Tăng hiệu quả giờ dạy Đạo đức

Theo thầy Tô Ngọc Sơn, dạy môn Đạo đức là quá trình truyền thụ giá trị, chuẩn mực đạo đức của xã hội thành niềm tin, tình cảm, hành vi đạo đức của mỗi học sinh.

Điều đó chỉ có kết quả tốt khi học sinh hứng thú, tích cực, chủ động tham gia vào quá trình dạy học.

Do đó, giáo viên cần tận dụng mọi phương pháp, hình thức dạy học để học sinh được bày tỏ ý kiến, biểu hiện thái độ, hành vi của bản thân đối với các tình huống, chuẩn mực đạo đức được học tập.

Nội dung đạo đức (các tình huống, chuẩn mực, câu chuyện, ví dụ…) cần phải gần gũi với cuộc sống thực của học sinh, phù hợp với tâm lí lứa tuổi của các em.

Dạy đạo đức không giới hạn trong giờ Đạo đức

Bên cạnh đó, thầy Tô Ngọc Sơn lưu ý, dạy đạo đức là bộ phận hữu cơ của giáo dục đạo đức, do vậy cần phải kết hợp giáo dục đạo đức thông qua dạy học các môn học khác, các sinh hoạt tập thể khác nhau, cũng như phối hợp giáo dục giữa nhà trường, gia đình, cộng đồng.

Đây cũng là giải pháp hiệu quả nhất nhằm giúp học sinh được rèn luyện và thực hành những hành vi đạo đức một cách lâu bền và hiệu quả.

Chẳng hạn: Khi học bài thể hiện mối quan hệ đạo đức “Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên”, có thể học sinh nhận thức được, biết xử lý tình huống và luyện tập thực hành những hành vi đạo đức; nhưng nếu chỉ gói gọn trong môn Đạo đức sẽ không mang tính lâu bền.

Cần lồng ghép nội dung này vào những môn học khác có nội dung liên quan, như: Bài Sự sinh sản ở thực vật có hoa (môn Khoa học); khi thấy được lợi ích của các loài hoa, học sinh biết nên làm gì trước những lợi ích đó - đó cũng là bài học về đạo đức.

Hoặc môn Toán, dạy bài Tỉ số phần trăm, giáo viên thử yêu cầu học sinh tính phần trăm lượng khí cacbonic có trong môi trường không khí, nêu nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường, từ đó các em có biện pháp bảo vệ môi trường,…

Một số hình thức tổ chức dạy học hiệu quả

Thầy Tô Ngọc Sơn cho biết, các phương pháp và hình thức dạy học môn Đạo đức rất đa dạng, phong phú như: Kể chuyện, đàm thoại, thảo luận nhóm, xử lý tình huống, đóng vai, trò chơi, thực hiện dự án,…

Tuy nhiên, khi giảng dạy cần lựa chọn, sử dụng phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh và nhận thức của từng đối tượng học sinh.

Ví dụ, cũng là phương pháp đàm thoại, trình bày ý kiến của nhóm, chọn phương án xử lý tình huống, đưa ra cách giải quyết vấn đề…, nhưng học sinh lớp 5 cần phải giải thích: Tại sao lại như vậy; ý nghĩa, giá trị của những giải pháp được nêu ra…

Giáo viên nên chú ý đến những ý kiến khác nhau của học sinh về một vấn đề với thái độ khuyến khích, tôn trọng và khéo léo gợi ý cho các em trao đổi để tìm ra những giá trị chung…

Chú ý cho học sinh liên hệ những điều đang học với những trải nghiệm đạo đức của bản thân và thực tế cuộc sống mà các em biết được.

Phương pháp dự án, cho các nhóm học sinh tập lập dự án, tự tổ chức thực hiện, báo cáo kết quả cũng rất hiệu quả…

Các dự án này có thể chỉ là kế hoạch chăm sóc một hàng cây, giữ gìn trật tự vệ sinh của lớp, đỡ đầu một lớp mẫu giáo hay lớp 1, giúp đỡ một bạn có hoàn cảnh khó khăn, quyên góp sách cho thư viện của trường,…

Bên cạnh tăng cường sử dụng phương pháp rèn luyện thực hành đạo đức trong cuộc sống thực tế của học sinh ở trường, lớp, gia đình, cộng đồng, giáo viên cần phát huy khả năng và nhiệt tình của học sinh trong việc chủ động tự làm các đồ dùng học tập phục vụ cho việc dạy học môn đạo đức hơn là thụ động chờ cấp phát.