Tiếng Anh cũng có thể đánh vần?

Ai cũng nghĩ, để đọc, viết được một từ tiếng Anh nào đó, chỉ có cách học thuộc cách viết và cách phát âm từ đó. Thực ra tiếng Anh cũng có quy luật phát âm nhưng rất phức tạp và khó học.

Tuy nhiên với những tiến bộ trong ngành khoa học giáo dục gần đây, các quy tắc đọc phát âm đã được hệ thống hóa và trình bày lại khiến tất cả mọi người đều có thể học được. Theo ông Ben Longworth, giám đốc điều hành hệ thống I Can Read, thì hệ thống giảng dạy tiếng Anh cho trẻ em đang rất nổi tiếng tại Úc, Singapore, Thái Lan và một số nước Châu Á khác nhờ ứng dụng thành công quy tắc đọc vào chương trình dạy tiếng Anh.

Ông Ben Longworth cho rằng: Bấy lâu nay, tất cả mọi người học tiếng Anh đều nghĩ, tiếng Anh là một ngôn ngữ vô cùng “bất trị”. Một chữ “a “có thể đọc là “e” trong “apple”, đọc là “ây” trong “may”, đọc là “a” trong “mars”. Chữ “i” trong “line” đọc là “ai”, nhưng chữ “i” trong “linear” đọc là “i”.

Đó là chưa kể, bảng chữ cái tiếng Anh lại được đọc theo tên của chữ cái ây(a), bi(b), xi(c), đi(d), i(e)... vốn không bao giờ có tác dụng gì trong việc đọc hay phát âm bởi vì các chữ đó khi ghép vào từ sẽ được phát âm theo cách khác.

Có lẽ đó là lý do tại sao những người học tiếng Anh, đặc biệt là trẻ em chịu “bó tay” trong việc tìm ra quy luật đánh vần các từ mới và phải dựa vào trí nhớ để nhớ xem một từ được người khác (thầy cô giáo, bạn bè) phát âm như thế nào và bắt chước theo. Tuy vậy, vấn đề là ở chỗ người dạy các em từ mới đó lại nghe từ người khác và bắt chước lại và người khác đó lại nghe từ một người khác nữa. Chính vì vậy mà xảy ra tình trạng tam sao thất bản, mỗi thầy cô giáo đọc một kiểu.

Học viên nhí tại I Can Read Thái Lan.
Học viên nhí tại I Can Read Thái Lan.

Học viên nhí vì thế trở nên rất bối rối, không biết cách nào để đọc đúng. Thường các em sẽ áp dụng giải pháp trung bình, tức là tổng hợp tất cả những cách đọc mình được dạy và chọn phát âm theo cách đâu đó ở khoảng giữa hoặc chọn cách phát âm mà đa số người xung quanh mình dùng. Điều này khiến các em thiếu tự tin khi giao tiếp với người nước ngoài hoặc môi trường lạ vì luôn luôn không chắc cách mình phát âm có chuẩn không, người nghe có hiểu được không. Điều này đúng cả với những người lớn thành thạo tiếng Anh và là một rào cản rất lớn cho việc giao tiếp.

Chính vì sự thiếu phương pháp trong việc đánh vần để đọc tiếng Anh, trẻ em thường dựa vào trí nhớ để nhớ cách phát âm các từ mới. Nhưng phương pháp này ngoài hạn chế về phát âm chuẩn khi giao tiếp còn có một hạn chế nữa. Theo các nhà khoa học, não bộ người trưởng thành có giới hạn trong việc ghi nhớ các từ vựng, ngoài giới hạn đó, rất khó để người học có thể nhớ thêm. Chưa kể đến việc tuổi càng cao thì càng khó nạp thêm từ vào bộ nhớ.

Tình trạng trên còn đúng ở cả ở các nước nói tiếng Anh bản ngữ như Anh, Úc, New Zealand hay Mỹ. Để nắm được quy luật đánh vần tiếng Anh (English Phonics) là cả một quá trình học tập và nghiên cứu đối với người lớn và đối với trẻ em lại càng khó.


Thầy Ben Longworth cùng với học viên I Can Read Việt Nam.

Thầy Ben Longworth cùng với học viên I Can Read Việt Nam.


Tuy vậy, có một điều mà hầu hết mọi người trên thế giới, cả nhiều nhà giáo dục học kỳ cựu cũng không cập nhật được. Đó là, với sự tiến bộ của khoa học, đặc biệt là trong lĩnh vực tâm lý học giáo dục trong 25 năm trở lại đây, các nhà tâm lý học đã từng bước đơn giản hóa các quy luật đánh vần (Phonics), biến nó từ một thứ rất hàn lâm thành các bài học vô cùng đơn giản và dễ hiểu, đến trẻ em nhỏ cũng có thể học được.

Đó là lý do mà trong những năm gần đây, những website và các giáo trình, phần mềm dạy Phonics cho trẻ xuất hiện rất nhiều. Tuy vậy các phần mềm và giáo trình này chỉ đóng vai trò bổ sung kiến thức Phonics vào chương trình học theo phương pháp học truyền thống. Theo các nhà khoa học thuộc bộ giáo dục Mỹ, muốn Phonics có hiệu quả tốt nhất đòi hỏi sự thay đổi toàn diện trong chương trình dạy tiếng Anh trong đó lấy Phonics làm nền tảng và các yếu tố khác như giáo viên, giáo trình trước và sau khi học Phonics phải được chuẩn hóa.

Hệ thống trung tâm tiếng Anh I Can Read đã thực hiện được điều này - nhờ vào chương trình học độc đáo, các học viên nhí có thể phát âm chuẩn bất kỳ từ tiếng Anh nào ngay cả khi học viên chưa tiếp xúc với từ đó bao giờ.

Chương trình đặc biệt thành công ở Singapore nơi đa số người dân nói tiếng Anh theo một âm điệu mang nặng ảnh hưởng của tiếng Malay và tiếng Trung. Ở các nước mà tiếng Anh không phải là ngôn ngữ chính như Thái Lan, Thổ Nhĩ Kỳ hay Indonesia, I Can Read cũng được hưởng ứng nhiệt liệt nhờ một chương trình kết hợp giữa chương trình đọc nói trên và chương trình giảng dạy mô phỏng một cách tự nhiên nhất quá trình trẻ em học ngôn ngữ của các nhà tâm lý giáo dục học. Sự xuất hiện của I Can Read hứa hẹn sẽ mang đến một làn gió mới trong phương pháp dạy và học tiếng Anh cho trẻ em tại Việt Nam.