Việt Nam dẫn đầu khu vực về toán tối ưu

Phát biểu tại lễ Kỷ niệm 45 năm thành lập Viện Toán học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam vừa qua, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân khẳng định: “Bộ luôn coi trọng và đặc biệt quan tâm đến khoa học cơ bản, trong đó có toán học. Trong Sách trắng về khoa học và công nghệ năm 2013 và 2014, Bộ đánh giá toán học xếp hạng nhì Đông Nam Á và riêng toán tối ưu tự hào xếp ở vị trí dẫn đầu khu vực. Đây là cơ sở để Viện Toán học phát huy hơn nữa khả năng chuyên môn của mình".

Giáo sư Lê Tuấn Hoa, Viện trưởng Viện Toán học cho biết: "Trong 45 năm vừa qua, Viện Toán học đã tạo lập được danh tiếng là trung tâm nghiên cứu hàng đầu trong cả nước và là một trong những trung tâm nghiên cứu xuất sắc của các nước đang phát triển.

Đây là danh hiệu Viện hàn lâm thế giới vì sự nghiệp khoa học của các nước đang phát triển (TWAS) tặng cho Viện năm 1994, các thành viên của Viện đã công bố hơn 3000 bài báo nghiên cứu trên các tạp chí uy tín của thế giới, trong đó có những tạp chí hàng đầu như: Journal of the American Mathematical Society, Compositio Mathematica, Duke Mathematics Jourral, IEEE Transactions, Mathematische Annalen, SIAM, ... hơn 2/3 trong đó là các tạp chí ISI".

Viện Toán học đã xuất bản 14 sách chuyên khảo bằng tiếng nước ngoài đăng ở các nhà xuất bản có uy tín như Springer, Kluwer. Đã xuất bản bộ sách Toán cao cấp có uy tín với 25 đầu sách. Có nhiều lĩnh vực nghiên cứu được chú ý như Lý thuyết tối ưu, Đại số giao hoán, Phương trình đạo hàm riêng.

Nhờ kết quả nghiên cứu nổi bật, hai giáo sư đầu ngành của Viện đã được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học và Công nghệ đó là Giáo sư Lê Văn Thiêm và Giáo sư Hoàng Tụy. Cho đến nay, đây là 2 giải thưởng Hồ Chí Minh duy nhất về Toán.

Ngoài ra, giáo sư Hoàng Tụy còn được tặng Giải Caratheodory về Tối ưu, giáo sư Ngô Việt Trung được “Giải thưởng Nhân tài Đất Việt”.

Đặc biệt, rất nhiều cán bộ của Viện đã nhận được những tài trợ danh giá để có thời gian nghiên cứu tương đối dài tại các trung tâm Toán học trên thế giới: 18 tài trợ của Quỹ Alexander von Humboldt, 1 tài trợ Heisenberg của Quỹ Nghiên cứu Đức...

Theo GS Hoa, cho đến nay, Viện Toán đào tạo được 150 tiến sĩ, hầu hết đều có bài đăng các tạp chí ISI và 350 học viên cao học. Viện đã ký hợp tác với hơn 20 trường đại học, viện nghiên cứu nước ngoài.

Xuyên suốt 45 năm qua, tư tưởng chủ đạo của Viện là kiên trì nâng cao chất lượng nghiên cứu và đào tạo, tránh chạy theo thành tích nhất thời. Để đảm bảo chất lượng, Viện sớm xác định định lấy chuẩn mực quốc tế làm thước đo, mà cụ thể là các kết quả khoa học phải được công bố trên các tạp chí quốc tế uy tín, các hoạt động khoa học phải được tiến hành theo khuôn mẫu của các trung tâm nghiên cứuToánhọc hàng đầu thế giới”.

Ngày 5/2/1969, Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng đã ký quyết định thành lập Viện Toán học. Cuối năm 1970, Giáo sư Lê Văn Thiêm, Hiệu phó trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, được cử về Ủy ban Khoa học Nhà nước để giữ chức vụ Viện phó Viện Toán học, Viện mới chính thức đi vào hoạt động. Đó là lý do Viện lấy năm 1970 làm năm thành lập. Khi đó Viện chỉ có 27 cán bộ tất cả đều là cán bộ nghiên cứu, với 1 Tiến sĩ (TSKH ngày nay), 5 Phó tiến sĩ (tức tiến sĩ). Đến nay, Viện có 102 cán bộ, trong đó có 81 cán bộ biên chế, 16 cán bộ hợp đồng và 5 cộng tác viên. Trong số 86 cán bộ nghiên cứu, có 22 tiến sĩ khoa học, và 35 tiến sĩ, trong số này có 20 giáo sư và 16 phó giáo sư.