Từ chuyện làm bà nội khi mới ngoài 30 tuổi, làm gì khi con yêu sớm?

Những bà nội gây tranh cãi trên mạng xã hội

Tháng 9/2024, chị Liu sống ở thành phố Huệ Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, gây tranh cãi trên mạng xã hội khi chia sẻ về niềm vui làm bà nội ở tuổi 36, chồng chị làm ông nội ở tuổi 38. Cậu con trai 18 tuổi, cô con dâu 20 tuổi của chị Liu đều sớm phải dừng việc học để... sinh con và nuôi con.

Không ít cư dân mạng Trung Quốc đã chỉ trích chị Liu vì không có định hướng tốt cho con, khiến cả cha mẹ và con cái đều đi cùng "một vết xe đổ", cả 2 thế hệ cùng kết hôn sớm và sinh con khi bản thân còn chưa thực sự trưởng thành.

Ở Trung Quốc, độ tuổi để có thể đăng ký kết hôn là từ 22 tuổi đối với nam và 20 tuổi đối với nữ. Ở thời điểm đón con nhỏ chào đời, con trai chị Liu còn chưa đủ tuổi đăng ký kết hôn.

Gia đình chị Liu kinh doanh đồ nội thất. Chị cho biết gia đình mình vốn có "truyền thống kết hôn và sinh con sớm".

Chị Liu (ảnh phải) làm bà nội ở tuổi 36. Cậu con trai 18 tuổi, cô con dâu 20 tuổi của chị Liu đều sớm phải dừng việc học để... sinh con (Ảnh: SCMP).

Trên mạng xã hội, chị Liu thường xuyên chia sẻ những nội dung xoay quanh đời sống gia đình và thu hút lượng quan tâm lớn. Cuộc sống gia đình của chị Liu trở thành đề tài gây tranh luận. Đa số cư dân mạng cho rằng việc kết hôn và sinh con sớm không còn phù hợp trong xã hội hiện đại và không nên cổ súy.

Nhiều người cho rằng chị Liu cần thay đổi suy nghĩ để có thể cải thiện trình độ học vấn của các thành viên trong gia đình, nhất là cho thế hệ các cháu của chị, để những đứa trẻ không tiếp tục vòng lặp: bỏ dở việc học, kết hôn và làm cha mẹ sớm.

Nhiều người cho rằng việc sớm kết hôn và làm cha mẹ khi bản thân chưa có đủ sự trưởng thành và hiểu biết tiềm ẩn những nguy cơ. Những giới hạn về hiểu biết và trải nghiệm của đôi vợ chồng trẻ sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của con cái về sau. Hạnh phúc gia đình cũng khó lòng được đảm bảo về lâu dài.

Tháng 12/2024, chị Shirli Ling đến từ Singapore gây tranh luận khi chia sẻ trên mạng xã hội việc trở thành bà nội ở tuổi 34. Con trai chị làm cha ở tuổi 17.

Vốn là chủ của một tiệm lẩu gà có tiếng, chị Ling thu hút sự quan tâm của cộng đồng mạng bởi chị là một nữ doanh nhân trẻ trung, xinh đẹp, từng đi qua 3 cuộc hôn nhân. Chị Ling có con trai đầu lòng ở tuổi 17, về sau, chị còn có thêm 4 người con nữa.

Khi chia sẻ với cộng đồng mạng về việc có cháu nội, chị Ling cho hay: "Khi bọn trẻ lớn dần, tôi đã luôn dặn các con đừng giống mẹ, đừng kết hôn sớm. Dù vậy, dường như tôi càng dặn dò các con nhiều bao nhiêu, bọn trẻ càng có xu hướng làm ngược lại những gì tôi nói".

Khi nhận tin bạn gái của con có thai và đôi trẻ quyết định sinh con dù đang còn ở lứa tuổi teen, chị Ling cho biết bản thân không phản ứng mạnh với các con, mà có phần nào cảm thông, bởi chính chị cũng đã làm mẹ ở tuổi 17.

"Chuyện đã xảy ra rồi, thay vì mắng nhiếc con trai, tôi muốn dành cho con nhiều lời khuyên hữu ích và sự hỗ trợ cần thiết trong chặng đường phía trước", chị Ling nói. Chị khẳng định sẽ luôn ở bên con để định hướng, hỗ trợ, cùng con vượt qua mọi chuyện.

Chị biết con trai mình đang cần sự hỗ trợ hơn bao giờ hết, bởi làm cha mẹ khi còn quá trẻ đặt ra rất nhiều vấn đề khó khăn. Vì chuyện đã xảy ra rồi, nên chị chỉ còn cách dạy con trai sống có trách nhiệm, làm được những điều tốt đẹp nhất có thể cho bạn đời và con nhỏ.

Câu chuyện của chị Liu và chị Ling đều gây nên tranh cãi trong cộng đồng mạng và được truyền thông tại hai quốc gia đề cập. Không ít cư dân mạng cho rằng cả hai người mẹ đều đã có sự thiếu sót, thất bại trong việc đồng hành, giáo dục con.

Phụ huynh nên làm gì khi con yêu sớm?

Khi con nảy sinh mối quan hệ tình cảm ở lứa tuổi teen, phụ huynh cần giúp con có những định hướng rõ ràng, để con biết cách trải qua chuyện tình cảm tuổi học trò theo cách tốt đẹp nhất.

Bước vào những mối quan hệ tình cảm là điều sớm muộn sẽ đến trong hành trình trưởng thành của con. Giống như nhiều kỹ năng khác, kỹ năng tạo dựng mối quan hệ tình cảm tốt đẹp phù hợp với độ tuổi cũng cần có sự định hướng, hỗ trợ.

Để giúp con trong lĩnh vực tình cảm, phụ huynh hãy nhớ lại chính những trải nghiệm mình từng có. Mỗi người sẽ có trải nghiệm và kinh nghiệm khác nhau, cách mỗi phụ huynh dạy con cũng sẽ khác nhau. Đặc biệt, khi định hướng cho con về chuyện tình cảm, phụ huynh càng cần có sự chuẩn bị cẩn trọng để truyền đạt một cách thuyết phục.

Việc xây dựng được sự tin tưởng và cởi mở chia sẻ giữa phụ huynh và con sẽ giúp việc định hướng diễn ra suôn sẻ, tốt đẹp hơn. Thậm chí, dù con chưa nảy sinh mối quan hệ tình cảm với bạn khác giới, nhưng nếu phụ huynh nghĩ đã đến lúc định hướng cho con trong chuyện tình cảm, hãy chủ động trò chuyện cởi mở với con, để giúp con có sự chuẩn bị tốt cả về kiến thức và tâm lý.

Nói với con về chuyện tình cảm

Giả sử con kể rằng có bạn ở trường thích con, phụ huynh hãy hỏi: Con cảm thấy thế nào về điều này? Con có thích bạn không? Liệu con và bạn có muốn trở nên thân thiết hơn không? Phụ huynh cũng có thể bắt đầu câu chuyện bằng cách hỏi xem trong nhóm bạn của con, đã có bạn nào hẹn hò chưa, hay con có cảm thấy bị bạn nào thu hút không.

Hãy cởi mở, tôn trọng suy nghĩ và cảm xúc của con, chuẩn bị tâm lý sẵn sàng để đón nhận những điều con chia sẻ, không phán xét, không chỉ trích.

Sẽ có những điều phụ huynh không đồng tình với con, nhưng vì vậy, bạn mới cần quan tâm, định hướng cho con. Phụ huynh cần khiến con cảm thấy tin tưởng, được yêu thương, được quan tâm, để nếu con có điều khúc mắc khó nói, con vẫn có thể tìm đến và chia sẻ với bạn.

Chia sẻ câu chuyện của bản thân

Khi phụ huynh lấy trải nghiệm của bản thân để dẫn dắt tới thông điệp muốn nói với con, câu chuyện sẽ diễn ra chân thành, cởi mở hơn. Con sẽ cảm thấy mình đang được chia sẻ, được trò chuyện, thay vì đang phải tiếp nhận những sự rao giảng cứng nhắc.

Xác định rõ giá trị bạn đề cao

Phụ huynh cần xác định rõ những giá trị muốn con tôn trọng trong mối quan hệ tình cảm. Hãy trò chuyện nhẹ nhàng, cởi mở và tâm lý. Đừng để con cảm thấy bản thân bị áp đặt, hoặc khiến con cảm thấy xấu hổ, sợ hãi trong quá trình nghe phụ huynh "rao giảng". Điều này sẽ khiến con muốn nhanh chóng thoát khỏi những đối thoại với phụ huynh và không còn cởi mở chia sẻ nữa.

Phụ huynh hãy sử dụng nhiều câu hỏi giả định dạng "nếu như...". Các tình huống giả định này sẽ giúp phụ huynh bày tỏ được quan điểm và định hướng của mình dành cho con một cách đa dạng, sinh động và mềm mỏng.

Định hướng hành vi phù hợp

Bạn từng dạy con những phép tắc cơ bản khi con còn nhỏ như thế nào? Việc dạy con cách tạo dựng mối quan hệ tình cảm tuổi học trò cũng tương tự như vậy. Nền tảng của mọi mối quan hệ cần được xây dựng dựa trên sự tử tế và sự tôn trọng lẫn nhau.

Những tình huống giả định dạng "nếu như" sẽ giúp bạn dạy con cách ứng xử trong các tình huống mới mẻ, lạ lẫm đối với con. Lúc này, phụ huynh hãy nói về những chuẩn mực hành xử cần có để con biết cách ứng xử với bạn, và cũng để con hiểu mình xứng đáng được đối xử theo cách như thế nào.

Khuyến khích con giao tiếp rõ ràng với bạn

Việc thiếu sự giao tiếp rõ ràng có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng trong mối quan hệ tình cảm tuổi teen của con. Con cần xác định rõ những giới hạn trong mối quan hệ, cách con ứng xử với bạn, cũng như cách con muốn bạn đối xử với mình. Việc biết cách giao tiếp để tạo nên sự đồng thuận rõ ràng trong mối quan hệ tình cảm là điều rất quan trọng.

Giúp con xác lập ranh giới

Phụ huynh và con cần xác định rõ rằng mối quan hệ tình cảm của con không nên chiếm quá nhiều thời gian của con.

Hãy thảo luận với con về các giới hạn, để con biết dành sự ưu tiên đúng mức cho việc học tập, tập luyện thể thao, tham gia hoạt động ngoại khóa, phát triển sở thích cá nhân, dành thời gian cho gia đình, mở rộng các mối quan hệ bạn bè khác...

Nếu mối quan hệ tình cảm của con dường như phát triển quá nhanh, quá... mãnh liệt, choán nhiều thời gian, tâm sức của con, con có dấu hiệu lơ là, chểnh mảng việc học, thờ ơ với nhiều việc khác, phụ huynh hãy ngồi lại nói chuyện với con, để con hiểu rằng con đang bỏ lỡ nhiều điều quan trọng.

Phụ huynh hãy giúp con thiết lập các quy tắc hành xử, chẳng hạn: khoảng thời gian và khung thời gian phù hợp để trò chuyện với bạn, thời điểm và tần suất phù hợp để hẹn gặp, các nội dung, hình ảnh phù hợp và không phù hợp để chia sẻ với bạn trên không gian mạng... Sau khi phụ huynh và con cùng thống nhất về các giới hạn, con cần tuân thủ nghiêm túc.

Ngoài ra, khi thấy phù hợp, phụ huynh cũng cần nói với con về vấn đề giới tính, tình dục. Hãy dạy con cách tự bảo vệ mình khỏi những nguy cơ.

Hãy giúp con hiểu thế nào là mối quan hệ tình cảm lành mạnh, phù hợp với độ tuổi của con. Phụ huynh cần để ý các dấu hiệu cảnh báo, cần tìm hiểu về bạn bè của con, quan tâm con để sớm nhận biết những điều bất thường ở con để kịp thời can thiệp, hỗ trợ.

Phụ huynh nên làm quen với người mà con đang có mối quan hệ tình cảm, mời bạn của con tới nhà chơi để có sự tương tác trực tiếp, từ đó, phụ huynh sẽ có cơ hội quan sát, nhận định chính xác hơn.

Làm gương cho con

Con quan sát mọi hành động của cha mẹ, vì vậy, phụ huynh cần cho con thấy rằng bản thân luôn hướng tới những mối quan hệ tốt đẹp, cân bằng, lành mạnh. Đó sẽ là hình mẫu cho con về cách sống.

Khi con nhìn thấy phụ huynh ở trong những mối quan hệ tích cực với gia đình, họ hàng, bạn bè, đồng nghiệp..., con sẽ dần tự định nghĩa được thế nào là những mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống. Phụ huynh hãy cho con thấy các mối quan hệ tốt đẹp đều được xây dựng dựa trên sự tin tưởng, trung thực, giao tiếp chân thành, thấu hiểu và mỗi người đều được là chính mình.

Hãy để con thấy trong gia đình luôn có sự thấu hiểu, tôn trọng và tình yêu thương. Điều này sẽ dạy con về cách đối xử với người khác, cũng như cách con xứng đáng được đối xử.

Ngoài ra, phụ huynh cũng cần giải thích cho con hiểu mối quan hệ không lành mạnh là như thế nào. Đó có thể là sự thiếu tôn trọng, thao túng tâm lý, sự ghen tuông, hành vi hạ nhục, bạo lực thể chất, tinh thần...

Phụ huynh sẽ không thể truyền đạt tất cả những điều muốn nói với con về chuyện hẹn hò chỉ trong một cuộc trò chuyện. Vì vậy, những cuộc trò chuyện tâm tình nên diễn ra đều đặn và mở rộng dần các nội dung được đề cập.

Phụ huynh hãy khéo léo hỏi con về những trải nghiệm của con, hãy chủ động chia sẻ những câu chuyện của mình. Những câu chuyện về trải nghiệm chân thực của phụ huynh rất hấp dẫn đối với con. Đây cũng là cách hay để cuộc trò chuyện diễn ra dễ dàng hơn.

Chuyện tình cảm có thể là một chủ đề thú vị giúp phụ huynh và con trở nên gắn bó, tin tưởng và chia sẻ được nhiều hơn. Chuyện tình cảm rồi cũng có thể khiến con cảm thấy bối rối, buồn bã... Phụ huynh hãy giúp con hiểu rằng cha mẹ luôn ở bên con, sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ, hỗ trợ con.

Theo SCMP/Parent&Teen