Nam sinh lớp 8 tự tử vì bị cấm chơi game: Cha mẹ nên cản con bằng cách nào?

Vừa qua, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM) đã cứu sống kịp thời một trường hợp trẻ bị ngộ độc nặng vì mâu thuẫn gia đình.

Bệnh nhi là một cậu bé 14 tuổi, nghiện chơi điện tử. Mùa dịch căng thẳng, bé phải học online tại nhà. Mỗi lần xin mẹ tiền nạp để có 3G lên mạng, cậu bé cố tình xin nhiều hơn rồi cắt xén tiền để nạp card cho game. Một ngày, người dì phát hiện sự việc và báo cho mẹ bé, khiến hai mẹ con xảy ra cãi vã nặng nề.

Bị ức chế tinh thần, chiều 20/10 cậu bé chạy ra sau nhà, tu một hơi hết 1/4 chai thuốc trừ sâu hoạt chất Abamectin. Chỉ 10 phút sau, bé sùi bọt mép, co giật và nhanh chóng rơi vào hôn mê.

Hành động nông nổi của con trẻ đã gây hại tới bản thân, để lại nỗi đau cho gia đình; đồng thời gióng lên hồi chuông cảnh báo về vấn nạn nghiện game online, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 khiến trẻ có nhiều thời gian "chìm đắm" vào thế giới ảo.

Con đã "hỏng" vì game online?

Trước thông tin nam sinh lớp 8 quyên sinh vì bị ngăn cản chơi game, phụ huynh Lê Thanh Thủy (K'Bang, Gia Lai) vừa thương, vừa giận… Thương cho sức khỏe, tính mạng và nỗi lo của gia đình cháu bé, song chị Thủy cho rằng, hành động uống hết 1/4 chai thuốc trừ sâu quyên sinh vì bị cấm cản chơi game là vô cùng nông nổi.

"Bố mẹ cấm chơi game cũng xuất phát từ tình thương của người làm cha, làm mẹ. Ấy vậy mà con trẻ lại hiểu sai, trách nhầm rồi làm điều dại dột. Hy vọng phép màu xảy đến, con sẽ mạnh khỏe để có cơ hội làm lại cuộc đời".

Đồng quan điểm, phụ huynh Vũ Minh Hòa (Hà Nội) cho hay, hành động của nam sinh lớp 8 cũng phần nào phản ánh vấn nạn nghiện game online mà nhiều trẻ em - trong đó có cậu con trai đang học lớp 11 của chị mắc phải.

Chị Hòa cho biết, ngay từ khi "chập chững" vào cấp ba, dưới sự rủ rê của bạn bè, con trai chị đã biết đến game online và dần trở thành… game thủ. Phát hiện con nghiện điện tử, chị đã tìm cách giấu máy tính, phạt viết kiểm điểm… nhưng cu cậu vẫn "chứng nào tật nấy", thậm chí còn trộm tiền của bố mẹ để ra tiệm net chơi game.

Khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, học sinh phải chuyển sang hình thức học trực tuyến, chị Hòa đành giao lại máy tính cho con. Hiểu được tâm lý con trẻ, chị ra điều kiện cho con chơi game 1 tiếng mỗi ngày.

"Tôi nghĩ, lạt mềm ắt sẽ buộc chặt, làm như vậy sẽ dần giúp con bước ra khỏi thế giới ảo. Nhưng không, chỉ 2 tuần sau khi bắt đầu năm học mới, cô giáo gọi thẳng về nhà, trao đổi việc con hay bỏ tiết, thường xuyên thiếu bài tập.

Sau một hồi tra hỏi, con thừa nhận trốn học trực tuyến để chơi game. Lúc ấy, không kiềm chế nổi cảm xúc, tôi tát vào má con, xóa hết ứng dụng game trên máy tính và quyết định từ nay sẽ dẹp hết mọi việc để ngồi cạnh con khi học. Ở lứa tuổi dậy thì, xốc nổi, hiếu thắng, con phản ứng lại với tôi bằng cách giận dỗi, vùng vằng và nhịn ăn.

Chưa khi nào, tôi thấy bất lực đến như vậy. Phải chăng, con tôi đã "hỏng" vì game online?", chị Hòa tâm sự.

Cấm cản không phải biện pháp "cai nghiện" tốt nhất

Nêu quan điểm về vấn đề này, thầy giáo Trần Quang Vinh (giáo viên cấp 3 tại Hà Nội) cho biết, vụ việc nam sinh lớp 8 quyên sinh vì bị cấm cản chơi game như một hồi chuông báo động tới các bậc phụ huynh thực trạng nghiện game của nhiều trẻ.

Là giáo viên chủ nhiệm, thầy Vinh chia sẻ, thầy đã gặp không ít trường hợp nhiều học sinh trốn học chơi game, thậm chí còn lợi dụng việc chơi điện tử như một hình thức cá độ, ăn tiền.

"Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh, mọi sinh hoạt, học tập chuyển sang hình thức trực tuyến, tình trạng trẻ nghiện game càng trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Lớp có 47 học sinh, thì có tới 20 em (chủ yếu là nam) bị bố mẹ phàn nàn về việc ham mê điện tử.

Các trò chơi trực tuyến có một sức hút rất kinh khủng. Tôi biết, có học sinh khi ngồi học thì đầu óc vẫn còn đang "vương vấn" với game, không chú tâm nghe giảng. Trường hợp vừa ngồi học vừa bật cửa sổ game không phải là hiếm".

PGS.TS Trần Thành Nam - Chủ nhiệm Khoa Các Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cũng đồng tình với quan điểm này. Theo PGS, trong bối cảnh giãn cách, trẻ phải ở nhà, làm bạn với các thiết bị điện tử đã khiến tình trạng nghiện game trở nên đáng báo động.

Tuy nhiên, phụ huynh không nên ngắt con em khỏi trò chơi điện tử bằng cách cấm cản khắc nghiệt. Trên thực tế, nhiều trẻ đã lớn, ý thức được quyền lợi của chính mình, trong đó bao gồm quyền được tự do thể hiện chính kiến hay chọn lựa phương thức giải trí, vui chơi, kể cả ngoài thế giới thực hay trên thế giới ảo.

Khi đó, việc bố mẹ cấm con sử dụng internet, cấm không được thể hiện bản thân, hay có những hành động xâm phạm đến quyền riêng tư của các em… rất dễ khiến trẻ nảy sinh những hành động tiêu cực nằm ngoài tầm kiểm soát, đặc biệt với những em đang trong giai đoạn bất ổn.

"Theo tôi, cách thức mà bố mẹ quản lý con trong việc chơi game đóng vai trò vô cùng quan trọng. Chúng ta cần biết rằng, triết lý để điều chỉnh ham muốn chơi game của trẻ, cần bao gồm một vài yếu tố như sau.

Trước tiên, cha mẹ có thể dần "cai nghiện" game online cho con bằng cách tạo ra một niềm vui khác, có thể là lên kế hoạch về hoạt động thể thao, vui chơi trong khoảng thời gian mà con rảnh rỗi; từ đó giúp ngắt mạch con ra khỏi game online.

Bên cạnh đó, phụ huynh có thể cùng con định hướng trò chơi. Trên thực tế, bên cạnh nhiều tựa game không lành mạnh, thì có rất nhiều trò chơi điện tử phù hợp với lứa tuổi của trẻ, vừa mang tính văn hóa, giáo dục, vừa chứa đựng sự đấu tranh tích cực. Bố mẹ hãy thống nhất với trẻ rằng con không được chơi những game có nội dung bạo lực, đánh bạc hay khiêu dâm… bởi những game này không phù hợp với độ tuổi, đồng thời có thể khiến con rơi vào vòng luật pháp.

Phụ huynh cần quy định cho con thời gian chơi game, ví dụ như 6 tiếng/tuần, không nên quy định theo ngày bởi nếu lượng thời gian trong ngày quá ít, đứa trẻ sẽ không chấp nhận. Thậm chí, bố mẹ có thể trải nghiệm chơi game cùng con, để tìm hiểu tại sao con bị hấp dẫn, từ đó có thể đưa ra giải pháp cai game hiệu quả nhất".

Cha mẹ cần thấu hiểu và quan tâm

Dưới góc độ tâm lý, PGS.TS Trần Thành Nam cho hay, vụ việc trên còn mở ra một vấn đề lớn hơn, đó là việc giãn cách kéo dài khiến sức khỏe tâm thần của các thành viên trong gia đình bị giảm sút. Thiếu đi sự cảm thông giữa người lớn và trẻ con, do đó, chỉ cần bất cứ hành động nhỏ nào cũng có thể khiến "giọt nước tràn ly", nảy sinh xung đột.

Chuyên gia phân tích, trong trường hợp của nam sinh lớp 8, có thể trong thời gian qua, việc kiểm soát hành vi giữa phụ huynh và con trẻ chưa được thực hiện một cách nhất quán. Hình thức quyên sinh có thể như một cách giúp em né tránh cảm xúc tiêu cực; hay đó có thể là hành động với mục đích làm cho cha mẹ hối tiếc; hoặc hành vi này đã được nhen nhóm từ lâu, em bị tổn thương tinh thần và tìm kiếm đến game như một biện pháp để giải tỏa, tuy nhiên lại bị bố mẹ cấm cản nên gây ra tâm trạng ức chế.

"Tôi nghĩ, không phải bố mẹ cản con chơi game mà con quyên sinh. Vấn đề nằm ở việc bố mẹ cấm cản con bằng cách nào, thái độ ra sao? Vụ việc đáng tiếc này xảy ra, có lẽ rằng khoảng cách giữa bố mẹ và con cái đã quá xa rồi" - PGS.TS Trần Thành Nam bày tỏ.

Do đó, theo chuyên gia, trước khi cấm đoán việc trẻ chơi game một cách khắc nghiệt, phụ huynh cần có cuộc đả thông tư tưởng, giải thích cho con hiểu việc bố mẹ kiểm soát thời gian chơi game của con không phải là cấm đoán, mà cả hai chỉ muốn con có được sự cân bằng trong cuộc sống thực và thế giới ảo, từ đó đảm bảo cho con những trải nghiệm trên internet một cách phù hợp.

Trong quá trình tạo ra những hoạt động giải trí lành mạnh nhằm giảm bớt thời gian chơi game của con, cha mẹ nên cùng con cái tham gia các hoạt động chung để kéo con lại gần hơn với mình. Được thấu hiểu, quan tâm, đứa trẻ sẽ có xu hướng nghe lời hơn.

Theo PGS.TS Trần Thành Nam, quan trọng nhất, đối với những trẻ nghiện game cực độ, để giúp con "cai nghiện", cha mẹ cần có sự quan tâm nhỏ nhất, bắt nguồn từ chính thú vui của con. "Ví dụ, con chơi game sẽ ảnh hưởng đến lưng, cổ, cột sống. Vì vậy, bố mẹ có thể nhắc nhở con khi chơi game thì nên ngồi theo tư thế nào, sau khi chơi hết một ván game cần đứng dậy, vận động, vươn vai ra sao… Từ sự quan tâm nhỏ đó, dần rồi tính đến việc giảm thời gian chơi game của con. Cần bắt đầu từ từ chứ không thể cấm cản khắc nghiệt".