Thành lập Viện nghiên cứu cao cấp về Toán

(Dân trí) - Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định chính thức thành lập Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán trực thuộc Bộ GD-ĐT tại Hà Nội. Viện là tổ chức khoa học và công nghệ công lập hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu toán học.

Tổ chức và hoạt động của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán thực hiện theo Quy chế do Thủ tướng Chính phủ ban hành. Thủ tướng giao cho Bộ GD-ĐT phối hợp với Bộ Tài chính hướng dẫn và phê duyệt cơ chế tài chính đặc thù bảo đảm cho Viện Nghiên cứu cấp cao về Toán hoạt động có hiệu quả. UBND TP Hà Nội bố trí địa điểm và giao đất để xây dựng trụ sở làm việc của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán.

Theo Quy chế tổ chức và hoạt động của Viện, mục tiêu của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán là trở thành một trung tâm toán học xuất sắc, có môi trường làm việc tương đương với một số nước phát triển về Toán, để trao đổi học thuật nhằm nâng cao năng lực khoa học của các nhà nghiên cứu, giảng dạy và ứng dụng toán học Việt Nam.

Viện được quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, nhân sự và tài chính. Ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí hoạt động thường xuyên hàng năm của Viện trong giai đoạn 2011-2020 theo Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học.

Viện có biên chế từ 15-20 người. Ngoài ra Viện có Hội đồng Khoa học và các nhóm nghiên cứu. Giám đốc Khoa học là người đứng đầu Viện, chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ GD-ĐT về toàn bộ hoạt động nghiên cứu khoa học và hỗ trợ đào tạo nhân tài của Viện; làm việc toàn bộ thời gian hoặc kiêm nhiệm tại Viện.

Hội đồng Khoa học của Viện gồm các nhà toán học Việt Nam hàng đầu trong và ngoài nước, có từ 9 đến 15 thành viên, nhiệm kỳ 3 năm. Hội đồng này tư vấn cho ban giám đốc Viện về các mặt: Định hướng nghiên cứu và đào tạo, thành lập và tổ chức các nhóm nghiên cứu, quy chế trao tài trợ, học bổng, mời các nhà khoa học đến làm việc, đánh giá về hiệu quả hoạt động của Viện. Hội đồng Khoa học còn có vai trò giúp Bộ trưởng Bộ GD-ĐT giám sát các hoạt động của Viện.

Ban Giám đốc có thể trực tiếp mời những nhà khoa học có trình độ cao (trong và ngoài nước) đến trao đổi hoặc cộng tác với một nhóm nghiên cứu trong một thời gian nhất định, đến giảng bài hoặc đọc báo cáo khoa học.
 
Việc thành lập Viện nghiên cứu toán học cao cấp là ước nguyện của nhiều nhà toán học Việt Nam, trong đó có GS Ngô Bảo Châu. Đây là việc quan trọng mà GS Ngô Bảo Châu đau đáu, mong mỏi từ nhiều năm qua.
 
Ngày 8/11/2010, khi về nước làm việc, trong buổi gặp mặt Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, GS Ngô Bảo Châu đã báo cáo Thủ tướng về tình hình kết quả làm việc với Bộ GD-ĐT về việc xây dựng quy chế làm việc Viện nghiên cứu cấp cao về Toán.

Trao đổi với Dân trí, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Trần Quang Quý cho biết: “GS Ngô Bảo Châu đã khẳng định tham gia lãnh đạo Viện và sẽ đảm nhiệm vị trí giám đốc khoa học Viện”.

Tháng 8/2010, trong buổi Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân tới thăm nhà GS Ngô Bảo Châu, bản thân GS Ngô Bảo Châu cũng đã bày tỏ nguyện vọng được cống hiến cho sự phát triển Toán học Việt Nam nói riêng và nền khoa học Việt Nam nói chung, ở một mức độ cao hơn và hiệu quả hơn, so với những hoạt động giảng dạy trực tiếp mà bấy lâu nay anh vẫn tích cực tham gia, mỗi khi có điều kiện về nước.

Khẳng định với phóng viên, GS Ngô Bảo Châu nói chắc chắn sẽ tham gia lãnh đạo Viện nghiên cứu & đào tạo cấp cao về Toán. Viện sẽ có nhiệm vụ quan trọng là chấn hưng việc nghiên cứu toán, tạo ra môi trường, không gian nghiên cứu mới cho các nhà toán học.
 
“Động lực chính để phát triển toán học cũng như các ngành khoa học khác là tạo ra sự kết hợp giữa các nhà khoa học với nhau. Vì thế tư tưởng then chốt của Viện Nghiên cứu cao cấp về toán là tạo ra sân chơi để các nhà toán học, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước có thể làm việc với nhau”, GS Ngô Bảo Châu nhấn mạnh.

 Hồng Hạnh