. Tiêu chí của Giải thưởng đó là công trình vừa có tính hàn lâm nhưng lại phải có tính ứng dụng cao và thương mại hóa được.

Lễ trao Giải thưởng Trần Đại Nghĩa 2019 sẽ được tổ chức vào ngày 17/5 tại Viện Hàn Lâm KHCNVN.

Được biết, Giải thưởng Trần Đại Nghĩa do Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam trao tặng nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu xuất sắc nhất về khoa học tự nhiên và công nghệ; trực tiếp tổ chức triển khai ứng dụng các kết quả đó để đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội và đảm bảo an ninh - quốc phòng của đất nước. Giải thưởng được trao tặng 3 năm 1 lần vào dịp kỷ niệm ngày thành lập Viện Hàn lâm KHCNVN và Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam

Giải thưởng đã trao tặng lần thứ nhất vào năm 2016, cho 02 công trình: “Ứng dụng công nghệ tiên tiến sản xuất vắc xin phòng bệnh cho người”; tác giả cố GS.TSKH. Hoàng Thủy Nguyên và cố GS.TSKH. Đặng Đức Trạch và công trình “Công nghệ sản xuất tinh quặng sắt thép và vật liệu xây dựng không nung từ bùn đỏ” của các tác giả TS. Vũ Đức Lợi và TS. Nguyễn Văn Tuấn.

Nguyễn Hùng