Cùng với đó, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo 10 vấn đề nóng của giáo dục cần khắc phục.

Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh, Bộ GD-ĐT cần bám sát yêu cầu thực tiễn, chủ động làm việc với các bộ, ngành liên quan để thảo luận, thống nhất phương án tháo gỡ khó khăn với tinh thần vướng cấp nào thì trình cấp đó xử lý; chỉ đạo giáo dục và đào tạo phải lấy học sinh làm trung tâm, nhà trường là nền tảng, giáo viên là động lực…

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu đơn vị này tiếp tục hoàn thiện mô hình quản lý các trường đại học theo hướng phân cấp mạnh hơn; xử lý nghiêm các vi phạm, nhất là những vi phạm làm ảnh hưởng đến hình ảnh và chất lượng của ngành như "chạy trường, chạy lớp", "học giả, bằng thật", "chạy chức, chạy quyền" trong ngành giáo dục.

Trong điều kiện dịch bệnh Covid-19 hiện nay, Thủ tướng yêu cầu Bộ cần chủ động chỉ đạo địa phương có kế hoạch giảng dạy và học tập cho phù hợp với yêu cầu thực tế của học sinh, phụ huynh và xã hội, cũng như yêu cầu phòng, chống dịch; đề xuất cơ chế, chính sách để đẩy mạnh hơn nữa công tác tổng kết, nghiên cứu khoa học, khẩn trương xây dựng cơ chế thành lập quỹ sáng tạo khởi nghiệp cho sinh viên…

Từ dịch Covid-19 và việc học trực tuyến dài ngày mới thấy, hiện hàng triệu học sinh khó khăn hiện đang thiếu nghiêm trọng các thiết bị học tập online.

Đợt dịch vừa qua cho thấy, giáo viên tiếp cận mạnh mẽ với công nghệ thông tin và chuyển đổi số thành công. Từ những giáo viên lớn tuổi, chưa từng quen thuộc với máy tính nhưng bây giờ có thể tiếp cận máy móc để dạy trực tuyến hàng ngày.

Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, qua khảo sát ở các địa phương cho thấy, ước tính có tới 1,5 triệu học sinh không có bất cứ thiết bị nào để học tập theo phương thức này.

Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cũng đánh giá, việc triển khai học tập trực tuyến do đại dịch Covid-19 đã tác động lớn đến chất lượng học tập của học sinh.

Trước thực tế đó, Chương trình "Sóng và máy tính cho em" đã được Bộ Thông tin và Truyền thông, phối hợp với Bộ GD-ĐT phát động, nhằm kêu gọi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp hỗ trợ học sinh, đặc biệt những em đang ở vùng dịch, không có điều kiện học tập trực tuyến.

Chỉ sau hơn 1 tháng phát động, Chương trình "Sóng và máy tính cho em" đã huy động được hơn 142 tỉ đồng, hơn 28.400 máy tính bảng, 28.545 điện thoại thông minh và 79.425 thiết bị hỗ trợ học trực tuyến khác.

Đặc biệt đến ngày 30/10/2021, các tập đoàn viễn thông đã xây dựng thêm 283 điểm phát sóng tại các địa phương bị ảnh hưởng của dịch Covid-19.

"Sóng và máy tính cho em" đã trao được nhiều máy móc đến tay học sinh khó khăn, việc này sẽ hạn chế bớt sự ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh tới ngành giáo dục, hạn chế khó khăn cho các em học sinh, nhằm hỗ trợ các em, giúp bình đẳng trong tiếp cận kiến thức", ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nói.

Do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nên tất cả các kỳ thi Olympic Quốc tế năm 2021 được tổ chức theo hình thức trực tuyến.

Tuy nhiên, vượt qua khó khăn 37/37 học sinh Việt Nam đều xuất sắc đạt giải với 12 Huy chương Vàng, 13 Huy chương Bạc, 10 Huy chương Đồng và 2 Bằng khen (giải Khuyến khích).

Các đoàn học sinh Việt Nam tiếp tục nằm trong top 10 quốc gia đạt kết quả cao nhất tại các Olympic quốc tế với nhiều học sinh đạt điểm số cao nhất.

Hội thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật quốc tế năm 2021 (ISEF 2021) được tổ chức tại Mỹ, đoàn Việt Nam có một dự án đạt giải chính thức của Hội thi và hai dự án đạt giải đặc biệt do các tổ chức khoa học - công nghệ và doanh nghiệp trao tặng.

Nhắn nhủ tới các em, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng, những gì các em giành được trong điều kiện bình thường vốn đã rất quý, thì trong điều kiện khó khăn của dịch bệnh lại càng đáng trân quý hơn.

Mặc dù vậy, các em đừng quá tự gây áp lực cho chính bản thân mình. Mong các bậc phụ huynh đừng quá gây áp lực cho các em. Nếu không, những tấm huy chương dành cho các em ngày hôm nay sẽ là một gánh nặng trong chặng đường sắp tới.

Còn nhớ ngay sau khi nhậm chức "Tư lệnh ngành" ở Bộ GD-ĐT, một trong những vấn đề được Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đề cập mạnh mẽ là việc chấm dứt văn mẫu.

Chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn ngay sau đó nhanh chóng nhận được sự ủng hộ của dư luận bởi từ lâu, câu chuyện học văn, dạy văn theo văn mẫu đã tốn rất nhiều giấy mực.

Tại buổi chất vấn của Đại biểu Quốc hội vừa qua, Tư lệnh ngành Giáo dục cho rằng, việc giáo viên đọc văn mẫu cho học sinh chép là rất tai hại và Bộ đã có hàng loạt chương trình để chấn chỉnh, ngăn chặn tình trạng này.

Tranh luận với Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn về dạy thêm, học thêm, đại biểu Quốc hội cho rằng, "không nên có tư duy như cũ là cái gì không quản được thì cấm".

Một số đại biểu cho rằng, hiện học sinh đã học trực tuyến cả ngày, nếu học thêm trực tuyến thì là tội ác.

Tư lệnh ngành GD-ĐT một lần nữa nhấn mạnh, bình thường, việc dạy thêm học thêm đã cần phải ngăn chặn, khi học trực tuyến, học sinh căng thẳng hơn nên việc dạy thêm giờ phải lên án. 

Bộ sẽ tăng cường kiểm tra, thanh tra để có đầy đủ căn cứ, cần phải tích cực ngăn chặn việc này.

Nếu như năm ngoái, điểm chuẩn tăng đã khiến nhiều thí sinh ngỡ ngàng thì điểm chuẩn đại học năm nay khiến nhiều em gặp cú "sốc" tâm lý.

Điểm chuẩn đầu vào nhiều trường đại học top, ngành hot năm nay cao vút, có ngành tăng tới 9 điểm so với năm trước, khiến thí sinh ngỡ ngàng vì đạt 9 điểm/môn vẫn trượt đại học.

Nhìn lại từ năm 2015 khi áp dụng thi THPT Quốc gia và nay là tốt nghiệp THPT, không ít lần thí sinh đạt điểm gần như tuyệt đối vẫn trượt nguyện vọng 1.

Trong đó, điểm chuẩn cao nhất được ghi nhận vào năm 2017, Học viện An ninh nhân dân có điểm chuẩn trúng tuyển cao nhất là ngành Ngôn ngữ Anh dành cho nữ. Muốn trúng tuyển ngành này, thí sinh nữ phải đạt 30,5 điểm.

Như vậy, năm 2021 dù không được đánh giá là có "mưa điểm 10" như năm 2017 nhưng mức điểm chuẩn kỷ lục 30,5 một lần nữa được thiết lập.

Sau lễ khai giảng đặc biệt chưa từng có, hàng triệu học sinh trên cả nước cũng bắt đầu năm học theo một cách đặc biệt: học trực tuyến.

Nếu những năm trước, hình thức dạy học trực tuyến này chỉ phải áp dụng ở giai đoạn giữa và cuối năm học, khi học sinh đã có giai đoạn học trực tiếp từ trước, có điều kiện nắm những kiến thức cơ bản ban đầu, thì năm nay, lần đầu tiên việc dạy và học trực tuyến buộc phải triển khai ngay từ đầu năm học và với cả những cấp học cần thầy cô giáo phải cầm tay nắn từng nét bút: Học sinh lớp 1!

Nhiều người cho rằng, dịch Covid-19 khiến chúng ta vỡ lẽ ra một điều: Ngành Giáo dục chưa có chiến lược lâu dài để ứng phó với các tình trạng khẩn cấp. Do vậy, khi có tình huống dịch bệnh xảy ra trên diện rộng, nhiều nơi loay hoay không biết xử lý ra sao, chất lượng học trực tuyến và thi cử thế nào…

Về điều này, ông Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho rằng, qua dịch bệnh cho thấy, còn nhiều việc ngành Giáo dục cần phải làm tốt hơn. Đó là phải tiếp tục rà soát để điều chỉnh, bổ sung các chế độ chính sách. Khả năng ứng phó với tình trạng khẩn cấp của cả hệ thống cần phải làm tốt hơn nữa.