Tôn tạo tấm bia khuyến học xưa của vua Tự Đức

Việc ký kết được thực hiện trong khuôn khổ chuyến viếng thăm Đại sứ quán nước Cộng hòa Ba Lan tại Việt Nam của ông Ngô Hòa, phó chủ tịch tỉnh Thừa Thiên - Huế và một số sở ban ngành. 

Tại buổi gặp mặt, hai bên cũng trao đổi các thông tin liên quan đến chương trình hợp tác trong các lĩnh vực của hai nước từ trước đến nay và một số chính sách chiến lược cho những năm tới, đặc biệt là những hoạt động liên quan đến bảo tồn văn hóa.

Nhân dịp này, ngài Roman Iwaszjiewics - đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Ba Lan tại Việt Nam, cùng ông Phùng Phu, giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã cùng ký kết thỏa thuận đóng góp tài trợ 18.700 USD của Đại sứ quán Cộng hòa Ba Lan để bảo tồn và tôn tạo tấm bia khuyến học của Trường Quốc tử giám xưa (nay là Bảo tàng Lịch sử Cách mạng, ở đường 23 tháng 8, TP Huế).

Dự án bảo tồn tôn tạo di tích này có tổng kinh phí là 37.000 USD, sẽ được thực hiện từ đầu tháng 8 đến tháng 12 năm nay. Ngoài số tiền đóng góp tài trợ của Đại sứ quán Ba Lan, phần kinh phí còn lại do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đối ứng.

Vào tháng 8 năm 1803 (thời vua Gia Long), một trường học được thành lập tại An Ninh Thượng, huyện Hương Trà, cách kinh thành Huế chừng 5km về phía tây (nay thuộc địa phận làng An Bình, giáp với làng Long Hồ Hạ, huyện Hương Trà). Trường nằm bên cạnh Văn Miếu, mặt hướng ra sông. Lúc bấy giờ, cả nước chỉ có một trường đại học ở kinh thành nên học sinh quy tụ về đây rất đông. Vua Thiệu Trị đã xếp trường vào một trong 20 thắng cảnh của đất kinh kỳ.

Năm 1854, trong một lần tới thăm trường, vua Tự Đức đã làm một bài văn và một bài thơ gồm 14 chương để răn dạy và khuyến khích các học sinh học hành tốt. Toàn bộ 2 tác phẩm này đã được khắc vào một tấm bia đá thanh lớn, dựng trước sân trường.

Đến năm 1908, thời vua Duy Tân, Quốc Tử Giám được dời vào bên trong kinh thành, tấm bia cũng được dời vào và bỏ phía trước trường. Hiện tại, qua bao mưa gió, tấm bia khuyến học này vẫn đứng vững tại vị trí cũ nhưng ít người để ý tới tấm bia và giá trị của nó.

Hiện tại, trên Việt Nam chỉ còn lưu giữ lại 2 địa chỉ Văn Miếu Quốc Tử Giám: một ở Hà Nội và một ở Huế. Rất nhiều những công trình, hiện vật đã được lưu giữ lại trong hai Quốc Tử Giám này có giá trị quan trọng về mặt văn hóa. Tấm bia Khuyến học của vua Tự Đức tại Huế hiện đang sắp sửa được bảo tồn và tôn tạo là một trong những hiện vật quý hiếm đó.

Đại Dương