Sẽ chỉnh sửa nhiều hình ảnh và kiến thức trong 3 cuốn SGK phổ thông

Rà soát 3 cuốn SGK cơ bản

Dự án “Sáng kiến Bình đẳng giới và Giáo dục cho trẻ em gái tại Việt Nam:Trao quyền cho trẻ em gái và phụ nữ vì một xã hội công bằng hơn”, do Bộ GD&ĐT cùng tổ chức UNESCO Việt Nam phối hợp thực hiện từ tháng 8/2015.

Theo đó, dự án đã triển khai nhiều hoạt động lồng ghép giới vào các lĩnh vực giáo dục, văn hóa và thông tin truyền thông nhằm tăng cường bình đẳng giới trên các lĩnh vực này.

Với sự hỗ trợ của UNESCO, Bộ GD&ĐT đang hoàn thành hai sản phẩm quan trọng trong ngành giáo dục nhằm giảm thiểu và xóa bỏ định kiến giới và thúc đẩy bình đẳng giới trong chương trình tổng thể, chương trình bộ môn và SGK giáo dục phổ thông sau năm 2018.

Phát biểu tại cuộc họp mặt báo chí về “Thực hiện sáng kiến bình đẳng giới và Giáo dục trẻ em gái ở Việt Nam” (do Tổ chức UNESCO và Bộ GD&ĐT phối hợp tổ chức vào sáng 31/3), PGS.TS Hoàng Bá Thịnh (Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Giới, Dân số, Môi trường và Các vấn đề xã hội, Chủ nhiệm Bộ môn Xã hội học Giới và Gia đình, Đại học KHXH&NV Hà Nội) cho biết, để tìm ra những điểm khiếm khuyết của chương trình SGK cũ, các chuyên gia đã rà soát 3 cuốn sách giáo khoa cơ bản trong chương trình phổ thông hiện hành.

Các cuốn sách được đưa ra rà soát gồm: SGK tự nhiên xã hội lớp 1, Giáo dục công dân lớp 6 và SGK giáo dục công dân lớp 10.

Sau khi rà soát, các chuyên gia nhận thấy có rất nhiều hình ảnh và kiến thức còn khiếm khuyết, thể hiện sự bất bình đẳng giới cần phải chỉnh sửa. Chẳng hạn, các hình ảnh chiến sĩ công an, nhà khoa học, bác sĩ… là hình ảnh nam giới. Còn hình ảnh người đi chợ, nấu cơm, bế ru con, sinh hoạt nội trợ… là nữ giới. Các hình ảnh trẻ em đá bóng, vi phạm luật giao thông… là hình ảnh trẻ em nam. Trong khi hình ảnh bé gái thì làm các việc: quét nhà, thổi cơm, bế em…

Chẳng hạn các câu ca dao, tục ngữ trong SGK cũng thể hiện sự đau khổ, than thân trách phận của người phụ nữ trong chế độ xã hội xưa; một số đoạn trích trong Truyện Kiều cũng thể hiện sự đau khổ của người phụ nữ…, cần phải thay đổi.

Thay đổi những hình ảnh, kiến thức chưa hợp lý

“Từ những bất hợp lý trên đây, các chuyên gia đã đưa ra 3 mẫu sửa đổi của 3 cuốn SGK trên đây để trình Bộ GD&ĐT. Sau khi Bộ GD&ĐT đồng ý, sẽ chuyển đến các tác giả biên soạn SGK chỉnh sửa và triển khai tập huấn đến các giáo viên để thực hiện việc giảng dạy ở các cấp học”, ông Thịnh cho biết.

Theo bà Trần Phương Nhung, Giám đốc Chương trình về Giới của UNESCO, không những hình ảnh mà về nội dung, nhiều kiến thức trong SGK phổ thông hiện hành còn thể hiện sự bất bình đẳng giới.

“Khi chúng tôi đưa các hình ảnh bất hợp lý này ra, nhiều đại biểu dự tập huấn đã ồ lên ngạc nhiên bởi lâu nay, người ta vẫn thấy các hình ảnh này bình thường nhưng khi đặt ra so sánh mới thấy quả thật đang thể hiện sự bất bình đẳng giới trong chính các cuốn sách.

Điều này đã tác động đến cả những người biên soạn SGK và những người tham gia dự án. Vì thế, chúng tôi đưa ra 3 mẫu chỉnh sửa rõ ràng, một bên là kiến thức/hình ảnh cũ; Một bên là hình ảnh/kiến thức mới sẽ được chỉnh sửa để gửi lên Bộ GD&ĐT”, bà Nhung cho biết.

Trao đổi tại buổi gặp gỡ, ông Ngô Kim Khôi (Ban chỉ đạo đổi mới chương trình SGK giáo dục phổ thông - Bộ GD&ĐT) cũng chia sẻ, việc tìm ra những khiếm khuyết của chương trình, SGK cũ trong vấn đề bình đẳng giới sẽ giúp cho Bộ GD&ĐT đưa nội dung về giới, bình đẳng giới vào các chương trình giáo dục trong nhà trường phù hợp với từng cấp học và trình độ đào tạo.

Về điều này, ông Hoàng Bá Thịnh cho biết thêm, ngoài việc thay đổi hình ảnh sao cho hài hòa giữa nam và nữ, trong 3 mẫu chỉnh sửa này còn có cả thay đổi nội dung. Chẳng hạn các câu ca dao tục ngữ không thể hiện thái độ than thân trách phận của người phụ nữ quá nhiều mà thay vào đó là các câu có màu sắc tươi sáng hơn, các bài giảng về số phận người phụ nữ cũng giảm thiểu các câu từ/hoặc thay mới bằng các đoạn trích tươi vui hơn…

“Do thời gian và điều kiện không cho phép, vì thế chúng tôi chỉ chọn lựa 3 cuốn sách cơ bản, có nhiều hình ảnh và kiến thức thể hiện sự bất bình đẳng giới nhiều nhất để rà soát. Trên cơ sở đó, sẽ có áp dụng chỉnh sửa và nhân rộng ra toàn bộ chương trình và SGK phổ thông trong thời gian tới”, ông Thịnh cho biết.

Mỹ Hà

(Email:myha@dantri.com.vn)