Tiến sĩ Stanford: "Học tiếng Anh bằng trải nghiệm thực tế"

Ông Nguyễn Chí Hiếu là thủ khoa MBA tại Đại học Oxford, tốt nghiệp thủ khoa ngành Kinh tế và Khoa học Chính trị tại Học viện Kinh tế và Chính trị London (LSE). Hiện ông là nhà đồng sáng lập và CEO của Tổ chức Giáo dục IEG Global. Từng lọt top 100 sinh viên xuất sắc nhất thế giới (2006), ông Nguyễn Chí Hiếu chia sẻ cách giúp học sinh, sinh viên Việt Nam cải thiện phương pháp học tiếng Anh.

Trải nghiệm của anh với tiếng Anh như thế nào?

Là học sinh chuyên Anh, đạt giải quốc gia năm lớp 11, mình đã nghĩ... mình giỏi Tiếng Anh; đến khi đi học nước ngoài, mình…không nghe được thầy cô giáo nói gì mấy. Xem tivi, truyền hình cũng không nghe được nhiều. Phần diễn đạt mình cũng lóng ngóng. Mình nhận ra, Tiếng Anh mình học mang tính hàn lâm, học thuật ngôn ngữ học, có tính chất "tiếp nhận", "thu vào" hơn là "sản xuất", "phát ra". Thế là, mình "ép" bản thân làm quen lại từ đầu với Tiếng Anh thực tế qua trao đổi, giao tiếp, trò chuyện với bạn bè, với host để nhờ họ chỉnh sửa từng chút.

Nhờ Tiếng Anh, mình mới đạt được các suất học bổng nhiều năm qua. Việc học & sử dụng Tiếng Anh thực thụ để đọc, nghiên cứu, viết lách, trao đổi, trình bày trong nhiều ngữ cảnh đã giúp mình tích lũy được kiến thức nền đa lĩnh vực, và năng lực linh hoạt để "chống đỡ" những cơ hội rất thách thức. Mình cũng may mắn được trải nghiệm nhiều môi trường: tài chính ngân hàng, nghiên cứu kinh tế, chính sách, học thuật, kinh doanh khởi nghiệp, giờ là giáo dục. Tiếng Anh giúp mình tiếp cận, nghiên cứu, phân tích và đúc kết kiến thức từ nhiều nguồn, nhiều người, để học hỏi và cải thiện bản thân.

Với Việt Nam, nỗi niềm lớn nhất của anh là gì?

Mình có phần "sốc nặng" khi nhiều môi trường giáo dục phổ thông, đại học, các trung tâm thì kiểu dạy & học Tiếng Anh vẫn không khác... thời xưa của mình. Vẫn là những bài tập từ vựng, ngữ pháp, nhấn trọng âm nặng ngôn ngữ học nhưng thiếu gắn liền thực tế. Nhiều bạn sau 12-16 năm học Tiếng Anh, dù làm bài điểm cao, vẫn gặp khó khăn khi sử dụng trong ngữ cảnh thực tế, hoặc nói lên suy nghĩ, ý kiến của mình.

Đây là trở ngại rất lớn. Khi học cao hơn, hoặc tiếp xúc môi trường học thuật quốc tế, hay trong bối cảnh toàn cầu hóa - khi kỹ năng giao tiếp luôn được các nhà tuyển dụng tìm kiếm - các bạn sẽ "choáng" về khoảng cách lớn giữa cách học, điểm số và nhu cầu thực tế.

Anh đã làm gì để giúp học sinh, sinh viên Việt Nam cải thiện việc học tiếng Anh?

Trong 10 năm qua, dạy học sinh ở nhiều môi trường, độ tuổi và đặc điểm, khi tư vấn, thiết kế chương trình và phương pháp dạy học, mình thường tìm cách cân bằng giữa hướng tiếp cận Tiếng Anh truyền thống với hướng Tiếng Anh là công cụ, để các bạn có thể sử dụng Tiếng Anh truy cầu kiến thức ở nhiều lĩnh vực, tư duy trong nhiều ngữ cảnh.

Với mình, việc tới lớp vài buổi, giao tiếp "sơ sơ", lâu lâu đọc vài bài hoặc viết vài câu Tiếng Anh, chỉ là "rửa mắt". Bạn cần "tắm mình" trong sinh ngữ mọi lúc mọi nơi thì mới sử dụng được thuần thục và linh hoạt. Mình luôn đưa những bài tập, trải nghiệm thực tế để học sinh trao đổi, thảo luận, tranh biện "ngẫu hứng", không kiểm soát quá chặt chẽ, để "phơi nhiễm" với Tiếng Anh nhiều hơn.

Tiếp theo là phương pháp. Chúng ta cần "tiết chế" các phương pháp quá "truyền thống" và cân bằng với những phương pháp thực tiễn hơn. Mình thường tìm hiểu & khuyến khích các bạn sử dụng một số nền tảng, sản phẩm công nghệ được chứng thực chất lượng, như ứng dụng điện thoại giúp chỉnh sửa phát âm chẳng hạn, để hỗ trợ việc học. Theo mình đây là giải pháp công nghệ giáo dục tiên tiến giúp người học sử dụng được tiếng Anh thực thụ.

Người hướng dẫn, đồng hành là yếu tố "chốt hạ" - nếu có thể sát sao và liên tục hỗ trợ thì sẽ đảm bảo sự phát triển về gần như tất cả năng lực, không riêng Tiếng Anh. Ngày nay, "người" đó không nhất thiết là thầy cô, mà có thể là bạn bè, đồng nghiệp, hoặc các nền tảng công nghệ thông minh.

Quan trọng nhất, là động lực của từng cá nhân. Chẳng ai có thể xây dựng, duy trì và phát triển động lực này cho bạn ngoại trừ chính bạn.