10 dấu ấn nổi bật của ngành khoa học và công nghệ trong năm 2024

Thống nhất chủ trương tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Ngày 25/11, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thống nhất chủ trương tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Sau đó Quốc hội vào ngày 30/11 đã thông qua nghị quyết giao nhiệm vụ cho Chính phủ.

Hiện, Chính phủ sẽ bố trí các nguồn lực cần thiết và nghiên cứu sửa đổi các luật liên quan, trong đó có Luật Năng lượng nguyên tử, để hỗ trợ triển khai dự án.

Dự án không chỉ có ý nghĩa trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững, giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và đáp ứng các cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính.

Ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050

Vào ngày 21/9, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1018/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Theo chiến lược này, mục tiêu đến năm 2030 là hình thành ít nhất 100 doanh nghiệp thiết kế vi mạch, xây dựng một nhà máy chế tạo chip bán dẫn quy mô nhỏ và 10 nhà máy đóng gói, kiểm thử sản phẩm.

Chính phủ cũng đặt kỳ vọng doanh thu ngành công nghiệp bán dẫn sẽ đạt trên 25 tỷ USD mỗi năm. Song song đó, kế hoạch đào tạo hơn 50.000 kỹ sư và cử nhân chuyên môn cao trong lĩnh vực này nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực cho ngành công nghiệp mới nổi này.

Thực hiện chủ trương hợp nhất Bộ Khoa học và Công nghệ với Bộ Thông tin và Truyền thông

Năm 2024 chứng kiến một bước tiến quan trọng trong việc tinh gọn bộ máy quản lý nhà nước khi Chính phủ quyết định hợp nhất Bộ Khoa học và Công nghệ với Bộ Thông tin và Truyền thông.

Mục tiêu của việc hợp nhất này là tăng cường tính đồng bộ, tránh sự chồng chéo trong chức năng nhiệm vụ, đồng thời thúc đẩy sự phát triển toàn diện hơn trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, chuyển đổi số và truyền thông. Đây là cơ hội để tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Công bố Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương

Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) chính thức được triển khai trên toàn quốc từ năm 2024, theo chỉ đạo của Chính phủ. Bộ chỉ số này được thiết kế để đo lường mức độ đổi mới sáng tạo ở các tỉnh thành, dựa trên nhiều tiêu chí như mức đầu tư cho nghiên cứu khoa học, số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, hay năng lực ứng dụng công nghệ trong các lĩnh vực khác nhau.

Thông qua PII, các địa phương có thể đánh giá được thế mạnh và điểm yếu của mình, từ đó xây dựng các chính sách phù hợp nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Viện Vật lý Địa cầu làm chủ công nghệ quan trắc, báo tin động đất

Viện Vật lý Địa cầu - trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, đóng vai trò đầu mối thực hiện nhiệm vụ báo tin động đất và cảnh báo sóng thần theo quy chế của Chính phủ.

Hiện tại, Viện đang vận hành gần 100 trạm quan trắc trên lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam để thực hiện công tác này. Từ ngày 1/1 đến 5/12, Viện đã ghi nhận được 463 trận động đất với độ lớn dao động từ 2,4 đến 5,0 độ theo thang Mô men.

Trong số các trận động đất này, 59 trận có độ lớn M ≥ 3.5 đã được công bố đầy đủ trên các phương tiện thông tin đại chúng. Viện cũng tập trung nghiên cứu hiện tượng động đất kích thích và duy trì mạng lưới quan trắc tại các hồ đập thủy điện lớn như Hòa Bình, Sơn La, Sông Tranh 2, A Lưới, và Thượng Kon Tum.

Đáng chú ý, mạng trạm quan trắc còn được thiết lập để đánh giá nguy cơ động đất cho dự án Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Công nghệ Hạt nhân tại Đồng Nai. 

Viettel vận hành trung tâm dữ liệu lớn nhất Việt Nam

Tháng 4, Tập đoàn Viettel chính thức đưa vào hoạt động Trung tâm dữ liệu Viettel Hòa Lạc với công suất 30MW, trở thành trung tâm dữ liệu lớn nhất Việt Nam.

Với thiết kế gấp đôi công suất trung bình của các trung tâm dữ liệu hiện tại, Viettel áp dụng công nghệ tiên tiến nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của trí tuệ nhân tạo (AI) và các chip hiệu năng cao.

Trung tâm được trang bị 60.000 máy chủ, 2.400 rack và hơn 21.000m2 mặt sàn, đi kèm hệ thống quản lý năng lượng đạt chuẩn quốc tế. Đây cũng là trung tâm đầu tiên cam kết sử dụng năng lượng tái tạo cho 30% lượng điện tiêu thụ, hướng tới phát triển bền vững.

Với nhiều chứng chỉ xanh về quản lý năng lượng và môi trường, Viettel Hòa Lạc không chỉ đáp ứng nhu cầu tính toán mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực về hạ tầng công nghệ cao.

Techfest 2024 đánh dấu 10 năm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam

Techfest 2024 - Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo quốc gia diễn ra tại Hải Phòng từ ngày 26 đến 28/11. Đây là sự kiện đánh dấu 10 năm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.

Sự kiện quy tụ gần 10.000 lượt người tham dự, 1.100 diễn giả và chuyên gia hàng đầu, cùng hơn 200 đại diện quốc tế. Gần 400 gian hàng trưng bày các sản phẩm công nghệ độc đáo từ doanh nghiệp khởi nghiệp, tạo cơ hội hợp tác và kết nối đầu tư.

Trong sự kiện, hơn 50 phiên kết nối đầu tư chuyên sâu đã diễn ra, mở ra nhiều thỏa thuận quan trọng. Trong 9 tháng đầu năm 2024, đã có 38 thương vụ đầu tư với tổng giá trị 372 triệu USD vào các startup Việt Nam.

Hiện nay, Việt Nam có khoảng 3.800 doanh nghiệp khởi nghiệp, trong đó có 11 doanh nghiệp được định giá trên 100 triệu USD và 2 kỳ lân đạt giá trị trên 1 tỷ USD (Momo và Sky Mavis). Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Việt Nam cũng tăng hai bậc, đứng thứ 5 trong khu vực Đông Nam Á.

FPT xây dựng Trung tâm trí tuệ nhân tạo trị giá hơn 4.300 tỷ đồng

Ngày 18/8, FPT khởi công dự án Trung tâm AI và đô thị phụ trợ tại Quy Nhơn với tổng vốn đầu tư 4.362 tỷ đồng. Dự án trải rộng trên diện tích hơn 93 ha, hướng tới trở thành trung tâm nghiên cứu, đào tạo và sản xuất phần mềm AI. Trung tâm sẽ cung cấp các giải pháp an ninh mạng, hỗ trợ chuyển đổi số, và ứng dụng AI vào nâng cao năng suất và chất lượng cuộc sống.

Ngoài ra, FPT cũng đầu tư lớn vào công nghệ AI và bán dẫn. Tháng 4, công ty đã chi 200 triệu USD cho dự án AI Factory tại Hà Nội, tiếp đó là 200 triệu USD khác cho dự án tương tự tại Nhật Bản vào tháng 11. Những dự án này không chỉ nâng cao năng lực công nghệ của FPT mà còn giúp Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Phát hiện khu cư trú người tiền sử niên đại 8.000 năm ở Bắc Kạn

Tháng 8, Hội Khảo cổ học Việt Nam và Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn phát hiện nhiều dấu vết người tiền sử tại các hang động thuộc hai xã Quảng Khê và Đồng Phúc, huyện Ba Bể. Tại hang Kẹm Liềm, đoàn khảo sát phát hiện tầng văn hóa dày 0,7m với nhiều di vật quý giá, xác định niên đại khoảng 7.000-8.000 năm trước.

Các phát hiện này không chỉ có giá trị lịch sử mà còn mở ra tiềm năng phát triển du lịch văn hóa tại địa phương. Hệ thống hang động gần Vườn quốc gia Ba Bể đang được lên kế hoạch nghiên cứu sâu hơn, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Người Việt đầu tiên đoạt giải thưởng thiên văn quốc tế Đài Loan

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Chí Thiêm - nhà nghiên cứu tại Viện Thiên văn Hàn Quốc, đã đoạt Giải thưởng bài giảng thiên văn quốc tế năm 2024 do Đại học Trung ương Đài Loan trao tặng. Ông là người Việt Nam đầu tiên nhận giải thưởng này, dành cho các nhà khoa học dưới 45 tuổi có đóng góp xuất sắc trong nghiên cứu thiên văn học.

Công trình của ông về bụi vũ trụ, sự hình thành sao và hành tinh đã làm sâu sắc thêm hiểu biết về vật chất liên sao. Thành tựu của ông không chỉ nâng tầm nghiên cứu thiên văn Việt Nam mà còn mở ra cơ hội hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học vũ trụ.