Thiếu kỹ năng sống, sinh viên mất nhiều cơ hội

"Cái khó bó cái khôn"

Tự nhận mình là người sống khép mình, tự ti, Ng. Nhung (Hòa Bình) cho biết, cô đã đánh mất nhiều cơ hội kết giao bạn bè và mới đây là một chỗ làm cho thu nhập khá. Là SV năm cuối ĐH Ngoại thương, sau 4 năm học ở Hà Nội, Nhung vẫn nhút nhát, ngại tiếp xúc nơi đông người. Lần phỏng vấn xin việc mới đây, Nhung không sao diễn đạt gãy gọn suy nghĩ, kiến thức của mình trước nhà tuyển dụng nên đã mất đi vị trí công việc phù hợp với ngành học.

Nhung tâm sự: "Em thực sự thất vọng về bản thân. Bạn bè ít, tối đến thui thủi trong phòng trọ, em thấy cô đơn, mất tinh thần vô cùng". Nhung chỉ là một trong số hàng trăm SV thiếu tự tin không tìm được việc làm do "hổng" kiến thức về kỹ năng sống (KNS).

Khi được hỏi "Bạn hiểu thế nào về KNS?", nhiều SV đã tỏ ra lúng túng vì thiếu thông tin hoặc không có khái niệm gì đối với môn học này. Một số SV khác do điều kiện sống khó khăn nên cũng tặc lưỡi bỏ qua. "Sống xa nhà phải tự lo mọi việc từ học tập, ứng xử đến chi tiêu nên chúng em chưa dành thời gian học hỏi dù biết KNS là cần thiết", một nhóm SV Trường ĐH Văn hóa khi chúng tôi hỏi đã khẳng định như vậy.

Đúng là trên thực tế, SV ngoại tỉnh không có nhiều thuận lợi về điều kiện sinh hoạt, học tập như SV thành phố. Nỗi lo tìm được một phòng trọ an ninh, vệ sinh, giá cả hợp lí, tiếp đến là những lo toan trong cuộc sống, học tập... đang là nguyên nhân khiến SV xem nhẹ chuyện học KNS.

Lý giải cho sự "trắng" kiến thức về KNS của số đông SV, Hoài Lê (ĐH Luật) cho rằng: Đó là do SV không chịu tham gia vào các hoạt động ngoại khóa của trường, thiếu thông tin thực tiễn khiến cho SV suy nghĩ máy móc, thụ động trước những thay đổi của cuộc sống.

Cần một chữ "Tâm"

Công tác trang bị KNS cho HS, SV đang đặt ra hàng loạt vấn đề mới về: Đội ngũ, chất lượng, điều kiện dạy và học. "Để dạy tốt môn học này đòi hỏi giáo viên phải rất có "tâm" với học sinh, giảng viên Trần Thị Thanh Hương, bộ môn Công tác xã hội, Trường ĐH Thăng Long, bộc bạch.

Thạc sĩ Phạm Mạnh Hà (ĐH Quốc gia Hà Nội) phân tích: Khi còn ngồi trên giảng đường là lúc SV cần được các chuyên gia tâm lý, giáo viên dạy về KNS - giúp họ biết gỡ rối, phân tích đúng sai.

Và quan trọng là khơi dậy được những niềm vui, tiềm năng còn ẩn giấu trong mỗi cá nhân. Điều này sẽ giúp hóa giải những bất lợi trong đời sống tâm lý cá nhân hay những cú sốc về công việc, tình cảm. Đó là những vẫn đề mà giới trẻ hiện nay đang phải đối mặt.

Tuy nhiên khó khăn lớn nhất trong việc đưa KNS vào nhà trường hiện nay là vấn đề đội ngũ. Không có nhân lực nhiều giảng viên phải kiêm nhiệm công tác chuyên môn với dạy KNS. Song, đối với SV, KNS không chỉ giới hạn là những kỹ năng về giao tiếp ứng xử mà còn bao gồm các kỹ năng mềm (kỹ năng ra quyết định, làm việc nhóm, quản lý thời gian) - nhân tố quan trọng quyết định sự thành đạt trong công việc, học tập của mỗi cá nhân.

Do vậy đây là địa hạt rất khó đòi hỏi người dạy phải biết chọn lọc, đưa vào những kỹ năng và kinh nghiệm phù hợp nhằm giúp SV hiểu rõ tính chất môn học và áp dụng được kiến thức đó vào đời sống.

Để dạy KNS hiệu quả, giảng viên cần có chuyên môn tốt để có thể thu hút, khơi dậy được sự hứng thú của SV trong tiếp nhận kiến thức.

"Giảng về KNS, bản thân giáo viên phải cố gắng sống thành công để các em nhìn vào. Do đó bản thân giáo viên cũng rất cần học hỏi để nâng cao KNS", giảng viên Thanh Hương chia sẻ.